Những năm qua, vợ chồng ông Nguyễn Văn Tùng và bà Tăng Thị Kim Xuyến, ngụ ấp Hòa Dân, xã Nhị Mỹ, huyện Cao Lãnh (tỉnh Đồng Tháp) được biết đến là người thành công với việc phát triển giống lúa Nhật Akita Komachi.
Với niềm đam mê làm nông nghiệp sạch, mong muốn mang đến cho người tiêu dùng nhiều sản phẩm an toàn, vợ chồng ông Tùng lại tiếp tục chinh phục giống lúa đen có nguồn gốc từ miền Bắc để canh tác trên mảnh đất quê hương…
Để tìm hiểu rõ công việc, chúng tôi trực tiếp đến tận cánh đồng lúa, nơi được xem là “căn nhà thứ 2” của vợ chồng ông Tùng. Theo nhiều hộ dân trồng lúa lân cận, hàng ngày, mặc cho cái nắng thiêu đốt da, vợ chồng ông Nguyễn Văn Tùng và bà Tăng Thị Kim Xuyến vẫn cần mẫn việc nghiên cứu cách trồng lúa với vật dụng là chiếc giỏ đựng cỏ dại và quyển sổ tay ghi chép nhật ký sinh trưởng của cây lúa.
Vừa nhổ cỏ, ông Nguyễn Văn Tùng chia sẻ: “Sau thời gian dài canh tác giống lúa Akita Komachi, tôi và vợ quyết tìm kiếm thêm giống lúa mới nhằm đa dạng hóa các sản phẩm an toàn để giới thiệu đến người tiêu dùng. Qua lời giới thiệu của người quen, tôi có nghe thông tin về giống lúa đen của bà Nguyễn Thị Thành Thực - chuyên gia kinh tế, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam phân bổ cho nông dân tỉnh Bắc Giang canh tác. Thế là tôi lặn lội ra tận miền Bắc để gặp và tìm hiểu sâu về đặc tính của giống lúa này”.
Sau thời gian dài tìm hiểu, đến vụ hè thu 2020, ông Tùng quyết định mang về khoảng 10kg giống lúa đen để canh tác thử. Ban đầu, do thời tiết miền Tây Nam bộ có sự khác biệt so với miền Bắc nên lúa trổ bông ít, năng suất thấp. Không nản chí, ông Tùng tiếp tục tìm tòi, học hỏi và tự rút kinh nghiệm.
Sau thời gian mày mò về quy trình canh tác giống lúa mới này, đến vụ đông xuân 2020 - 2021, cây lúa đen hoàn toàn thích ứng với vùng đất và điều kiện thời tiết Đồng Tháp.
Ông Tùng chia sẻ: “Quy trình chăm sóc giống lúa đen theo hướng hữu cơ có sự khác biệt so với lúa thường. Cụ thể, đầu vụ tôi phải áp dụng phương pháp bón vùi phân hữu cơ trước khi cấy nhằm khử lẫn giống. Vì là giống lúa đặc biệt nên trên 1.000m2 chỉ sạ khoảng 4kg giống. Trong suốt quá trình canh tác, người trồng phải chú trọng điều chỉnh mực nước để hạn chế cỏ dại và bảo tồn lượng thiên địch. Cùng với đó, chúng tôi sử dụng hoàn toàn 100% phân hữu cơ và chế phẩm sinh học nhằm đáp ứng tốt cho quá trình sinh trưởng và phát triển của lúa”.
Ông Tùng cho biết thêm, lúa đen rất dễ mẫn cảm với thuốc hóa học, vì vậy việc áp dụng phòng trừ dịch hại hoàn toàn bằng thủ công. Như khâu diệt cỏ phải nhổ bằng tay; áp dụng phương pháp giăng lưới để ngăn ngừa côn trùng và chim chóc gây hại... Cùng với đó, phải có nhật ký ghi chép rõ ràng nhằm có sự theo dõi chặt chẽ suốt quá trình sinh trưởng của cây lúa.
Từ sự phấn đấu, chịu khó, vụ đông xuân vừa qua với diện tích trên 1,5ha trồng lúa đen, gia đình ông Tùng thu hoạch được khoảng 3,5 tấn lúa. Mặc dù năng suất thấp nhưng chất lượng hạt gạo thơm, ngon và độ dẻo vượt trội so với giống lúa thường.
Hơn thế, trong thành phần gạo đen còn chứa nhiều chất dinh dưỡng rất tốt cho cơ thể người dùng như protein, chất béo không no, canxi, selen, xơ, sắt, Omega 3,6, Vitamin A, B1, B6... Gạo đen có giá cao hơn nhiều so với các sản phẩm cùng loại.
Nhằm gia tăng giá trị cho hạt gạo, sau khi thu hoạch vụ lúa đầu tiên, ông Nguyễn Văn Tùng không bán lúa tươi mà chế biến thành các thực phẩm dinh dưỡng như trà gạo mầm, trà gạo lứt, bột gạo mầm, cốm gạo mầm... được nhiều người tiêu dùng trên địa bàn tỉnh, thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương ưa chuộng.
Ông Nguyễn Văn Tùng cho biết thêm: “Để đáp ứng nhu cầu sử dụng thực phẩm an toàn, thời gian tới, tôi sẽ mở rộng diện tích sản xuất lúa đen. Bên cạnh đó, trong quá trình canh tác, tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu để nâng cao giá trị sản phẩm gạo đen đặc trưng. Mặt khác, tôi sẽ hoàn tất các thủ tục về đăng ký nhãn hiệu hàng hóa, mã vạch và chất lượng an toàn thực phẩm. Về hướng đi lâu dài, tôi sẽ xây dựng sản phẩm gạo đen theo chương trình OCOP của tỉnh Đồng Tháp”.
Ông Huỳnh Thanh Sơn – Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Cao Lãnh (tỉnh Đồng Tháp) cho biết: “Qua tìm hiểu thực tế, ngành nông nghiệp huyện đánh giá cao mô hình canh tác giống lúa đen của vợ chồng ông Nguyễn Văn Tùng và bà Tăng Thị Kim Xuyến. Điểm nhấn của giống lúa này là vừa đảm bảo an toàn sức khỏe cho người tiêu dùng vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nông dân canh tác.
"Từ mô hình này, ngành nông nghiệp huyện cũng mong muốn tạo sự lan tỏa đến với nhiều nông dân trong việc canh tác nông nghiệp theo hướng hữu cơ. Thời gian tới, huyện sẽ hỗ trợ mô hình trong việc mở rộng vùng sản xuất; hỗ trợ kết nối, tiêu thụ, quảng bá sản phẩm...”, ông Huỳnh Thanh Sơn, Trưởng phòng NNPTNT huyện Cao Lãnh (Đồng Tháp).