Đồng minh của TT Putin bất ngờ giáng một đòn mạnh vào Nga

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg (giữa), Ngoại trưởng Phần Lan Pekka Haavisto (trái) và Bộ trưởng Ngoại giao Thụy Điển Ann Linde sau lễ ký kết các nghị định thư gia nhập của Phần Lan và Thụy Điển tại trụ sở NATO ở Brussels vào ngày 5/7/2022.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg hôm thứ Hai (10/7) tuyên bố rằng, ông Erdogan đã đồng ý gửi nghị định thư gia nhập NATO của Thụy Điển tới quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ "càng sớm càng tốt", chấm dứt nỗ lực kéo dài nhiều tháng của Thụy Điển nhằm gia nhập liên minh quân sự. Thổ Nhĩ Kỳ từng phản đối tư cách thành viên của Thụy Điển vì lo ngại về những nỗ lực của chính phủ trong việc chống lại chứng sợ Hồi giáo cũng như kêu gọi Stockholm trấn áp các nhóm người Kurd ở nước họ.

"Việc Thụy Điển hoàn tất việc gia nhập NATO là một bước đi lịch sử có lợi cho an ninh của tất cả các đồng minh NATO vào thời điểm quan trọng này, giúp tất cả chúng ta mạnh mẽ hơn và an toàn hơn", ông Stoltenberg nói trong cuộc họp báo chiều thứ Hai.

Động thái này là một đòn giáng mạnh vào Nga khi Moscow luôn phản đối sự phát triển của NATO. Tổng thống Putin đã nói rằng việc mở rộng về phía đông của liên minh là lý do chính khiến đất nước của ông đưa quân vào Ukraine vào tháng 2/2022, nhưng cuộc chiến ở Ukraine đã khiến cả Thụy Điển và Phần Lan nộp đơn xin gia nhập NATO.

Ông Erdogan đã tìm cách khẳng định mình là một trung gian hòa giải quan trọng giữa Nga và phương Tây. Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đã đi theo một ranh giới hẹp giữa việc phản đối cuộc chiến của Nga ở Ukraine trong khi vẫn duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Putin khi ông tìm cách đóng một vai trò trung lập hơn trong vấn đề này.

Mathieu Droin, một thành viên khách mời của Chương trình Châu Âu, Nga và Âu Á của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nói với Newsweek trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại vào chiều thứ Hai rằng tư cách thành viên của Thụy Điển sẽ là một "thất bại chính trị và chiến lược lớn đối với Nga".

"Đó là một thất bại nghiêm trọng đối với ông Putin bởi vì, rõ ràng, thay vì chia rẽ liên minh, ông ấy đã đưa liên minh xích lại gần nhau hơn",  chuyên gia Mathieu Droin nhận xét.

Ông nói rằng mặc dù sẽ không có nhiều thay đổi trong mối quan hệ của Thụy Điển với các nước NATO, vì Thụy Điển từ lâu đã là đối tác thân thiết nhất của liên minh, việc trở thành thành viên của Thụy Điển có nghĩa là Biển Baltic "gần như trở thành một cái hồ của NATO", khiến Nga gặp khó khăn hơn trong việc điều động trong vùng đất đó.

Ông Droin nhận định, việc Thổ Nhĩ Kỳ thay đổi quan điểm về tư cách thành viên NATO của Thụy Điển có thể là kết quả của việc Erdoğan nhận ra rằng "không còn gì để khai thác" sau những nhượng bộ từ Thụy Điển.

Moscow đã không phản hồi ngay lập tức về thông tin Thụy Điển gia nhập NATO. 

Tuy nhiên, trước đó Nga đã lên tiếng phản đối việc Thụy Điển gia nhập NATO. Vào tháng 5/2022, Bộ Ngoại giao Nga cảnh báo rằng Điện Kremlin sẽ thực hiện "các bước trả đũa cả về quân sự-kỹ thuật và các yếu tố khác" nếu Thụy Điển và Phần Lan được cấp tư cách thành viên NATO. Phần Lan trở thành thành viên thứ 31 của liên minh vào tháng 4.

Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ông "hoan nghênh" việc Thụy Điển gia tăng tư cách thành viên trong một tuyên bố vào chiều thứ Hai.

"Tôi sẵn sàng hợp tác với Tổng thống Erdogan và Thổ Nhĩ Kỳ để tăng cường khả năng phòng thủ và răn đe ở khu vực Châu Âu-Đại Tây Dương. Tôi mong được chào đón Thủ tướng Kristersson và Thụy Điển với tư cách là Đồng minh NATO thứ 32 của chúng tôi", ông Biden nói.

Đầu tháng 7, trong bối cảnh có đồn đoán rằng việc Thụy Điển có thể gia nhập thành viên trước thềm hội nghị thượng đỉnh NATO được tổ chức vào tuần này, Nga đã thông báo thông qua tờ báo Izvestia thân Điện Kremlin về một lực lượng phối hợp mới như một phần của Hạm đội phương Bắc nhằm tăng cường sự hiện diện của nước này ở Bắc Cực.