Hàng đêm, bà Natalya, 50 tuổi thường đều đặn kiểm tra cuốn lịch nhỏ của mình: Một ngày nữa sống sót dưới hầm và dưới hỏa lực dữ dội.
Bà Natalya đến trú ẩn tại nhà máy thép Azovstal ở Mariupol vào ngày 11/3 cùng với mẹ già và chú chó nhỏ. Họ sống dưới hầm cùng với hàng trăm thường dân khác để tránh các cuộc giao tranh ác liệt trên mặt đất.
Đôi khi, các đợt bắn phá nhà máy - hiện là "pháo đài" cuối cùng của các lực lượng Ukraine trong thành phố cảng đã bị quân đội Nga tiếp quản - dữ dội đến mức bà có thể cảm thấy các vụ nổ cứ sau 5 đến 10 phút.
“Chúng tôi chuẩn bị sẽ chết bất cứ lúc nào", bà Natalya nói từ chối cho biết họ của bà , vì lo lắng cho sự an toàn của các con trai mình - một người đã bị Nga bắt giữ và một người khác đang chiến đấu tại nhà máy thép Azovstal.
“Chúng tôi đang cố nói đùa, để nói chuyện. Điều này đã giúp chúng tôi vượt qua nó ”.
Natalya rời nhà máy thép vào Chủ nhật, ngày 1/5. Bà thuộc nhóm hơn 150 dân thường mà các quan chức Ukraine cho biết đã đến nơi an toàn ở Zaporizhzhia hôm 3/5, cách Mariupol khoảng 200km về phía tây bắc. Khoảng 20 người trong nhóm là trẻ em. Khi xuống xe bus, họ được dẫn đến lều nghỉ ngơi - nơi có thức ăn nóng đã được dọn sẵn cho họ.
Bà Natalya cho biết, nhiều người còn mắc kẹt bên trong nhà máy thép đã bị thương và phải nằm trên mặt đất mà không có thuốc.
"Tôi không biết làm thế nào để bác sĩ có thể giúp họ. Tôi biết họ bị thương nặng", bà Natalya nói.
Nga đã đề nghị chu cấp tiền cho bà Natalya và cấp cho bà một căn hộ ở Nga hoặc ở Mariupol khi thành phố được xây dựng lại, nhưng bà từ chối và rời nhà máy vào Chủ nhật cùng một nhóm dân thường được phép di tản đến Zaporizhzhia.
Không chỉ bà Natalya mà nhiều người khác vẫn còn người thân vẫn còn ở lại nhà máy thép.
“Tôi rất lo lắng cho chồng mình, vì anh ấy đang bảo vệ Mariupol. Tôi ước gì quân đội cũng rời đi và chồng tôi ở bên chúng tôi”, cô Oksana Maidenyuk, 40 tuổi, người đã rời Mariupol cùng hai con trai chia sẻ.
Mariupol là một thành phố chiến lược quan trọng ở đông nam Ukraine giáp Biển Azov. Ngay từ những ngày đầu xung đột, các lực lượng Nga đã xem Mariupol là trọng tâm trong chiến dịch của họ và bao vây thành phố này.
Cư dân thành phố thường xuyên phải đối mặt với các cuộc tấn công, nguồn cung cấp thực phẩm cạn kiệt và không có điện, nước hoặc khí đốt để sưởi ấm.
"Chúng tôi ước rằng chúng tôi sẽ đưa được nhiều thường dân hơn ra ngoài", Người phát ngôn của Hội Chữ Thập Đỏ Quốc tế Chris Hanger cho biết.
Một số người sơ tán khỏi Azovstal đã qua đêm trong một khách sạn ở Zaporizhzhia, thức dậy với bữa sáng thịnh soạn và sau đó trả lời các câu hỏi của cơ quan tình báo và an ninh Ukraine.
Maidenyuk, người đã ở trong nhà máy thép suốt 2 tháng không biết giờ đây cô và các con trai sẽ đi đâu khi họ đã phải rời bỏ quê hương.
Trong những ngày gần đây, nhà máy thép Azovstal đã bị Nga bắn phá liên tục nhưng Nga bác bỏ thông tin rằng, các lực lượng của họ đang xông vào nhà máy.
Theo thị trưởng Mariupol, khoảng 200 dân thường vẫn đang ở trong nhà máy. Các cơ quan cứu trợ cũng như chính phủ Ukraine vẫn đang nỗ lực để đảm bảo các cuộc sơ tán tiếp theo.