Loài cá chạy hàng đàn ở miền Tây, trước nhà nghèo còn chê lên chê xuống, nay hóa đặc sản, kho tiêu ăn thòm thèm

Vừa nói, vợ tôi vừa mở bọc ni-lông, trút ra mớ cá chắc chừng 300 g với đủ loại: cá lòng tong, cá bống trứng, cá sặc, cá bã trầu…Có cả mấy con tép rong còn búng tanh tách. Tôi nhìn mớ cá tươi ngon, nghĩ bụng cá hủn hỉn kho tiêu ăn với canh rau tập tàng thì ngon khỏi nói luôn.

Cá hủn hỉn kho tiêu. Video: Võ Tuấn (An Giang).

Tôi ngồi nhìn vợ tỉ mẩn làm cá, kỷ niệm những ngày thơ ấu lại ùa về. Nhà đông con, ba tôi lại mê một người phụ nữ ở làng bên nên bỏ đi suốt, chẳng mấy khi có mặt ở nhà. 

Má tôi hay tới mấy nhà tát mương, tát đìa, dỡ chà để xin cá vụn về cho bầy con. Bữa cơm có cá hủn hỉn kho tiêu là quá hạnh phúc chứ thường chỉ có nước tương, rau luộc.

Hôm đó trời mưa, má tôi vừa bệnh khỏi. Bác Tư hàng xóm đem qua cho má mớ cá vụn. Má mừng quýnh vội vàng nấu cơm, làm cá. 

Chẳng mấy lúc mà nồi cá hủn hỉn kho tiêu của má tôi đã thơm dậy khắp nhà. Mấy anh em tôi í ới gọi nhau về ăn cơm. Đúng lúc đó, ba tôi về. 

Sau này, tôi biết ông vừa cãi nhau với cô bồ nên chạy về nhà giữa lúc giông mưa. 

Thấy mâm cơm má vừa dọn, ba tôi sà xuống xới cơm, cầm đũa. Chẳng mấy chốc, nồi cơm vơi quá nửa, còn ơ cá hủn hỉn kho tiêu thì chỉ còn mấy miếng tiêu dính dưới đáy nồi và chút nước sền sệt.

Cá hủn hỉn không phải là một loài cá riêng mà tên gọi chung gồm nhiều loài cá nhỏ lộn lộn như cá lòng tong, cá bống trứng, cá sặc, cá bã trầu...

Má tôi lẳng lặng vô buồng, lát sau trở ra với cái giỏ trên tay. Má đưa cái giỏ cho ba: “Ông cầm lấy và đi luôn, không được quay trở về nhà nữa”. 

Thấy ba còn chần chừ, má quăng cái giỏ ra sân, hét lên: “Ông không đi, tui chém chết ông đó”. Có lẽ sợ má tôi làm thiệt nên ba tôi vội vàng chụp lấy cái giỏ rồi lủi thủi bỏ đi. Mấy hôm sau, má dắt 5 anh em tôi bỏ quê phiêu bạt…

Ở Sài Gòn, mỗi lần trời mưa là tôi lại nhớ buổi chiều vần vũ ấy. Tôi nhớ má đã tỉ mẩn làm cá hủn hỉn, ướp cá, kho cá hủn hỉn trong sự háo hức chờ đợi của bầy con… 

Má tôi kho cá không giống người ta. Cá hủn hỉn làm xong, rửa sạch, má ướp chút muối với hành tím và nước màu; sau đó má bắc nồi lên bếp, cho nước mắm, đường, bột ngọt, tiêu, tóp mỡ vào rồi nấu cho sôi kẹo lại. 

Xong rồi, má mới cho cá hủn hỉn vào, đậy vung lại, để lửa liu riu. Một lúc sau thì mùi cá kho tiêu đã dậy khắp nhà. Những cái bụng ít khi nào no đủ của anh em tôi như sôi lên…

Má tôi đi xa rồi. Giờ mỗi lần ăn cá hủn hỉn kho tiêu là lòng tôi lại trở về với tuổi thơ có má…