Công nghệ tỷ đô Vũ trụ ảo Metaverse và cơ hội cho startup Việt Nam

Metaverse xuất hiện trên bản đồ hệ sinh thái khởi nghiệp

Mới đây, một sự kiện trong khuôn khổ Techfest Việt Nam 2022 khiến các start-up Việt dành nhiều quan tâm. Đó là lần đầu tiên Làng Công nghệ Metaverse được hình thành trước bối cảnh nhiều quốc gia, tập đoàn lớn trên thế giới đã có những sự đầu tư chiến lược đối với Metaverse.

Được xem là tương lai công nghệ và gắn với nhiều định nghĩa, song theo cách hiểu chung nhất, Metaverse là sự pha trộn giữa thế giới thực và thế giới ảo, thông qua các công cụ thực tế ảo (VR), thực tế ảo tăng cường (AR), mô hình mô phỏng, mạng internet và công nghệ lõi... cho phép người dùng có được những trải nghiệm rất chân thật.

Theo GS. TS. Đinh Ngọc Thạnh, giảng viên Khoa Công nghệ thông tin - Truyền thông (Đại học Soongsil, Seoul, Hàn Quốc), chúng ta đang đứng trước điểm rơi hội tụ công nghệ cho chuyển đổi số bao gồm các công nghệ chính như: IoT, 5G, 6G, điện toán đám mây, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, blockchain... Các công nghệ này đang tiến dần tới giai đoạn trưởng thành để trở thành hạ tầng, công cụ cho chuyển đổi số. Metaverse là nơi giao thoa và hội tụ các công nghệ số.

Nhìn nhận Metaverse sẽ sớm là xu thế chung của Internet, nhiều tên tuổi lớn trên thế giới đã tham gia "vũ trụ ảo" này như Microsoft (chuyên về phần mềm và dịch vụ hỗ trợ máy tính), Facebook (công ty mạng xã hội mới đổi tên thành Meta), Nvidia (chuyên về đồ họa và chipset), Epic Games và Roblox (các hãng game), Match Group (dịch vụ hẹn hò trực tuyến)...

Theo Bloomberg, năm 2020, giá trị thị trường của Metaverse đã đạt gần 500 tỷ USD và có thể lên tới 800 tỷ USD vào năm 2024. Số lượng người tham gia các nền tảng vũ trụ ảo, tính đến hết tháng 3/2022, đã tăng gấp 10 lần so với đầu năm 2020 và lượng người dùng các thiết bị thực tế ảo đã đạt hơn 28 triệu người. Những con số này cho thấy Metaverse sẽ tạo ra sự bùng nổ không chỉ về công nghệ mà còn tác động lớn tới nền kinh tế thực.

Việc các "ông lớn" công nghệ đẩy mạnh đầu tư vào Metaverse đang dự báo sức nóng của cuộc chạy đua mới trong tương lai.

Tại Việt Nam, một số doanh nghiệp đã có những bước đi mạnh dạn. Với phương châm nghiên cứu "vũ trụ ảo" để tạo ra giá trị thực, Tổng Công ty Công nghiệp công nghệ cao Viettel (trực thuộc Tập đoàn Viettel) đã đầu tư vào việc nghiên cứu, thiết kế và làm chủ các công nghệ mô phỏng hiện đại không chỉ trong lĩnh vực quân sự mà còn cả dân sự.

Còn với giới khởi nghiệp, ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Phát triển thị trường khoa học và công nghệ (Bộ KH&CN) cho hay tại các trung tâm khởi nghiệp sáng tạo như Singapore, Seoul (Hàn Quốc), Thung lũng Silicon (Mỹ) và nhiều trung tâm khởi nghiệp sáng tạo khác trên thế giới đã quen thuộc với cụm từ "Metaverse". Trong khi đó ở Việt Nam, đây là lần đầu tiên cụm từ Metaverse được xuất hiện trên bản đồ của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Đó là một xu hướng công nghệ, một mô hình kinh doanh rất mới hướng tới tương lai.

Làng công nghệ Metaverse được hình thành nhằm định hướng trở thành một cổng kết nối quốc gia cho các nhà quản lý, nhà nghiên cứu, chuyên gia, tập đoàn, quỹ đầu tư, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, các tổ chức và cá nhân... trong và ngoài nước nhằm hỗ trợ cho các doanh nghiệp khởi nghiệp.

Qua đó, góp phần thúc đẩy kinh tế số, xã hội số, công dân số cũng như chủ động tham gia Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, phát huy và khai thác tiềm năng, tận dụng xu thế để góp phần xây dựng Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực.

Để Metaverse có thể cất cánh

Với giá trị được dự báo có thể đạt hàng trăm tỷ USD, Metaverse đang là thị trường thu hút sự chú ý của giới khởi nghiệp và giới đầu tư. Trên thực tế các start- up Việt cũng đã đón đầu xu hướng này.

Ông Phạm Anh Tuấn, nhà sáng lập Bravezone - đơn vị phát triển game với ước mơ "game hóa" giáo dục- nhận định Metaverse sẽ là điểm đến cuối cùng của các công ty công nghệ số trong thế kỷ 21 này.

Theo ông Phạm Anh Tuấn, đây là một ngành mới, nhiều lợi thế và tiềm năng, tuy nhiên điều làm Metaverse chưa thực sự phổ biến với đại chúng chính là giới hạn về công nghệ.

Trải qua đại dịch COVID-19 trong suốt hơn 2 năm qua, thế giới hiểu rằng không thể thiếu sự tương tác vì đây chính là một nhu cầu thiết yếu của con người. Những tháng năm giãn cách xã hội hay hạn chế đi lại khiến cho nhu cầu tương tác tăng lên một cấp độ mới và những dịch vụ tương tác như Metaverse lại càng có thêm triển vọng.

"Công nghệ Metaverse trong tương lai sẽ là một kho báu chính đáng để gia tăng mức độ tương tác của thế giới", ông Tuấn cho hay.

Thực tế, Bravezone mới đây đã phát triển tựa game Plant Empires hiện thu hút hơn 100.000 người chơi truy cập mỗi ngày. Plant Empires ứng dụng công nghệ blockchain, tuy nhiên với mong muốn đưa tựa game này tiếp cận với người dùng trên toàn cầu, đội ngũ phát triển của Bravezone vẫn đang tiếp tục nghiên cứu và chuẩn bị xúc tiến các phương án phát triển mới, bao gồm cả công nghệ Metaverse trong tương lai.

"Tôi tin rằng thế giới số là một trong những mục tiêu dài hạn mà chúng tôi và nhiều start-up khác mong muốn gây dựng và phát triển", ông Tuấn nói và cho biết hiện nay các công ty công nghệ đều đang chi hàng tỷ đô mỗi năm cho việc phát triển về công nghệ này. Công ty mẹ của Facebook cũng đã đổi tên thành Meta - minh chứng cho việc "bứt tốc" của công nghệ này trong thời gian tới.

Ông Võ Đức Anh, Phó Giám đốc Trung tâm khởi nghiệp và sáng tạo (Sở KH&CN Đà Nẵng), Trưởng Làng Metaverse cho biết với sứ mệnh tiên phong lan toả, góp phần đưa công nghệ thực tế ảo từng bước ứng dụng vào cuộc sống, Làng Metaverse sẽ kết nối start-up Việt với quốc tế và tiếp cận với những nền tảng công nghệ mới nhất, bắt kịp xu hướng công nghệ toàn cầu và tạo ra được giá trị mới trong lĩnh vực công nghệ thực tế ảo tại Việt Nam. Từ đó, giúp cho hệ sinh thái khởi nghiệp phát triển mạnh mẽ, hệ sinh thái Metaverse Việt Nam có thể kết nối rộng ra thế giới.

Hiện nay, Làng Metaverse đang tìm kiếm những dự án Metaverse tiềm năng, triển vọng để phát triển thành những dự án lớn, của quốc gia.

Dự kiến từ nay đến cuối năm, Làng Metaverse sẽ hỗ trợ 800 doanh nghiệp lên nền tảng Metaverse; tổ chức Cuộc thi khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Metaverse; gây dựng Quỹ học bổng Metaverse tài trợ cho các nghiên cứu sinh tiến sĩ về kinh tế số, blockchain, Meta Economy, mô hình đô thị thông minh trên Metaverse; tổ chức Diễn đàn Đầu tư Metaverse, chương trình thực tế trải nghiệm sản phẩm Metaverse….

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, bên cạnh các cơ hội cũng phải bàn tới những thách thức của Metaverse. Các khung pháp lý của Việt Nam đối với blockchain - một trong những hạ tầng quan trọng nhất của Metaverse- vẫn chưa rõ ràng và sẽ phải mất thêm thời gian để giải quyết các vấn đề chính sách.

Trong vài năm tới, có thể tiến tới việc tạo dựng khung pháp lý để hợp thức hóa quyền sở hữu tài sản, tiêu thụ tài sản trên Metaverse. Ngoài ra, tham gia hoạt động này còn đòi hỏi nguồn nhân lực có hiểu biết nhiều lĩnh vực, có tính sáng tạo, hàm lượng công nghệ cao…

Tất cả những điều này sẽ là thách thức phải vượt qua và cần có sự vào cuộc của cơ quan chức năng, các doanh nghiệp "đầu đàn" mạnh dạn cũng như các doanh nghiệp khởi nghiệp để Metaverse có thể cất cánh.