Đạo diễn, NSƯT Nguyễn Vinh Sơn từng được khán giả yêu mến và biết đến qua phim truyền hình Đất Phương Nam, làm say mê biết bao thế hệ khán giả. Ngoài ra, không thể không kể tới phim điện ảnh Trăng nơi đáy giếng từng đoạt nhiều giải thưởng trong nước và quốc tế. Bên cạnh đó, ông cũng là Trưởng Ban giám khảo Hạng mục Phim truyện điện ảnh tại Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ 22.
Trước những tranh cãi của dư luận về phim điện ảnh Em và Trịnh, liệu bộ phim có làm sai lệch đi hình tượng nhân vật với thể loại hư cấu dựa trên nhân vật có thật. Dân Việt đã có cuộc trao đổi ngắn với đạo diễn, NSƯT Nguyễn Vinh Sơn để lắng nghe ông chia sẻ những quan điểm của riêng mình về vấn đề này.
Đạo diễn, NSƯT Nguyễn Vinh Sơn nghĩ sao về thể loại thể loại phim hư cấu dựa trên nhân vật có thật? Trước khi thực hiện phải chuẩn bị những gì, xin phép nguyên mẫu ra sao?
- Phim truyện cơ bản là hư cấu, và nếu dựa trên nguyên mẫu có thật kể cả đang còn sống thì có thể… "thêm mắm dặm muối" theo góc nhìn riêng của tác giả. Nhưng tác giả cũng phải chịu trách nhiệm về những sáng tạo của mình. Đó là luật chơi chung cần phải thấu hiểu và chấp nhận.
Khán giả, kể cả nhân vật được thể hiện, cũng cần xem phim trên tinh thần mã khóa này. Hẳn nhiên, nếu các nhà làm phim gặp gỡ, trao đổi đồng thuận với các nhân vật trong cuộc thì sẽ vui vẻ êm đẹp hơn. Nhưng nếu thế có thể phim sẽ mất tính khám phá, lý giải riêng của các tác giả về nhân vật.
Ông có thể chia sẻ quan điểm trong câu chuyện bộ phim về nhân vật có thật như Em và Trịnh lại nhận về nhiều phản ứng trái chiều? Điều đó theo ông là đương nhiên, hay là vấn đề thuộc về riêng nhà làm phim hay khán giả?
- Có thể với con mắt của người trong nghề, tôi thấy có vài điểm cần bàn về cách phát triển kịch tính và nhân vật. Nhưng nói chung, phim Em và Trịnh đã gợi lên với cá nhân tôi nhiều cảm xúc thật đẹp về các nhân vật mà tôi yêu mến từ thuở nhỏ. Và không hề khiến tôi lấn cấn về tiếng Huế hay trang phục…
Dĩ nhiên, danh ca Khánh Ly có quyền đính chính những chi tiết thêm thắt về mình trong phim theo kiểu… "trà dư tửu hậu trường". Và dư luận khán giả có thể hưởng ứng, đưa ra ý kiến trái chiếu đối với các tác giả cho rôm rả, đáng "đồng tiền bát gạo" bỏ ra xem phim. Chứ ai cũng biết không nên phán xét nặng nề làm gì.
Góc nhìn riêng của tác giả về nhân vật là điều quan trọng cần phải có
Theo đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn, khi làm phim điện ảnh về một nhân vật, làm sao để tạo được tính hấp dẫn cho tác phẩm mà vẫn giữ được nguyên mẫu nhân vật. Cũng như không biến tác phẩm trở thành phim tư liệu đơn thuần?
- Cuộc sống của nhân vật nào cũng là một bài học cho người xem, nhất là những nhân vật đặc biệt và có tầm ảnh hưởng lớn đến văn hóa đại chúng như cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Cái quan trọng là góc nhìn riêng của tác giả về nhân vật đó. Họ tìm tòi khám phá một phần khuất nào đó khiến nhân vật có động lực, có cơ hội vươn lên và trình bày nhân vật dưới một lăng kính mà mình thấy hiệu quả nhất, hữu ích nhất cho người xem.
Cảm ơn đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn về những chia sẻ!
Trước luồng dư luận và sự lên tiếng gay gắt của các nhân vật có thật được dựng trên phim như danh ca Khánh Ly, danh ca Thanh Thúy, nhà sản xuất phim Em và Trinh cho biết họ làm phim theo quan điểm: "Luôn tồn tại những cách nhìn khác nhau về một huyền thoại. Trịnh Công Sơn là một nhạc sĩ lớn, là thần tượng của nhiều người thuộc đủ tầng lớp, lứa tuổi, thể hệ; mỗi người đều có thể hình dung ra một hình ảnh thần tượng riêng cho mình. Sự thật theo cách kể của người này có thể lại sai với người khác.
Hãy cho phép người làm phim được làm theo góc nhìn của mình. Nhân vật thật cũng được thẳng thắn đính chính các thông tin và khán giả được quyền biết cả hai câu chuyện mà không bị nhầm lẫn giữa phim và đời thật. Phim truyện phải theo mạch truyền tải cho chủ đề và góc nhìn tác giả. Và đoàn phim đã thực hiện với tấm lòng ngưỡng mộ và yêu quý các nhân vật chứ không có ý định bôi xấu bất kỳ cá nhân nào ...
Với độ dài 136 phút để giữ chân khán giả kiên nhẫn ngồi tại rạp, bắt buộc Em và Trịnh phải cho mỗi nhân vật một nét riêng, cá tính khác biệt nhằm tạo kịch tính cho phim. Không chỉ với Khánh Ly, mà nhiều nhân vật khác như Thanh Thúy, nhóm bạn Tuyệt Tình Cốc… trong phim đều có những chi tiết sáng tạo, hư cấu theo đòi hỏi nghệ thuật của bộ phim.
Tuy nhiên, phía nhà sản xuất Em và Trịnh cũng chính thức đưa ra lời xin lỗi các nhân vật có thật: "Chúng tôi rất tiếc và thành thật xin lỗi nếu sự sáng tạo của bộ phim có làm phiền lòng đến nhân vật có thật hay người thân. Chúng tôi xin ghi nhận, tiếp thu những đính chính khác biệt trên phim và ngoài đời".