Trao đổi với PV Dân Việt, ông Trần Anh Tú, Tổng giám đốc Tổng công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam (Vidifi), đơn vị quản lý khai thác cao tốc Hà Nội – Hải Phòng cho rằng: "Tình trạng phương tiện dùng biển số giả, biển số không hợp pháp đã từng xuất hiện từ lâu".
"Từ đầu năm 2022 đến nay, tình trạng phương tiện sử dụng biển số giả, biển số không hợp pháp bùng nổ mạnh hơn rất nhiều gây bức xúc trong nhân dân", ông Tú cho hay.
Theo ông Tú, nhằm che giấu những hành vi vi phạm luật giao thông đường bộ, hoặc với mục đích khác, các chủ phương tiện, tài xế đã xử dụng nhiều chiêu trò như tẩy xóa, nguỵ trang biển số nhằm qua mặt lực lượng chức năng trong quá trình xử phạt nguội.
Đáng chú ý, tình trạng nêu trên còn gây thiệt hại tài chính cho các chủ phương tiện sở hữu biển số xe hợp pháp khi không đi qua trạm thu phí vẫn bị trừ tiền.
Đây là hành vi cố ý trốn tránh trách nhiệm khi đi qua các trạm thu phí và "né" trách nhiệm khi vi phạm pháp luật gây bức xúc với người tham gia giao thông đi đúng luật.
Đối với việc quản lý vận hành cao tốc, ông Tú cho hay: "Từ khi cao tốc Hà Nội – Hải Phòng chính thức đưa vào vận hành khai thác đã được triển khai lắp đặt hệ thống camera thông minh trên toàn tuyến để theo dõi, cập nhật tình hình tham gia giao thông của các phương tiện.
Trong những năm qua, từ hệ thống camera đơn vị đã cung cấp hàng trăm hình ảnh về các phương tiện vi phạm luật giao thông đường bộ tới lực lược CSGT của Cục CSGT để xử lý. Cũng từ hệ thống camera này, đã giúp cho lực lượng CSGT dễ dàng phát hiện và xử lý các vụ tai nạn giao thông".
Về phía đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí tự động không dừng, trao đổi với PV Dân Việt, ông Bùi Trình, Tổng Giám đốc Công ty CP Giao thông số Việt Nam (VDTC) đơn vị cung cấp dịch vụ ETC với thẻ ePass cho biết: "Công ty đã có giải pháp nhận diện xe sử dụng biển số giả lưu thông qua các trạm thu phí do VDTC vận hành".
Ông Trình tiết lộ: "VDTC đã tiến hành các giải pháp đào tạo kỹ năng vận hành; đào tạo thu phí viên, nhân viên vận hành làn thu phí tại các trạm thu phí ePass kiểm tra thẻ định danh được gắn trên xe so với thẻ định danh đăng ký theo biển số xe trước khi nhập biển số vào phần mềm thu phí cho xe qua trạm.
Về giải pháp công nghệ, VDTC tiến hành nâng cao chất lượng hệ thống nhận diện biển số phương tiện 2 lớp: Hệ thống Frontend (FE) và hệ thống Backend (BE). Theo đó, hệ thống OCR (Nhận dạng ký tự quang học) trên cả FE và BE nhận diện được chính xác đến 99%.
Hệ thống có chức năng tự động đưa ra các giao dịch có biển số nhận diện phương tiện khác với biển số đăng ký gắn cùng thẻ định danh ePass, phục vụ công tác hậu kiểm giao dịch xe qua trạm.
Tự động thực hiện kiểm tra hình ảnh, video so sánh với hình ảnh xe chuẩn được chụp lại khi đăng ký để phát hiện các bất thường nếu xe có gắn biển số giả. Đồng thời cập nhập thường xuyên thêm các hình ảnh xe chuẩn trên phần mềm thu phí tại trạm.
Đồng thời, khi phát hiện các trường hợp xe sử dụng biển giả lưu thông qua trạm thu phí, VDTC thông báo tới Cục CSGT và Tổng cục Đường bộ Việt Nam kèm theo hình ảnh xe qua trạm, hình ảnh xe đăng ký dịch vụ làm bằng chứng.
"Ngoài những xe sử dụng biển số giả, cố tình làm thay đổi chữ, số trên biển số, chúng tôi đề xuất sử dụng hình ảnh, video xe qua trạm khi chúng tôi phát hiện ra để xử lý theo quy định. Các trường hợp xe không qua trạm nhưng bị trừ tiền, khi phát hiện thông qua công tác hậu kiểm hoặc tiếp nhận từ phản ảnh của khách hàng, sau khi xác minh, chúng tôi hoàn tiền, thực hiện "happy call" tới khách hàng", ông Bùi Trình cho biết.
Trong khi đó, ông Tô Nam Toàn, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, Môi trường và Hợp tác quốc tế (Tổng cục Đường bộ Việt Nam) khẳng định: "Xe dùng biển số giả, che chắn, chính sửa không đúng với biển số thực tế để lưu thông là hành vi vi phạm pháp luật".
Ông Toàn cho rằng những hành vi này đã gây ra nhiều hệ luỵ cho xã hội. Ví dụ: xe dùng biển số không chính xác khi gây tai nạn, hay vi phạm luật giao thông làm khiến cho nhiều chủ sở hữu phương tiện hợp pháp chịu thiệt thòi. Thậm chí, khiến cho lực lượng thực thi pháp luật mất nhiều thời gian trong việc xác minh biển số xe khi điều tra, xử lý vi phạm.
Về trách nhiệm xử lý vấn nạn này, ông Toàn cho hay, thời gian qua, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ, đơn vị quản lý tuyến đường cung cấp dữ liệu cho lực lượng CSGT để xử lý khi phát hiện những trường hợp xe sử dụng biển số không hợp pháp.
Thông tin tới báo chí, bà Nguyễn Thanh Hà, Phó Cục trưởng Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật (Bộ Tư pháp) đánh giá: "Tình trạng làm giả, chỉnh sửa biển số xe để "né phạt nguội" hoặc gian lận khi lưu thông qua các trạm thu phí không dừng nếu còn kéo dài và không được xử lý dứt điểm sẽ tạo nên sự bất bình, thiếu nghiêm minh và không chính xác trong xử lý các hành vi vi phạm lĩnh vực giao thông đường bộ".
Bà Thanh Hà phân tích: Mặc dù đã có quy định xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt tương đối cao tại các Nghị định số 100/2019/NĐ-CP và Nghị định số 123/2021/NĐ-CP nhưng trên thực tế, tình trạng vi phạm có xu hướng tăng và phổ biến.
Việc sử dụng biển số không đúng quy định một mặt gây thiệt hại về tài chính cho các chủ sở hữu hợp pháp của phương tiện, đồng thời ảnh hưởng đến đời sống của công dân khi phải bố trí thời gian làm việc với các cơ quan có thẩm quyền nhằm khẳng định sự ngay tình của mình.
Đối với các cơ quan chức năng, việc xác định chính xác đối tượng vi phạm trong các trường hợp làm sai lệch biển số như đã nêu mất rất nhiều thời gian, nhân lực, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ để chứng minh, lập biên bản và xử lý vi phạm.
Bà Hà cho rằng, trong thời gian tới, ở góc độ xử phạt vi phạm hành chính, Chính phủ cần tính toán, cân nhắc tăng mức phạt đối với các hành vi này, có thể lên gấp đôi so với mức phạt hiện nay để tăng tính răn đe.