TT Erdogan 'giáng 5 đòn mạnh' chỉ trong một tuần khiến Nga không ngờ đến

Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan phát biểu tại Điện Kremlin, ngày 5/3/2020. Ảnh Getty

Thổ Nhĩ Kỳ đã duy trì mối quan hệ thân thiện với Nga trong suốt cuộc chiến ở Ukraine như phản đối các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với nước này. Nhưng đồng thời, Ankara cũng đã gửi máy bay không người lái có vũ trang tới Kiev và lên án quyết định của Nga.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg tuyên bố, đòn mới nhất giáng vào Tổng thống Putin là vào thứ Hai khi ông Erdogan đồng ý gửi văn bản gia nhập NATO của Thụy Điển tới quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ "càng sớm càng tốt" sau nhiều tháng trì hoãn đưa ra quyết định.

NATO

Erdogan kêu gọi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương NATO nhanh chóng theo dõi đơn đăng ký của Ukraine để trở thành thành viên của liên minh quân sự vào thứ Bảy. Ukraine thúc đẩy để trở thành thành viên NATO nhanh chóng vào tháng 9/2022 sau khi ông Putin cho biết Moscow đã sáp nhập 4 khu vực của Ukraine do Nga kiểm soát một phần. Nếu Ukraine trở thành thành viên, NATO sẽ có nghĩa vụ hành động để bảo vệ đất nước này trước Nga trong chiến tranh.

Ông Putin đã lên án việc mở rộng NATO, nói rằng sự lớn mạnh của tổ chức này là một phần lý do khiến ông quyết định đưa quân đến Ukraine năm ngoái. Trong bối cảnh cuộc chiến ở Ukraine. Phần Lan đã trở thành một thành viên, trong khi Erdogan cản đường Thụy Điển gia nhập liên minh.

Hungary là thành viên duy nhất khác của liên minh chưa chấp thuận đề nghị gia nhập NATO của Thụy Điển, nhưng các quan chức Hungary đã phát đi tín hiệu rằng họ sẽ không phản đối quyết định này nếu lập trường của Thổ Nhĩ Kỳ về vấn đề này thay đổi.

Ukraine "xứng đáng là thành viên của NATO", Erdogan nói trong một cuộc họp báo trên truyền hình vào sáng thứ Bảy. "Và tôi muốn nhấn mạnh một điểm trước sự hiện diện của bạn (Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ) một lần nữa—không ai sẽ thua cuộc nếu một nền hòa bình công bằng sắp đến".

Điện Kremlin đã thề sẽ trả đũa nếu Ukraine trở thành thành viên NATO.

Nhà máy sản xuất bay không người lái Bayraktar TB2

Một động thái khác có thể khiến Tổng thống Putin lo lắng là việc Thổ Nhĩ Kỳ bật đèn xanh cho việc xây dựng một nhà máy sản xuất Bayraktar TB2 do Thổ Nhĩ Kỳ thiết kế - một loại máy bay không người lái đã tỏ ra rất quan trọng đối với Ukraine trong cuộc chiến đang diễn ra.

Bayraktar TB2 là máy bay không người lái tầm trung (MALE) do công ty Baykar của Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất, chủ yếu dành cho các lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ. Có kích thước gần bằng một chiếc máy bay nhỏ, nó có camera và có thể được trang bị bom dẫn đường bằng laser. Máy bay không người lái tiến hành các nhiệm vụ tình báo, trinh sát và vũ trang, đồng thời có thể bay với tốc độ 138 dặm một giờ trong khi mang theo trọng tải lên tới 330 pound.

Máy bay không người lái đã được sử dụng trong cuộc tấn công đánh chìm tàu chiến Moskva của Nga ở Biển Đen vào tháng 4/2022.

Áp lực giao dịch ngũ cốc

Trong một lần xuất hiện chung với ông Zelensky, ông Erdogan nói với các phóng viên rằng Ankara muốn một thỏa thuận cho phép xuất khẩu ngũ cốc từ các cảng của Ukraine ở Biển Đen được gia hạn thêm ba tháng thay vì hai tháng.

Thỏa thuận do Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc làm trung gian vào năm ngoái, sẽ hết hạn vào ngày 17/7. Nga gần đây đã đe dọa chấm dứt thỏa thuận và việc Erdogan thúc đẩy gia hạn hiệp ước có thể sẽ khiến tổng thống Nga thất vọng.

Một số bài đăng trên phương tiện truyền thông xã hội cho biết họ cung cấp tin tức hoạt động về Lực lượng Vũ trang Ukraine, tuyên bố hôm thứ Bảy rằng Thổ Nhĩ Kỳ và Ukraine đã "xác nhận rằng thỏa thuận ngũ cốc sẽ vẫn còn, ngay cả khi Nga chính thức rút khỏi nó". 

Bài đăng nói thêm rằng Hải quân Thổ Nhĩ Kỳ sẽ "đảm bảo việc đi lại an toàn" của các tàu ở Biển Đen.

Chiến binh Azovstal

Ngày 8/7, Nga cáo buộc Ukraine vi phạm thỏa thuận trao đổi tù nhân sau khi ông Zelensky đưa về nước từ Thổ Nhĩ Kỳ 5 chỉ huy từng bảo vệ nhà máy thép Azovstal ở Mariupol vào năm ngoái.

"Chúng tôi đang trở về nhà từ Thổ Nhĩ Kỳ và đưa những anh hùng của chúng tôi về nhà", ông Zelensky nói, một ngày sau cuộc gặp với ông Erdogan để đàm phán ở Istanbul.

Vasyl Bodnar, đại sứ Ukraine tại Thổ Nhĩ Kỳ, nói rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã không đặt ra bất kỳ điều kiện nào cho sự trở lại của 5 chỉ huy.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Moscow không được thông báo trước về việc họ được thả.

"Không ai thông báo cho chúng tôi về điều này. Theo các thỏa thuận, những kẻ cầm đầu này sẽ ở lại lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ cho đến khi xung đột kết thúc", ông nói với hãng thông tấn nhà nước RIA Novosti.