Đây là thông tin được Cục BVTV thông báo tại cuộc họp Ban chỉ đạo phòng chống bệnh khảm lá sắn tổ chức tại Tây Ninh ngày 24/11.
GS Lê Huy Hà, nguyên Viện trưởng Viện Nông nghiệp Việt Nam cho biết, Viện đã phối hợp triển khai đánh giá tập đoàn các giống sắn trong nước và nhập nội dưới áp lực bệnh tự nhiên trên đồng ruộng, từ tháng 10/2018 đến nay tại huyện Tân Biên và Tân Châu của tỉnh Tây Ninh
Kết quả đánh giá khảo nghiệm trên tổng số 157 dòng giống sắn nhập nội và hơn 250 dòng giống sắn trong nước đã thu được 8 dòng/giống kháng bệnh khá, có năng suất và tinh bột vượt trội (trên 50 tấn/ha) so với các giống đối chứng tốt nhất hiện trồng tại Tây Ninh: KM419 và KM140 (44-48 tấn/ha).
Đặc biệt trong đó có 1 dòng (C97) đạt cao ở cả 3 chỉ tiêu: năng suất (54 tấn/ha), tinh bột (27,5%), kháng bệnh (100%).
Trong số các dòng giống đã đánh giá, có 8 dòng giống kháng hoàn toàn với bệnh khảm lá, gồm giống: C4, C9, C36, C48, C97, HN3, HN4, HN5; năng suất khá (38-64 tấn/ha), tinh bột cao (26-30%).
Trước đó, giữa tháng 10, Cục BVTV đã tổ chức đoàn công tác đánh giá giống kháng bệnh khảm lá sắn nêu trên. Nhìn chung ruộng sắn tại 3 điểm thí nghiệm đều phát triển rất tốt.
Cụ thể, chiều cao, thân lá sắn của các giống khảo nghiệm đều tốt hơn so với giống đối chứng và các ruộng chung quanh.
Bệnh khảm lá chỉ mới bắt đầu xuất hiện trên giống HN5 giai đoạn 4,5 tháng. Trong khi đó, giống đối chứng và ruộng chung quanh bệnh khảm xuất hiện ở giai đoạn sắn 2 – 2,5 tháng.
Bệnh khảm lá xuất hiện rất ít ở một số giống khảo nghiệm; mức độ biểu hiện cao nhất ở cấp 2 (lá chỉ bị biến dạng nhẹ ở mép thùy lá, phần còn lại vẫn bình thường). Trong khi đó các giống đối chứng và ruộng sắn trồng chung quanh đều bị nhiễm bệnh khảm ở cấp 5, tỷ lệ nhiễm 100%.
Sau khi đánh giá và tham khảo kết quả ghi nhận của Viện Di truyền Nông nghiệp xác định, HN3 và HN5 là 2 giống triển vọng.
Theo GS Hà, hai giống này cũng có nhược điểm là tính phân cành cao, nên mật độ trồng sẽ không cao và lượng tinh bột thấp.
"Tuy nhiên, trong bối cảnh các giống đều bị nhiễm khảm lá thì đây là giải pháp hiệu quả, tạo thêm lựa chọn cho người dân Tây Ninh và các nơi khác. Viện sẽ tiêp tục phối hợp trong việc nghiên cứu chuyển gen kháng bệnh, tạo ra giống sạch bệnh đưa vào sản xuất", GS Hà cho biết.
Ông Nguyễn Đình Xuân – Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Tây Ninh cho biết, với Tây Ninh, khoai mì là cây cực kỳ quan trọng. Sau nhiều nỗ lực khống chế và triển khai các mô hình phòng chống, nhưng kết quả là không thể kiểm soát được sự lây lan của virus khảm lá.
"Việc tìm ra được các dòng giống kháng bệnh mà vẫn cho năng suất cao là thông tin rất mừng với bà con Tây Ninh, cũng như nhiều tỉnh thành khác. Mong các viện, ngành chức năng sớm nhân giống, lai tạo ra giống kháng bệnh phục vụ sản xuất", ông Xuân nói.
Thứ trưởng Bộ NNPTNT Lê Quốc Doanh – Trưởng ban chỉ đạo phòng chống bệnh khảm lá sắn cho biết, từ trung ương đến địa phương nỗ lực rất nhiều từ nghiên cứu, lai tạo tới cắt vụ luân canh trên đồng.
Lúc đầu, giống KM94 tưởng là tốt nhưng đến nay vẫn bị nhiễm. Rõ ràng áp lực phòng chống dịch bệnh chịu sức ép quá lớn và vẫn còn nan giải.
"Giải pháp căn cơ nhất vẫn phải là có giống tuyệt đối kháng bệnh. Việc tìm ra được giống kháng bệnh là tin vui nên Cục Trồng trọt cần sớm hỗ trợ Viện Di truyền Nông nghiệp công bố giống để phổ biến, trước mắt là 2 giống HN3, HN5. Đồng thời có quy trình trồng riêng và tiếp tục hoàn thiện cho 2 giống này", Thứ trưởng Lê Quốc Doanh đề nghị.