Gỡ nút thắt phát triển hợp tác xã nông nghiệp: Mấu chốt là ở con người

Cả nước có gần 17.600 hợp tác xã nông nghiệp

Báo cáo tại hội nghị cho biết, đến hết tháng 3/2021, cả nước có xấp xỉ 17.600 hợp tác xã nông nghiệp (HTX nông nghiệp) và 68 Liên hiệp HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Với con số này, cơ bản hoàn thành mục tiêu 15.000 HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả do Quốc hội và Chính phủ giao.

Hiện 56/63 tỉnh, thành phố đã ban hành Nghị quyết của HĐND tỉnh về chính sách khuyến khích liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; 48/63 tỉnh ban hành danh mục các ngành hàng, sản phẩm chủ lực quan trọng cần khuyến khích phát triển; 16/63 tỉnh phê duyệt đề án, dự án liên kết của tỉnh với 359 dự án được phê duyệt.

Trong đó có 271 tổ chức khoa học, 586.585 hộ nông dân, 4.028 HTX nông nghiệp tham gia liên kết với 1.867 doanh nghiệp. Trong hơn 4.500 sản phẩm OCOP, có gần 40% là do các tổ hợp tác, HTX nông nghiệp sở hữu.

Cả nước hiện có hơn 30.000 trang trại sản xuất và kinh doanh nông nghiệp, sử dụng 35.904 ha đất, bình quân diện tích đất 3,1 ha/trang trại; bình quân 3,7 lao động/trang trại. Vốn đầu tư sản xuất của trang trại là 1.042 triệu đồng/trang trại; doanh thu bình quân một trang trại là 1.478 triệu đồng.

Tính đến hết năm 2020, cả nước có 165 nghề truyền thống và 1.951 làng nghề, làng nghề truyền thống đã được công nhận. Tổng số các cơ sở tham gia sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực ngành nghề nông thôn trên 817.000 cơ sở, tạo việc làm cho trên 2,3 triệu lao động.

Tổng doanh thu từ các hoạt động ngành nghề nông thôn đạt trên 236.000 tỷ đồng, thu nhập bình quân đạt 4-4,5 triệu đồng/người/tháng.

Báo cáo cũng cho biết, từ năm 2017 đến nay, Bộ NNPTNT đã tham mưu cho Chính phủ ban hành 2 văn bản quan trọng là Nghị định số 40/2017/NĐ-CP về quản lý sản xuất, chế biến, kinh doanh muối và Quyết định số 1325/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 31/08/2020 phê duyệt Đề án phát triển ngành muối giai đoạn 2021-2030.

Sản lượng muối đạt khoảng hơn 1,3 triệu tấn, cơ bản đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng muối trong nước. Bước đầu hình thành vùng sản xuất muối công nghiệp tại 3 tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận.

Vẫn còn nhiều nút thắt

Tuy nhiên, dù đã có chuyển biến mạnh cả về số lượng lẫn chất lượng nhưng quy mô doanh thu và quy mô thành viên HTX nông nghiệp còn nhỏ lẻ. Năng lực lãnh đạo hợp tác xã còn hạn chế.

Việc triển khai cơ giới hoá nông nghiệp còn thiếu chiến lược, chưa đồng bộ. Các chính sách quan trọng như đầu tư hỗ trợ hạ tầng, nhất là hạ tầng phục vụ sản xuất kinh doanh, chính sách đất đai và đặc biệt tín dụng vẫn là nút thắt.

Vì vậy, tại hội nghị, nhiều ý kiến cho rằng điểm mấu chốt để HTX phát triển là con người. Do đó, các cơ quan đơn vị liên quan cần quan tâm hỗ trợ, nâng cao năng lực quản lý HTX cho ban giám đốc và chủ tịch hội đồng quản trị.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng cho rằng các Bộ, ngành liên quan cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách về phát triển kinh tế tập thể, HTX nông nghiệp (đất đai, thuế, tín dụng...), kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện để kinh tế tập thể, HTX nông nghiệp phát triển bền vững.

Nhất là khi các Hiệp định thương mại tự do có hiệu lực thì vấn đề về sản phẩm an toàn, chất lượng, an ninh lương thực; cạnh tranh hàng hóa sẽ diễn ra rất gay gắt. Với lợi thế, tiềm năng của mình ngành kinh tế hợp tác thông qua các HTX, tổ hợp tác sẽ góp phần gia tăng giá trị sản phẩm.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Trần Thanh Nam yêu cầu các địa phương tiếp tục phát triển kinh tế hợp tác, HTX. Việc phát triển theo hướng cơ giới hoá sản xuất, liên kết trong đầu tư công nghệ chế biến, phát triển sản phẩm nông nghiệp theo hướng đa ngành, đa nghề thích ứng với nền kinh tế thị trường, đổi mới phương thức sản xuất, kinh doanh, để từng bước nâng cao sức cạnh tranh cho hàng hóa.

Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh, nhiệm vụ 2021 là tiếp tục hoàn thiện các hệ thống văn bản vi phạm pháp luật ngành, đẩy mạnh cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất NN; Xây dựng chiến lược phát triển ngành nghề nông thôn đến năm 2030; Đề án phát triển HTX nông nghiệp ứng phó với biến đổi khí hậu; Phát triển kinh tế tập thể, HTX.

Thứ trưởng cũng cho biết, Bộ NNPTNT đang chuẩn bị ban hành Thông tư hướng dẫn chức năng, quyền hạn, nhiệm vụ ngành nông nghiệp. Do đó, tổ chức bộ máy thuộc địa phương, tuy theo tình theo tình hình từng địa phương mà cơ cấu, sắp xếp hợp lý.

Thứ trưởng đề nghị Sở NNPTNT các địa phương tham mưu xây dựng các chương trình, kế hoạch trọng tâm để giúp đỡ, phát triển HTX nông nghiệp.