Bàn cách mua lại 8 trạm thu phí BOT vỡ phương án tài chính

Giải quyết bất cập tại 8 trạm thu phí là cần thiết

Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa có văn bản gửi Văn phòng Chính phủ về việc cần thiết phải giải quyết các vấn đề tồn tại của các dự án BOT giao thông.

Trước khi Bộ Kế hoạch và Đầu tư có ý kiến, Bộ Giao thông vận tải đã có kiến nghị Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định giải pháp chấm dứt hợp đồng trước thời hạn và bố trí vốn ngân sách nhà nước khoảng 13.115 tỷ đồng để thanh toán cho nhà đầu tư, doanh nghiệp của 8 dự án.

Đánh giá về việc này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, việc giải quyết dứt điểm các vấn đề còn tồn tại trong nhiều năm qua của 8 trạm thu phí, dự án BOT giao thông do Bộ Giao thông vận tải được giao làm cơ quan nhà nước có thẩm quyền là cần thiết.

Đối với 8 dự án đều được triển khai trước thời điểm Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (PPP) có hiệu lực thi hành. Do đó, từng dự án cần phải được xem xét kỹ lưỡng trên cơ sở nội dung hợp đồng BOT đã ký.

Bộ Giao thông vận tải cũng cần phân loại cụ thể 8 dự án theo 2 trường hợp chấm dứt hợp đồng do sự kiện bất khả kháng và do phía cơ quan ký kết hợp đồng vi phạm hợp đồng.

Với nguồn vốn để thanh toán chấm dứt hợp đồng 7 dự án từ nguồn vượt thu ngân sách nhà nước năm 2012 và từ các nguồn tăng thu, tiết kiệm chi hằng năm trong giai đoạn 2021 - 2025, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Bộ Tài chính xem xét, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về nguồn vốn này để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội theo quy định. Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ phối hợp trong các vấn đề có liên quan.

Về nguồn vốn hỗ trợ của nhà nước (khoảng 2.280 tỷ đồng) để thay thế cơ chế thu phí tại trạm La Sơn-Túy Loan, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết theo quy định của pháp luật về đầu tư công, nguồn vốn hỗ trợ của nhà nước được bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn của cơ quan có thẩm quyền.

Bộ GTVT bố trí nguồn vốn

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Bộ Giao thông vận tải chủ động bố trí nguồn vốn này trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 của Bộ theo quy định nếu được cấp có thẩm quyền thông qua chủ trương.

Để đảm bảo đủ cơ sở pháp lý để xử lý dứt điểm các vướng mắc, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Giao thông vận tải chịu trách nhiệm toàn diện trước Chính phủ, Thủ tướng và các cơ quan có thẩm quyền về thông tin, số liệu, rà soát nội dung hợp đồng, cơ sở pháp lý của việc đề xuất chấm dứt hợp đồng và các vấn đề tồn tại của dự án dẫn đến phải chấm dứt hợp đồng dự án trước thời hạn.

Trước đó, Bộ Giao thông vận tải xây dựng 4 phương án giải quyết những bất cập cho dự án Thái Nguyên - Chợ Mới.

Phương án 1 sẽ thực hiện theo đúng hợp đồng dự án, nhà đầu tư thu phí tại 2 trạm (quốc lộ 3 và trên đường Thái Nguyên - Chợ Mới) để hoàn vốn. Trong đó, trạm quốc lộ 3 triển khai theo phương án miễn, giảm phí với người dân địa phương.

Thời gian thu phí dự án này tăng từ 25 năm 4 tháng lên khoảng 32 năm 4 tháng; lùi thu phí trên quốc lộ 3 từ tháng 7/2019 sang dự kiến cuối năm 2022. Để bảo đảm thời gian hoàn vốn, nhà đầu tư đề nghị bổ sung vốn nhà nước hỗ trợ khoảng 800 tỷ đồng.

Phương án 2 chỉ thu phí trên đường Thái Nguyên - Chợ Mới, không thu trên quốc lộ 3, nhà nước hỗ trợ nhà đầu tư khoảng 3.050 tỷ đồng.

Phương án 3 là di dời trạm thu phí quốc lộ 3 từ Km77+922 về đặt trên đoạn km 93-km100 (trong phạm vi đầu tư nâng cấp, cải tạo), nhà nước cần hỗ trợ khoảng 2.550 tỷ đồng.

Phương án 4 là chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, bố trí vốn nhà nước để thanh toán cho doanh nghiệp dự án theo quy định. Dự kiến nhà nước cần bố trí khoảng 3.250 tỷ đồng để thanh toán cho doanh nghiệp dự án để xóa trạm thu phí.