Nhà máy thủy điện Kakhovka bị phá huỷ: Thảm hoạ tồi tệ đã ập đến

 Ukraine hôm thứ Ba cáo buộc lực lượng Nga đã cho nổ tung con đập lớn và nhà máy thủy điện ở một phần miền nam Ukraine do họ kiểm soát, đe dọa một trận lũ lớn có thể khiến hàng trăm nghìn người phải di dời, đồng thời ra lệnh cho cư dân ở hạ lưu sơ tán. Ảnh AP

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã tổ chức một cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia liên quan đến tình hình tại Kakhovka HPP.

Các thành viên của Hội đồng An ninh Quốc gia (NSDC) được thông báo rằng ít nhất 150 tấn dầu máy đã tràn ra sông Dnipro và có nguy cơ rò rỉ thêm hơn 300 tấn. Tổng cộng có 80 khu định cư nằm trong vùng lũ lụt. Không có thương vong giữa dân thường và quân đội.

Lệnh sơ tán dân thường khỏi các khu vực có nguy cơ và cung cấp nước uống cho các khu định cư phụ thuộc vào Hồ chứa nước Kakhovka đã được đưa ra.

Các nhân viên tại Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia đang kiểm soát tình hình và "có các công cụ trong trường hợp có bất kỳ diễn biến nào", các thành viên của NSDC cho biết.

Phiên họp của Hội đồng Bảo an đã nghe báo cáo của Bộ trưởng Nội vụ Ukraine Ihor Klymenko; Ngoại trưởng Dmytro Kuleba; Ihor Syrota, Tổng Giám đốc UkrHydroEnergo (công ty trực thuộc Thủy điện Kakhovka); Oleksandr Krasnolutskyi, Thứ trưởng thứ nhất Bộ Bảo vệ Môi trường và Tài nguyên; và Petro Kotin, Chủ tịch của Energoatom (công ty năng lượng hạt nhân quốc gia của Ukraine).

Phía Ukraine đơn phương cáo buộc, vào đêm ngày 6/6, các lực lượng Nga đã cho nổ tung Nhà máy Thủy điện Kakhovka. UkrHydroEnergo dự kiến hồ chứa sẽ hoạt động trong vòng bốn ngày tới. Mực nước của hồ chứa Kakhovka giảm xuống đe dọa sự an toàn của Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. 

Tuy nhiên, phía Nga ngay lập tức đã có phản ứng. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov tin rằng hành động phá hoại tại Nhà máy thủy điện Kakhovka có liên quan đến "cuộc tấn công bất thành" của Lực lượng Vũ trang Ukraine, cũng như ý định của chính quyền Ukraine nhằm cắt Crimea khỏi nguồn cung cấp nước.

"Bây giờ chúng tôi có thể tuyên bố chắc chắn rằng đó là một hành động phá hoại có chủ ý do phía Ukraine thực hiện. Hành động phá hoại này có khả năng dẫn đến hậu quả rất nghiêm trọng cho hàng chục nghìn cư dân địa phương, chưa nói đến những hậu quả về môi trường vẫn chưa được giải quyết", ông Peskov nói.

Theo ông Peskov, vụ phá hoại tại Nhà máy thủy điện Kakhovka có liên quan đến "cuộc tấn công không thành công" của Lực lượng Vũ trang Ukraine. Lực lượng Vũ trang Ukraine hiện không đạt được mục tiêu của họ, Peskov nói. "Họ đang bế tắc trong cuộc tấn công của mình hành động", ông nói thêm.

Hành động của phía Ukraine cũng có thể được giải thích là do ý định cắt Bán đảo Crimea khỏi nguồn cung cấp nước ngọt. Ông Peskov kết luận mực nước trong hồ chứa đang suy giảm cùng với dòng nước chảy đến Kênh Bắc Crimean.

Thị trưởng Novaya Kakhovka Volodymyr Leontiev cho biết con đập đã bị phá hủy do nhiều cuộc tấn công mà lực lượng Ukraine đã tiến hành trong một thời gian dài.

Volodymyr Saldo, quyền người đứng đầu khu vực Kherson, cũng cho biết Lực lượng vũ trang Ukraine trước đó đã tấn công các cửa dẫn nước của thủy điện Kakhovka để gây ngập lụt lãnh thổ của khu vực. Vào tháng 11/2022, Leontiev nói về "thiệt hại lớn" đối với nhà ga. Saldo sau đó nói rằng HPP đã ngừng phát điện.

Cả chính quyền Nga và Ukraine đều đưa xe lửa và xe buýt đến giúp người dân sơ tán. Theo thống kê chính thức, khoảng 22.000 người sống ở những khu vực có nguy cơ bị lũ lụt do Nga kiểm soát, trong khi 16.000 người sống ở khu vực quan trọng nhất trong lãnh thổ do Ukraine kiểm soát. Không bên nào báo cáo bất kỳ trường hợp tử vong hoặc thương tích nào.

Vụ vỡ đập đã tạo thêm một khía cạnh mới đáng kinh ngạc cho cuộc chiến của Nga ở Ukraine, hiện đã bước sang tháng thứ 16. Các lực lượng Ukraine được cho là đang tiến lên phía trước với một cuộc phản công đã được dự đoán từ lâu trong các mảng dọc theo hơn 1.000 km tiền tuyến ở phía đông và phía nam.

Hiện chưa rõ liệu bên nào được hưởng lợi từ thiệt hại của con đập, vì cả vùng đất do Nga kiểm soát và Ukraine nắm giữ đều gặp rủi ro. Thiệt hại cũng có thể cản trở cuộc phản công của Ukraine ở phía nam và khiến chính phủ nước này mất tập trung, trong khi Nga phụ thuộc vào con đập để cung cấp nước cho Crimea.

Mặc dù các quan chức Kiev tuyên bố Nga đã cho nổ con đập để cản trở cuộc phản công, nhưng các nhà quan sát lưu ý rằng việc vượt qua Dnieper rộng lớn sẽ là một thách thức cực kỳ lớn đối với quân đội Ukraine. Các khu vực khác của chiến tuyến có nhiều khả năng là con đường tấn công, các nhà phân tích nói.

Các chuyên gia trước đây cho biết con đập đang trong tình trạng hư hỏng, điều này cũng có thể dẫn đến vỡ.