Dự án BOT giao thông chỉ định thầu, thiếu minh bạch

Trong đề án đường cao tốc Bắc Nam, dự kiến là hơn 9,5 triệu USD/km

1 km đường cao tốc Bắc – Nam hết 9,5 triệu USD

Sáng 15.6, trong phiên chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ KH&ĐT, ĐB Lê Công Nhường (Bình Định) đặt vấn đề, theo báo cáo của Bộ Kế hoạch - Đầu tư, tuyến đường cao tốc Bắc - Nam sẽ làm hơn 1.370 km, với tổng mức đầu tư 14 tỉ USD và suất đầu tư đường cao tốc là trên 12 triệu USD/km.

“Theo báo chí, các chuyên gia quốc tế đã tính suất đầu tư bình quân là 12 triệu USD sau khi trừ mọi chi phí. Với Trung Quốc, chi phí của họ chỉ 5 triệu USD, của Mỹ và các nước châu Âu là hơn 3 triệu USD/km. Như vậy, chi phí làm đường cao tốc 4 làn xe của ta cao gấp 2 đến 4 lần các nước, nhưng chất lượng lại không bằng”, ĐB Nhường nói.

ĐBQH Lê Công Nhường (Bình Định)

ĐB Nhường hỏi thêm: “Đường sắt cao tốc của nước ta thì suất đầu tư cũng 50 triệu USD, cao hơn các nước rất nhiều, thậm chí cao hơn gấp 2,5 lần của Thái Lan. Vậy bộ trưởng làm thế nào để trong điều kiện nguồn lực còn khó khăn, giảm suất đầu tư ở đường bộ, đường sắt?”

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng bộ GTVT Trương Quang Nghĩa cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo về vấn đề suất đầu tư đường cao tốc ở Việt Nam. Hiện bộ GTVT và Bộ Xây Dựng đang tổng hợp đánh giá suất đầu tư.  

Theo Bộ trưởng, dựa trên tiêu chuẩn, quy định 1161 ngày 11.10.2015 của Bộ Xây dựng, suất đầu tư với đường 6 làn xe là 200 tỷ/km, chưa tính tới giải phóng mặt bằng. Với đặc điểm địa hình ở Việt Nam, mỗi khu vực có một mức giá khác nhau. Ví dụ, Trung du miền núi phía Bắc xuống đồng bằng Bắc Bộ, tới Nam Bộ… Chúng ta có một dải từ 7,4 triệu của Trung du miền núi phía Bắc tới 17,2 triệu của Tây Nam Bộ, Đông Nam Bộ. Trong hoạt động đầu tư, yếu tố giá thành phụ thuộc vào rất nhiều vấn đề. Đặc biệt là vấn đề địa chất và nguyên vật liệu.

“Về suất đầu tư hiện nay, năm 2016, chúng tôi đã có báo cáo. Nay xin thông tin lại để các đại biểu tham khảo. Đối với đường cao tốc 6 làn xe, chúng ta quy về tiêu chuẩn quy mô đường, thì ở Đức là 10,9 triệu USD/km, Bồ Đào Nha là 12,1 triệu USD/km, Áo là 16,7 triệu USD/km, Mỹ là 12,8 tới 14,8 triệu USD/km, Trung Quốc: 10,5 tới 13,6 triệu USD/km, chứng tỏ có sự khác nhau về đặc điểm địa hình. Trong đề án đường cao tốc Bắc Nam, dự kiến là hơn 9,5 triệu USD/km”, Bộ trưởng Trương Quang Nghĩa nói.

Về đường sắt, 50 tỷ là dự kiến theo tư vấn của Nhật Bản để báo cáo, xin chủ chương của Quốc hội về đầu tư đường cao tốc. Hiện nay, trước nhiệm vụ do Chính phủ giao và trước Quốc hội, xin được báo cáo là vào kỳ họp thứ II năm 2018, khi đó sẽ có số liệu chính xác, đảm bảo hơn.

Đường cao tốc đoạn Trung Lương – Mỹ Thuận trải qua rất nhiều thăng trầm. Khởi công từ năm 2010. Song trước những khó khăn và yếu tố chưa hợp lý, chúng tôi đã yêu cầu kiểm tra lại, làm lại. Ví dụ, trong giai đoạn trước đoạn cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận chỉ làm đường có bề ngang 13 mét, trong khi Sài Gòn – Trung Lương là 17 mét, Mỹ Thuận – Cần Thơ là 17 mét. Tự nhiên lại có một nút thắt ở chỗ này, vậy nên chúng tôi đã điều chỉnh lại. Cộng thêm chủ chương cho vay của Ngân hàng Nhà nước thì tới nay đã đoạn Trung Lương – Mỹ Thuận đã được Chính phủ đồng ý, cho phép điều chỉnh lên 17 mét đê đồng bộ trục đường từ TP.HCM tới Cần Thơ. Ngân hàng Công thương Việt Nam đang đàm phán, thu xếp vốn. Chúng tôi hi vọng là tới cuối quý II năm nay khi đàm phán xong, là có thể tiến hành bình thường.

Riêng đoạn Mỹ Thuận – Cần Thơ sẽ nằm trong gói đường cao tốc Bắc – Nam đang trong giai đoạn được phê duyệt.

Dự án BOT giao thông chỉ định thầu, thiếu minh bạch

Về vấn đề đấu thầu các dự án BOT giao thông, ĐB Hà Sỹ Đồng đặt ra hai câu hỏi: “Xin Bộ trưởng cho biết trách nhiệm của Bộ KH&ĐT và Bộ GTVT trong việc hầu hết các dự án BOT giao thông đều áp dụng hình thức chỉ định thầu, dẫn tới thiếu minh bạch?

Bộ Bộ KH&ĐT sẽ phối hợp với Bộ GTVT để tham mưu cho Chính phủ như thế nào nhằm đảm bảo tính cạnh tranh, minh bạch trong các hợp đồng BOT?”

Bộ trưởng bộ GTVT Trương Quang Nghĩa

Bộ trưởng bộ GTVT Trương Quang Nghĩa cho biết: “BOT đã được đưa vào chương trình giám sát của UBTV Quốc hội. Tôi tin rằng sẽ có những kết luận để tháng 8 tới có những giải pháp giải quyết vấn đề một cách đầy đủ, khách quan. Đáp ứng được những yêu cầu của Bộ GTVT và toàn thể xã hội.

Làm sao để BOT được triển khai minh bạch, chúng tôi đã có những khuyến nghị, và sẽ có những khuyến nghị trong kết luận của UBTV Quốc hội. Sau đó việc triển khai sẽ tiến hành thuận lợi hơn.