Thủ tướng Phạm Minh Chính: Chúng ta nỗ lực hành động hết sức để ngăn chặn chiến tranh, xung đột vũ trang

Ngày 17/2, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia Khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam, đã dự, chỉ đạo Hội nghị sơ kết thực hiện Chương trình Hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh ở Việt Nam giai đoạn 2010-2020 và định hướng nhiệm vụ giai đoạn tới năm 2025.

Trong phát biểu chỉ đạo hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, Việt Nam đã trải qua các cuộc chiến tranh khốc liệt giải phóng dân tộc và bảo vệ tổ quốc để có được hòa bình như ngày hôm nay.

Nhưng cho dù chiến tranh đã lùi xa, người Việt Nam được sống trong hòa bình thì hậu quả của những cuộc chiến ấy vẫn tồn tại. Không chỉ để lại hậu quả nặng nề về con người, chiến tranh còn có sức tàn phá ghê gớm đối với môi trường, với chất độc hóa học, bom mìn đã rải xuống tất cả các khu vực, các vùng miền của Việt Nam, hủy hoại môi trường sống của con người và thiên nhiên.

Mặc dù chiến tranh đã qua đi vài chục năm, nhưng hàng trăm nghìn tấn bom đạn, chất độc hóa học vẫn còn sót lại và ở khắp mọi nơi, kể cả thành thị và nông thôn, biên giới, hải đảo, đồng ruộng và sông ngòi.

"Bom mìn, vật nổ do chiến tranh để lại ở Việt Nam là hiểm họa hàng ngày đối với người dân, là vấn đề nhức nhối của đất nước, gây ra nhiều khó khăn trong sản xuất và đời sống, cản trở sự phát triển bình thường của kinh tế-xã hội trong bối cảnh khó khăn. Ngay chiều qua thôi, tại Quảng Trị, vẫn có người thiệt mạng vì bom mìn sau chiến tranh. Đây là hậu quả rất nặng nề, bởi mất mát về con người là không thể bù đắp được", Thủ tướng nói. Ông cũng nhắc tới những lần đi thăm, làm việc và tận mắt chứng kiến những hậu quả nặng nề của chiến tranh tại các trại trẻ mồ côi, tàn tật, các cơ sở chăm sóc thương binh, sân bay Biên Hòa (Đồng Nai)…

Theo thống kê chưa đầy đủ từ năm 1975 đến nay, đã có hơn 40.000 người bị chết và 60.000 người bị thương do bom mìn sót lại sau chiến tranh gây ra, chưa kể hậu quả chất độc da cam. Trung bình mỗi năm bom mìn sót lại sau chiến tranh đã cướp đi tính mạng của hơn 1.000 người và hơn 1.300 người phải mang thương tích, thương tật suốt đời.

Theo Thủ tướng, thời gian qua bên cạnh kết quả quan trọng, công tác khắc phục hậu quả bom mìn còn những khó khăn, hạn chế, kết quả còn thấp so với yêu cầu đặt ra. Chưa đạt được chỉ tiêu diện tích rà phá bom mìn làm sạch đất đai (tỉ lệ hoàn thành mới đạt gần 70%). Việc quản lý, sử dụng nguồn lực nhà nước cho khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh chưa được tập trung. Hoạt động rà phá bom mìn chưa thực sự gắn với kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.

Những hạn chế trên có nhiều nguyên nhân: Diện tích đất đai ô nhiễm lớn, tính chất ô nhiễm phức tạp; công nghệ và trang bị rà phá hạn chế, do đó tiến độ rà phá làm sạch đất đai còn chậm; nguồn lực bố trí cho công tác khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh chưa đáp ứng nhu cầu thực tế; chưa huy động và sử dụng được một cách tối đa nguồn lực quốc tế; hệ thống văn bản quy phạm pháp luật chậm được ban hành và chưa đồng bộ.

Theo Thủ tướng, hiện nay, diện tích đất bị ô nhiễm bom mìn tại Việt Nam vẫn còn rất lớn (khoảng 5 triệu ha, chiếm hơn 17% diện tích đất đai cả nước), công việc nhiều, phức tạp, yêu cầu cao nhưng thời gian có hạn, nguồn lực khắc phục hậu quả bom mìn còn hạn chế.

"Tôi đề nghị chúng ta với tinh thần nhân văn và trách nhiệm cao nhất, tiếp tục nỗ lực phấn đấu, vượt mọi khó khăn, có giải pháp khắc phục hiệu quả những hạn chế, tồn tại để công tác khắc phục hậu quả bom mìn đạt kết quả tốt hơn trong thời gian tới. 

Làm việc gì cũng cần nguồn lực, nhưng cùng với đó là sự an ủi, chia sẻ, đồng cảm, cộng đồng trách nhiệm của bạn bè, đối tác quốc tế, như phát biểu của Đại sứ Mỹ, của Giám đốc KOICA Hàn Quốc tại Hội nghị hôm nay, chúng ta cần tiếp tục nỗ lực để những tình cảm này mang lại kết quả, sản phẩm cụ thể nhiều hơn, thiết thực hơn", Thủ tướng phát biểu.

Để đẩy nhanh tốc độ khắc phục hậu quả bom mìn, đưa Việt Nam sớm trở thành quốc gia không còn bom mìn sau chiến tranh, không còn người dân vô tội bị thương vong do bom mìn sau chiến tranh gây ra, Thủ tướng lưu ý sáu nhiệm vụ trọng tâm.

"Từ thực tế Việt Nam sau chiến tranh, chúng ta hãy cùng nhau xây dựng lòng tin, chung tay gìn giữ hòa bình, tăng cường quan hệ hữu nghị, hợp tác cùng phát triển, đem lại sự an toàn, hạnh phúc cho mọi người dân trên Trái Đất, chung tay xây dựng, bảo vệ hòa bình, an ninh và hợp tác, phát triển, vì một thế giới xanh, sạch, phát triển bền vững, bao trùm và nhân văn hơn.

Chúng ta nỗ lực hành động hết sức mình để ngăn chặn chiến tranh, xung đột vũ trang, để các dân tộc trên thế giới không bao giờ còn phải gánh chịu hậu quả nặng nề, đau thương do chiến tranh và xung đột vũ trang gây ra, như đã từng xảy ra tại Việt Nam trong thế kỷ XX", Thủ tướng nhấn mạnh.