Nuôi lươn không bùn ở Hà Tĩnh, nhiều người "bỏ cuộc chơi", nhưng anh nông dân này nuôi đâu trúng đó, vì sao?

Nghề nuôi lươn không bùn đến với anh Trần Văn Thăng không hề đơn giản. Sau khi ra trường, anh Trần Văn Thăng đã xin được việc làm tại Hà Tĩnh và lập gia đình như bao thanh niên khác. 

Từ lần đi công tác ở miền Nam, anh chứng kiến nhiều người dân trong đó nuôi lươn không bùn rất thành công và mang lại hiệu quả kinh tế cao. Từ đó, anh đã mong có cơ hội để đưa mô hình này về thực hiện tại quê mình.

Năm 2016, khi công việc của anh không được như ý, anh lại càng nung nấu thay đổi công việc và nghĩ ngay đến việc thực hiện mô hình nuôi lươn không bùn ngay tại quê nhà. 

ăm 2018, trở về quê, với số vốn chắt chiu dành dụm được, việc đầu tiên anh nghĩ đến là xây dựng mô hình nuôi lươn. Anh đã không ngần ngại khăn gói quay trở lại miền Nam lần nữa để tìm hiểu kỹ hơn về mô hình nuôi lươn mà trước kia anh đã được chứng kiến. 

Đúng như dự định và mong muốn từ lâu, sau chuyến đi ấy, trở về anh đã bắt tay ngay vào việc xây dựng bể bằng xi măng. cuối năm 2018, khi bể được xây xong, anh lại vào tận Cần Thơ để mua giống và bắt đầu thả nuôi lứa đầu tiên. Do chưa có kinh nghiệm nhiều và vốn đầu tư còn hạn chế nên mới đầu anh chỉ nuôi 5 bể, mỗi bể 7 m².

Anh Thăng cho biết, khi đi học hỏi kinh nghiệm anh thấy kỹ thuật nuôi lươn không bùn không quá khó, nhưng trong quá trình nuôi mới biết thời tiết ngoài miền trung và miền Bắc rất khó khăn, mùa hè thì nóng quá, mùa đông thì lạnh quá, không phải như thời tiết trong miền Nam lúc nào cũng ổn định thuận lợi việc nuôi lươn.

Vì thế, vụ lươn nuôi đầu tiên, anh đã gặp không ít khó khăn trong cách chăm sóc, nuôi dưỡng và thành quả mang lại không được như mong muốn nhưng đã cho anh có thêm kinh nghiệm cho những vụ nuôi tiếp theo.

Tháng 9/2019, anh bắt đầu thả nuôi lứa lươn giống tiếp theo. Vụ nuôi này, anh thả nuôi 1 vạn con lươn giống và sau khi trừ chi phí anh đã thu về hơn 150 triệu đồng. Lần này xem như hòa vốn nhưng anh đã rất vui mừng vì thành công bước đầu của mình.

Theo như kinh nghiệm của anh Thăng, ngoài miền trung muốn nuôi lươn phải có mái che tránh nắng, che kín về mùa đông tránh rét. Thời gian tăng trưởng lươn của miền Trung chậm hơn so với miền Nam vì điều kiện thời tiết không thuận lợi. Mùa đông có khi lươn bỏ ăn tới 2-3 tháng nên bắt buộc người nuôi phải hiểu rõ đặc tính mới có thể nuôi thành công được.

Với mô hình nuôi lươn không bùn có thể tận dụng được những diện tích vườn sẵn có của gia đình. Bể nuôi lươn được anh Thăng thiết kế đáy có độ dốc 5 cm, có hệ thống đường ống cấp nước và thoát nước ra bên ngoài để thuận tiện trong việc thay nước liên tục trong bể nuôi lươn. 

Lươn có đặc tính ưa tối, thích trú ẩn, thường sống chui rúc trong bùn, ruộng, mương, đồng cỏ… nên khi nuôi lươn không bùn trong bể xi măng anh Thành đã tạo nơi trú ẩn cho lươn bằng cách làm các giá thể bằng dây nilon đen.

Ngoài khâu chọn con lươn giống ở cơ sở sản xuất giống uy tín, đều con và nhiều nhớt thì môi trường sống, nguồn nước phải đảm bảo sạch là yếu tố quan trọng để nuôi lươn thành công. Do đó, để có được nguồn nước sạch, anh Thăng đã sử dụng nước giếng khoan, xử lý trong bể lắng từ 6-8 giờ trước khi bơm vào bể.

Mỗi ngày cho lươn ăn hai lần vào 7 giờ sáng và 5 giờ chiều. Tùy từng giai đoạn phát triển và theo dõi hàng ngày để tỷ lệ pha trộn và thành phần thức ăn cho phù hợp. Thành phần thức ăn cho lươn anh Thăng sử dụng chủ yếu là giun quế đã qua xử lý trộn với cám công nghiệp để cho lươn ăn. 

Sau vài tháng nuôi, lươn được phân loại theo kích cỡ, tách đàn để tiện chăm sóc và hạn chế trường hợp con to ăn con nhỏ. Nhờ áp dụng đúng quy trình kỹ thuật nên những lứa nuôi sau, lươn không bị hao hụt, tỷ lệ sống đạt tới 97%.

Đặc biệt, trong quá trình nuôi anh không dùng kháng sinh để phòng trị mà tất cả đều sử dụng bằng thảo dược được anh nghiên cứu thử nghiệm rất hiệu quả. 

“Trong quá trình nuôi lươn, tôi thường dùng men vi sinh EM tỏi, cho ăn mỗi tuần 1-2 lần phòng bệnh đường ruột. Hoặc tôi sử dụng cây cỏ mực trị bệnh xuất huyết đường ruột; cây cỏ Lào trị bệnh nấm ngoài da; lá bàng dùng để sát khuẩn nguồn nước; muối ăn dùng để sát khuẩn trên thân lươn cho sạch sẽ để lươn không bị nhiễm các bệnh. 

Những thứ này tôi đang dùng thường xuyên và cho hiệu quả rất tốt” - anh Thăng cho hay.

Sau những thành công, năm đầu năm 2020, anh Thăng đã mở rộng quy mô, từ 5 bể nuôi ban đầu, bây giờ anh đã đầu tư thành 18 bể nuôi lươn dưới nhiều hình thức khác nhau, trong đó có 5 bể bằng xi măng, 5 bể bằng compozite và 8 bể lót bạt. đây cũng là cách anh Thăng đang muốn thử nghiệm để đánh giá hiệu quả theo từng hình thức nuôi.

Vụ nuôi vừa rồi, anh Thăng đã thả gần 4 vạn con lươn giống, đến thời điểm này, lươn đang cho thu hoạch ước đạt hơn 9 tấn lươn thương phẩm, với giá bán 160.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí anh Thăng thu về hơn 500 triệu đồng.

Hiện nay, ngoài bán lươn thương phẩm thì cơ sở của anh Thăng đang là địa chỉ cung cấp nguồn lươn giống đảm bảo chất lượng cho bà con. 

Nhiều người dân đã đến học hỏi và được anh tận tình hướng dẫn chia sẻ kinh nghiệm của mình. Bên cạnh hướng dẫn cho những khách hàng đến mua thì anh Thăng còn được mời đến các lớp tập huấn kỹ thuật nuôi lươn cho bà con nông dân các địa phương trong tỉnh Hà Tĩnh.

Được anh Thăng chia sẻ về những dự định trong thời gian tới, đó là sẽ nuôi lươn theo quy trình VietGAP và xây dựng sản phẩm OCOP với mong muốn sẽ đưa sản phẩm lươn vào các kênh như siêu thị, nhà hàng nhiều hơn. 

Vừa rồi, anh Thăng đã thuê đất để mở thêm trang trại nuôi lươn thương phẩm và sản xuất lươn giống để giảm được chi phí đầu vào, mặt khác lại có được nguồn giống chất lượng tự mình sản xuất và hướng tới tạo sản phẩm mang tính hàng hóa cung cấp cho thị trường trong và ngoài tỉnh.

Đánh giá về mô hình nuôi lươn không bùn của anh Trần Văn Thăng, ông Nguyễn Huy Hùng, Chủ tịch UBND Thị xã Hồng Lĩnh cho biết: Anh Trần Văn Thăng là một thanh niên dám nghĩ, dám làm, biết vượt khó để vươn lên. 

Thành công của anh Trần Văn Thăng không những tạo nguồn thu nhập hiệu quả cho gia đình mà còn mở ra một hướng đi mới trong phát triển kinh tế, khích lệ tinh thần ham học hỏi đối với nhiều người dân trong xã; góp phần vào việc xóa đói, giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. 

Hiện nay, trên địa bàn đã có thêm 3 mô hình nuôi lươn không bùn và được sự hỗ trợ đắc lực từ anh Thăng. Trong thời gian tới, xã sẽ giới thiệu và nhân rộng mô hình nuôi lươn không bùn của anh Trần Văn Thăng cho nhiều người dân khác học tập làm theo.