Theo bà Trần Thị Tuyết Mai, Công ty TNHH Vận tải Thủy bộ Hải Hà cho biết hiện do cách tính chi phí thực tế và giá cơ sở của liên Bộ Công Thương - Tài chính không khớp nên doanh nghiệp xăng dầu chịu lỗ lớn khi nhập xăng dầu từ nước ngoài về.
"2 Nhà máy Nghi Sơn và Bình Sơn đang cung cấp 70-80% lượng xăng dầu cho thị trường trong nước và 20% còn lại là nhập khẩu. Ngoài ra, do rủi ro bất khả kháng từ các nhà máy dẫn đến có thời điểm thị trường thiếu cục bộ khoảng 30-40%, buộc phải nhập khẩu. Nhưng chi phí nhập khẩu đang tăng cao. Đơn cử, quý 1, chi phí là 306 đồng/lít, quý 2 là 450 đồng/lít; quý 3 là 967 đồng/lít, tức là bình quân, doanh nghiệp đang lỗ 667 đồng/lít. Sang quý 4, doanh nghiệp lỗ 1.100 đồng/lít. Khoản lỗ này ai gánh cho doanh nghiệp?", bà Mai trần tình.
Đại diện Công ty TNHH Vận tải Thủy bộ Hải Hà cho rằng, nguồn cung xăng dầu của Việt Nam hiện không thiếu màdo doanh nghiệp đang lỗ lớn do chi phí thực tăng cao nên không thể nhập khẩu về được.
Bà này đề nghị liên Bộ, Chính phủ, Thủ tướng xem xét, cân đối lại, chấp nhận các chi phí thực tế mà doanh nghiệp bỏ ra. Bởi công thức tính giá đã được quy định từ năm 2014 và hiện nay đang biến động rất lớn.
Ông Phạm Văn Thoại, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc nhà máy lọc dầu Cát Lái - Saigon Petro cho rằng: "Thời điểm đầu năm đến quý 2, nhờ giá tăng nên doanh nghiệp có lãi nhưng từ quý 3 vừa rồi, đặc biệt là giai đoạn tháng 7, tháng 8, doanh nghiệp nào cũng lỗ mà không dám nói, vẫn phải đảm bảo được nguồn hàng".
Ông Thoại cho rằng: Lãi của doanh nghiệp trong 6 tháng đầu năm không đủ bù lỗ 2 tháng 8 và 9, đến tháng 10, doanh nghiệp không thể nhập khẩu được nữa, mà chỉ dám "cắn răng" nhập khẩu 1 chuyến từ nước ngoài về để đáp ứng nhu cầu trong nước, thêm lượng hàng nhập từ Bình Sơn và Nghi Sơn để bán.
Chủ tịch Saigon Petro đề xuất Bộ Tài chính - Công Thương tính đúng, tính đủ chi phí cho doanh nghiệp, dù vừa qua Liên bộ Tài chính – Công Thương đồng ý tăng chi phí đưa xăng dầu trong nước về đến cảng và premium trong nước, nhưng doanh nghiệp đã lỗ quá nặng, rất khó khăn cho việc vay vốn ngân hàng.
Ông Thoại cho rằng, hiện Sài Gòn Petro phải rút tiền vốn của mình ra để đáp ứng được việc mua hàng.
Theo ông Thoại, nếu không xử lý tận gốc, tình trạng người dân không đổ được xăng dầu 'sớm muộn cũng xảy ra…" và Liên Bộ cần hỗ trợ tính đúng đủ mặt bằng chi phí để doanh nghiệp "sống được".
Ông Nguyễn Văn Tuấn Quỳnh, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Long Hưng kiến nghị, Bộ Tài chính cần nghiên cứu định mức chi phí.
Ông này cho rằng, đối với định mức premium nhập khẩu xăng dầu từ nước ngoài về, nên điều chỉnh hàng tháng để sát tình hình thị trường. Chi phí định mức trong nước đề nghị điều chỉnh 6 tháng, mặc dù đã điều chỉnh nhưng chưa đúng với thực tế. Vì đây là nền tảng cho việc tạo nguồn.
"Định mức chi phí xăng dầu đã có từ năm 2014 đến bây giờ, nhưng các chi phí khác như thuê đất, lương đều tăng, gây ra bất cập. Do vậy, mỗi năm cần phải xem xét chi phí định mức cho các cửa hàng xăng dầu, ít nhất phải tính theo CPI. Tôi đề nghị Cục giá và Bộ Tài chính hết sức lưu ý, việc này là nền tảng cho việc tạo nguồn", ông Quỳnh đề nghị.
Ông Nguyễn Văn Truyền, Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cho rằng: Trong cơ cấu giá cơ sở, giá thế giới chiếm 60%, giá này phụ thuộc hoàn toàn giá thế giới. Nếu doanh nghiệp nhập khẩu nào dự báo, dự đoán giỏi, mua vào thời điểm giá phù hợp thì sẽ có lợi nhuận nhất định.
Về chi phí, ông Truyền cho rằng, quy định hiện hành, tại mỗi kỳ điều hành, Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Công Thương điều hành giá phù hợp nhất, cân đối lợi ích doanh nghiệp, người tiêu dùng.
Đối với chi phí định mức đưa xăng dầu từ nước ngoài về, Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá khẳng định: Định kỳ hàng năm, Bộ Tài chính thông báo 2 lần vào ngày 10/1 và ngày 10/7, Trong thời gian qua, từ khi Nghị định 95 ra đời, Bộ Tài chính có thông báo, điều chỉnh đúng thực tế.
"Tuy nhiên từ ngày 10/7 đến nay, thị trường xăng dầu diễn biến quá bất thường, dẫn đến chi phí thay đổi, không đáp ứng được thực tế, ảnh hưởng đến doanh nghiệp. Còn chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu về cảng và premium trong nước vừa được điều chỉnh ngày 11/10", ông Truyền nói.
Trong kỳ điều chỉnh giá xăng dầu ngày 11/10, Bộ Tài chính cũng rà soát căn cứ con số thực tế của doanh nghiệp. Với chi phí kinh doanh, một năm điều chỉnh 1 lần. Bộ Tài chính đã có thông báo điều chỉnh từ ngày 4/6 và áp dụng luôn từ ngày 1/7.
Trên con số rà soát thực tế của các công ty kinh doanh lớn - chiếm đến 70% thị phần, có hệ thống phân phối rộng, thì chi phí tính đủ, đảm bảo.
Ông Truyền khẳng định "Trên thực tế có phát sinh thêm như tiền thuê đất, nhân công,… vì vậy, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục cùng Vụ Thị trường trong nước nghiên cứu những đề xuất và thời hạn điều chỉnh để có biện pháp tháo gỡ khó khăn của doanh nghiệp".
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải nêu rõ, hiện vấn đề quan trọng nhất là nguồn cung, trong nước đang chiếm 70-80%, và vẫn phải nhập khẩu 20-30%. Nguồn cung từ nước ngoài về Việt Nam đang rất khó khăn do nhiều doanh nghiệp châu Âu mua gom số lượng lớn với giá cao.
Trong khi đó, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đã thua lỗ trong thời gian dài nên ảnh hưởng lớn đến hoạt động nhập khẩu.
Ông Hải cho rằng, phải tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong đó có việc phải tính đúng, tính đủ chi phí thực tế của doanh nghiệp, có chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu về hạn mức tín dụng, lãi suất ưu đãi, nguồn ngoại tệ nhằm giúp các họ giảm chi phí tài chính, tăng nguồn lực để nhập khẩu, mua xăng dầu từ nguồn sản xuất trong nước cũng như nước ngoài, bảo đảm cung ứng xăng dầu cho thị trường..
Theo lãnh đạo Bộ Công Thương, tại kỳ điều hành gần nhất ngày 11/10, Bộ Tài chính đã đồng ý tăng chi phí đưa xăng dầu từ Nhà máy về cảng và premium trong nước. Tuy nhiên, chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam mới được điều chỉnh ngày 10/7/ song hiện chi phí này đã tăng rất cao nên vẫn cần được điều chỉnh cho phù hợp với thực tế.