Trong 8 tháng qua, Belarus đã cố gắng tránh tham gia trực tiếp vào cuộc chiến ở Ukraine, mặc dù nhiều thông tin nói rằng Minks đã đóng vai trò là bàn đạp cho cuộc các hoạt động quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine. Vào tháng 2/2022, các lực lượng Nga được cho là đã tiến về phía Kiev từ lãnh thổ Belarus.
Minsk cũng đã hỗ trợ hậu cần, đường tiếp tế, chăm sóc y tế cho binh sĩ Nga và các sân bay để tiến hành các cuộc không kích vào Ukraine. Cũng có báo cáo rằng các chuyến hàng xe tăng và đạn dược của Belarus đã được thực hiện đến Donbass và Crimea.
Nhưng vào đầu tháng này, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã chỉ ra rằng đất nước của ông có thể tham chiến trong cuộc chiến Nga-Ukraine. Ngày 10/10, nhà lãnh đạo Belarus tuyên bố triển khai "nhóm quân sự chung Belarus-Nga" để đáp trả lời cáo buộc đe dọa tấn công từ Ukraine.
Bước đi này cho thấy một sự gia tăng đáng kể vai trò của Belarus trong cuộc chiến cho đến nay.
Tuy nhiên, việc tham gia trực tiếp vào cuộc chiến có thể quá rủi ro đối với chế độ ở Minsk và thậm chí đối với chính Điện Kremlin và có thể quá khó để thực hiện.
Kích hoạt học thuyết bảo vệ nhà nước liên minh
Điện Kremlin giờ đây có thể tuyên bố một cách hiệu quả rằng cuộc phản công của Ukraine ở khu vực Donbass và Kherson là "các cuộc tấn công chống lại nhà nước liên minh Nga-Belarus", một thỏa thuận giữa hai quốc gia cho thấy sự hội nhập kinh tế và chính trị chặt chẽ.
Học thuyết quân sự chung của liên minh này tuyên bố rằng bất kỳ hành động quân sự nào chống lại một trong các thành viên của nó đều là một cuộc tấn công vào toàn thể quốc gia liên minh.
Nhóm quân sự chung Belarus-Nga là một phần trong chính sách phòng thủ chung của nhà nước liên minh. Bằng cách tuyên bố triển khai, ông Lukashenko đã tuyên bố một cách hiệu quả rằng Belarus đang ở trong "tình trạng trước chiến tranh".
Không rõ chính xác điều này có thể gây ra điều gì về mặt quân sự và lực lượng sẽ lớn như thế nào. Nhưng "triển khai nhanh chóng", mà ông Lukashenko đề cập, thường bao gồm việc đưa quân số lên đến mức tối đa, tăng cường các hoạt động tình báo, thiết lập hệ thống liên lạc và tác chiến và tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu, cùng những thứ khác.
Ngoài ra, cũng có thể dẫn đến việc huy động một phần quân dự bị và đặt trong tình trạng báo động chiến đấu cho lực lượng bảo vệ lãnh thổ, lực lượng đã tham gia các cuộc tập trận thường xuyên trên đất Belarus trong những năm gần đây.
Hiện tại, quân đội Belarus có khoảng 65.000 quân, trong đó có khoảng 20.000 quân là nhân viên hỗ trợ và sĩ quan. Điều đó có nghĩa là khoảng 45.000 lực lượng chính quy. Tuy nhiên, khả năng sẵn sàng chiến đấu của họ có thể không cao, do trong thời bình, chỉ một bộ phận quân nhân hiện có đang phục vụ.
Tuy nhiên, theo báo cáo của các phương tiện truyền thông, việc huy động bí mật, dưới vỏ bọc là để kiểm tra khả năng quân sự và khả năng sẵn sàng của quân đội, có nhiều khả năng xảy ra. Các binh sĩ Belarus đã bị cấm ra nước ngoài.
Các chuyên gia quân sự Ukraine cũng cảnh báo rằng Ukraine có thể tấn công phủ đầu nếu phát hiện một lực lượng vũ trang di chuyển từ Belarus và các mục tiêu của họ có thể bao gồm cơ sở hạ tầng quan trọng của Belarus. Điều đó cũng sẽ ngăn cản ông Lukashenko đưa quân qua biên giới.
Theo bình luận của hãng thông tấn Al Zaeera, một dự thảo chung vẫn sẽ gây ra rủi ro chính trị cao cho ông Lukashenko. Cuộc chiến ở Ukraine đã không được công chúng Belarus quan tâm nhiều ngay từ đầu. Theo một cuộc khảo sát gần đây của Chatham House, chỉ 9% số người được hỏi ủng hộ việc gửi quân đội Belarus tới Ukraine.
Nếu ông Lukashenko điều động quân đội và gửi họ đến Ukraine, phương Tây chắc chắn sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt thậm chí khắc nghiệt hơn, điều này sẽ gây tổn hại cho nền kinh tế Belarus vốn đang gặp khó khăn, Al Zaeera bình luận.