Đại biểu Quốc hội: "Bệnh viện công lớn xin thôi tự chủ là thất bại trong cơ chế quản lý"

Sáng 24/10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về Luật Khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi.

Cơ chế quản lý đang trói buộc

Phát biểu thảo luận góp ý dự thảo Luật, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn ĐBQH TP.Hà Nội) bày tỏ băn khoăn khi trong thời gian qua có hàng chục nghìn cán bộ y tế nghỉ việc, rời khỏi các bệnh viện công, kể cả các bệnh viện lớn. Nhiều bệnh viện lớn như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện K…xin thôi không thực hiện cơ chế tự chủ mà chuyển sang cơ chế hưởng bao cấp từ ngân sách.

Đáng chú ý, ông Cường nhấn mạnh, việc các bệnh viện lớn, có danh tiếng luôn luôn trong tình trạng quá tải vì được đông đảo khách hàng lựa chọn nhưng lại xin thôi tự chủ là một sự thất bại của chính sách trong cơ chế quản lý đối với các bệnh viện công lập.

Theo đại biểu Quốc hội Đoàn TP.Hà Nội, phần lớn các y, bác sĩ đều mong muốn bệnh viện có đầy đủ các trang thiết bị hiện đại, thuốc và vật tư y tế đúng chủng loại, các thầy thuốc được toàn quyền lựa chọn để thực hiện các phác đồ điều trị hữu hiệu nhất, mà không bị giới hạn bởi các ràng buộc, khống chế về chi phí và danh mục các loại thuốc và thiết bị vật tư thay thế.

Ngược lại, nhiều bệnh nhân lại mong muốn và sẵn sàng trả phí cao hơn để được khám, chữa và điều trị trong điều kiện tốt nhất tại các bệnh viện công. Song không được đáp ứng nên họ phải mang ngoại tệ đi điều trị ở nước ngoài hoặc sang khám và điều trị tại các bệnh viện tư hoặc các bệnh viện quốc tế, chỉ vì một điều kiện là họ có thiết bị hiện đại hơn.

"Tất cả những vấn đề nêu trên đều xuất phát từ nguyên nhân căn bản là cơ chế quản lý đang trói buộc, chưa cho phép các bệnh viện công khai thác, phát huy hết các tiềm năng, thế mạnh vốn có của mình", đại biểu Cường nhận định.

Tự chủ là trao quyền cho các bệnh viện được tự quyết định

Trước những vấn đề trên, đại biểu Hoàng Văn Cường đề nghị quy định trong dự thảo luật về tự chủ bệnh viện công.

"Cần phải quy định rõ tự chủ là trao quyền cho các bệnh viện được tự quyết định các hoạt động khám chữa bệnh; được quyền quyết định về tổ chức bộ máy và con người phù hợp với các hoạt động khám chữa bệnh; tự chủ trong quyết định những vấn đề về tài chính của bệnh viện kể cả nguồn thu từ ngân sách", ông Cường nói.

Vị đại biểu Đoàn Hà Nội cũng đề nghị, cần quy định rõ điều kiện để bệnh viện được thực hiện cơ chế tự chủ và xác định cấp độ tự chủ khác nhau để xác định các quyền kèm theo.

Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị cần quy định cơ chế xác định giá dịch vụ y tế đối với các cơ sở khám chữa bệnh tự chủ có sự khác biệt so với các đơn vị chưa tự chủ trên nguyên tắc giá dịch vụ khám chữa bệnh phải đảm bảo tính đúng, tính đủ chi phí, trên cơ sở định mức kinh tế - kỹ thuật khám chữa bệnh.

Cần quy định rõ hơn cơ chế quản lý tài chính đối với bệnh viện tự chủ về: Tự quyết định sử dụng nguồn thu; tự quyết định mức chi, mức trả tiền lương; tự quyết định đầu tư, mua sắm và trích các quỹ đầu tư phát triển; quỹ hỗ trợ bệnh nhân nghèo.

"Để tránh quan niệm không đúng về tự chủ là khoán trắng cho bệnh viện tự lo, cần quy định rõ trong luật về nguồn ngân sách Nhà nước không chi thường xuyên cho bệnh viện tự chủ phải được dành để chi trả cho việc khám chữa bệnh cho những bệnh nhân thuộc đối tượng xã hội trợ giúp và chi trả thông qua đặt, và ngân sách phải đầu tư cho phát triển theo các mục tiêu, nhiệm vụ mới Nhà nước giao", ông Cường nói.

Đại biểu Cường cũng đề nghị, cần quy định rõ cơ chế quản lý tài sản, để các bệnh viện chủ động trong việc lựa chọn phương thức đầu tư: Mua sắm, đi thuê máy móc, trang bị và sử dụng có hiệu quả nhất cơ sở vật chất và các máy móc thiết bị hiện đại, phù hợp với yêu cầu khám chữa bệnh...

Trong phiên thảo luận, đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình) có ý kiến và cho rằng, hiện nay các cơ sở y tế công lập đang gặp khó khăn trong việc thực hiện tự chủ. Dự thảo Luật lại chưa có điều khoản quy định về thực hiện tự chủ tại đơn vị y tế công lập. 

"Do đó, đề nghị bổ sung thêm điều khoản quy định về tự chủ tài chính đối với đơn vị y tế công lập. Trong đó, cần quy định xác định mức độ tự chủ, nguyên tắc phân loại, phân tiêu chí, phân loại mức độ tự chủ đối với các đơn vị sự nghiệp y tế công lập", bà Thu nhấn mạnh.

Cũng liên quan đến việc tự chủ tài chính của các bệnh viện, đại biểu Nguyễn Hải Dũng (Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định) cho rằng, việc Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện K đề nghị thôi thực hiện cơ chế tự chủ toàn diện thể hiện có nhiều vướng mắc khi thực hiện cơ chế tự chủ tài chính của các bệnh viện Nhà nước.

"Đó là những vấn đề thực tiễn đang đặt ra khi thực hiện cơ chế tự chủ tài chính cho các cơ sở khám, chữa bệnh công lập cần thiết phải được luật hóa một cách minh bạch, vừa để nhân dân, người bệnh rõ về cách thức vận hành của cơ sở khám, chữa bệnh, vừa để cơ sở khám, chữa bệnh và người hành nghề yên tâm điều hành hoạt động cơ sở, yên tâm và dành nhiều thời gian hơn cho công tác chuyên môn là khám bệnh, chữa bệnh", đại biểu Dũng nói.

Trước những vấn đề trên, vị đại biểu Quốc hội tỉnh Nam Định đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét báo cáo Quốc hội nội dung quy định về vấn đề tự chủ tài chính của cơ sở khám, chữa bệnh trong Luật Khám, chữa bệnh sửa đổi lần này để kịp thời giải quyết những vướng mắc, khó khăn mà thực tiễn đặt ra.