Ngay sau khi 19 tỉnh, thành phố phía Nam thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16, Bộ NNPTNT đã thành lập tổ công tác đặc biệt cùng với tổ công tác của các bộ ngành khác kịp thời tháo gỡ những khó khăn trong khâu sản xuất, lưu thông, tiêu thụ nông sản. Thứ trưởng có những đánh giá bước đầu như thế nào về tình hình cung ứng, tiêu thụ nông sản hiện nay ở các tỉnh phía Nam?

- Ngay sau khi 19 tỉnh, thành phố phía Nam thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 để phòng chống dịch bệnh Covid-19, Bộ NNPTNT đã thành lập tổ công tác đặc biệt do Thứ trưởng Trần Thanh Nam làm tổ trưởng trực tiếp vào TP.Hồ Chí Minh nắm bắt tình hình, từ đó đề xuất để Bộ có những giải pháp, kiến nghị kịp thời nhằm tháo gỡ những khó khăn trong khâu sản xuất, vận chuyển, tiêu thụ nông sản. 

Tổ công tác của Bộ NNPTNT cũng đã họp với Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19, họp với tổ công tác của Bộ Công Thương và TP.Hồ Chí Minh triển khai ngay các giải pháp để tiêu thụ sản phẩm.

Nông sản có mùa vụ của nó, ngoài việc động viên người dân thu hoạch kịp thời, tổ công tác của các bộ ngành chức năng cũng kịp thời tháo gỡ những khó khăn trong chuỗi sản xuất, lưu thông, tiêu thụ nông sản để không bị ách tắc, đảm bảo nhu cầu của người dân, kể cả người dân ở những khu đang bị cách ly, phong tỏa để thực hiện các biện pháp phòng chống dịch. 

Trong thời gian qua, nhiều địa phương kiến nghị việc vận chuyển tiêu thụ nông sản qua các chốt, trạm kiểm dịch Covid-19 gặp rất nhiều khó khăn, Bộ NNPTNT đã có những giải pháp gì để gỡ khó cho các doanh nghiệp và địa phương, thưa Thứ trưởng?

- Sau hàng loạt những kiến nghị, giải pháp của Bộ NNPTNT, hệ thống luồng xanh đã phát huy tác dụng. Tuy nhiên, theo báo cáo của các địa phương, một số chốt vẫn quy định khác nhau, ảnh hưởng đến luồng xanh vận chuyển nông sản từ các tỉnh về TP.Hồ Chí Minh, thậm chí trong nội bộ các tỉnh cũng có.

Bộ NNPTNT đã kiến nghị Chính phủ yêu cầu Bộ Giao thông vận tải, Bộ Y tế thống nhất quy định trong vận chuyển, lưu thông nông sản để không còn vướng mắc, tạo điều kiện cho việc vận chuyển nông sản được thuận lợi nhất.

Vừa qua, ở Sóc Trăng, nhiều nông dân nuôi bò sữa phải ngậm ngùi đổ bỏ sữa vì không thể vận chuyển vì có chốt cho rằng sữa không phải là hàng hóa thiết yếu, nông dân phải cấp tốc đi xin "luồng xanh". Những quy định về danh mục hàng hóa thiết yếu mỗi nơi một khác, cũng gây khó khăn cho doanh nghiệp và người dân trong quá trình lưu thông, phân phối nông sản. Bộ NNPTNT gỡ khó vấn đề này như thế nào, thưa Thứ trưởng?

- Tôi nghĩ việc xác định danh mục hàng hóa thiết yếu không có gì quá phức tạp, những gì gắn với sản xuất là phải được lưu thông để đảm bảo chuỗi sản xuất không bị đứt gãy.

Có ông bảo thức ăn chăn nuôi, phân bón, bánh mì không phải thiết yếu nhưng quan trọng là phải lắng nghe yêu cầu của sản xuất, nhu cầu của người dân. 

Nếu thiếu cây - con giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thức ăn chăn nuôi thì bà con làm sao duy trì sản xuất? 

Ngay sau khi có chỉ đạo của Bộ NNPTNT, rất nhanh TP.Cần Thơ đã cụ thể hóa danh mục các hàng hóa thiết yếu được ưu tiên luồng xanh. 

Bộ NNPTNT cũng đã có công văn kiến nghị Thủ tướng Chính phủ bổ sung vào danh mục hàng hóa thiết yếu các loại giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản và vật tư, nguyên liệu phục vụ sản xuất nông nghiệp, chế biến nông sản vì việc duy trì sản xuất lúc này rất quan trọng, để đảm bảo vừa chống dịch vừa duy trì sản xuất.

Từng là điểm nóng của dịch Covid-19 nhưng nhờ áp dụng linh hoạt các giải pháp tỉnh Bắc Giang đã tiêu thụ thành công sản lượng vải thiều lớn. Theo Thứ trưởng, bài học từ Bắc Giang có áp dụng được cho các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long không?

Phải nói là tỉnh Bắc Giang đã rất chủ động trong việc xây dựng các kịch bản tiêu thụ vải thiều như chủ động xin "luồng xanh" cho vải, mở rộng các hình thức tiêu thụ qua sàn thương mại điện tử nên vải được bán hết với giá hợp lý.

Tôi nghĩ các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long cũng cần đa dạng hóa các hình thức tiêu thụ nông sản. Hiên, Tổ công tác 970 của Bộ NNPTNT đã kết nối được hơn 263 hợp tác xã, doanh nghiệp cung ứng, tiêu thụ nông sản với đầy đủ thông tin. 

Ngay sau khi thông tin về các đơn vị này được báo chí đăng tải đã có hợp tác xã ở Thủ Thừa, Long An ký được đơn hàng 15 tấn rau, củ cung cấp cho một chuỗi thực phẩm.

Được biết, trong công văn gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ NNPTNT đã kiến nghị có cơ chế cho TP.Hồ Chí Minh mở lại 3 chợ đầu mối Bình Điền, Hóc Môn, Thủ Đức. Trong điều kiện TP.Hồ Chí Minh tiếp tục thực hiện các biện pháp nghiêm ngặt phòng chống dịch Covid-19, Bộ NNPTNT có kiến nghị gì để việc mở lại chợ đảm bảo an toàn, thưa Thứ trưởng?

- Phải khẳng định, 3 chợ đầu mối nông sản ở TP.Hồ Chí Minh không thể tách rời trong chuỗi cung ứng nông sản của thành phố và các tỉnh lân cận, 65 - 70% nhu cầu của người dân thành phố được cung cấp qua hệ thống chợ. Việc tạm dừng chợ sẽ gây khó khăn cho khâu lưu thông, tạo áp lực lên hệ thống siêu thị.

Do vậy, việc tìm cơ chế mở lại các chợ đầu mối là cần thiết với điều kiện phải đảm bảo an toàn, kiểm soát chặt đầu vào, người buôn bán, kinh doanh tại chợ, bố trí chỗ ngồi, giao hàng hợp lý.

Chế biến là một khâu rất quan trọng trong chuỗi sản xuất, tiêu thụ nông sản, nhất là ở khu vực ĐBSCL nhưng hiện nay có 13 nhà máy chế biến đã xuất hiện các ca dương tính với virus SARS-CoV-2. Theo Thứ trưởng làm thế nào để các nhà máy sản xuất an toàn trong điều kiện dịch bệnh?

- Thực tế, trong các đợt bùng phát dịch bệnh, Bộ NNPTNT đều đề nghị các nhà máy chế biến nông sản phải siết chặt việc giám sát, phòng ngừa dịch bệnh. 

Hiện, các nhà máy đang thực hiện phương châm "3 tại chỗ" để duy trì sản xuất trong điều kiện dịch bệnh. Đề nghị Bộ Y tế hướng dẫn các cơ sở tố chức kiểm soát công nhân, các địa phương hỗ trợ kinh phí test nhanh cho những người tham gia chuỗi.

Xin cảm ơn Thứ trưởng!