Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM: Dự án Metro số 1 bị chậm tiến độ vì nhiều lý do

Mới đây, Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR) vừa có văn bản khẩn gửi Văn phòng UBND TP.HCM và Sở Kế hoạch - Đầu tư báo cáo tiến độ dự án Metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) để chuẩn bị nội dung phục vụ Phó Thủ tướng Chính Phủ Trần Lưu Quang tiếp Phó Chủ tịch điều hành cấp cao Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA).

MAUR cho biết, tuyến Metro số 1 được thực hiện từ năm 2012 với tổng mức đầu tư 43.757,15 tỷ đồng (tương đương 185,176 tỷ yên Nhật), trong đó, vốn vay từ JICA 38.265,55 tỷ đồng, nguồn vốn đối ứng 5.491,60 tỷ đồng.

Về tiến độ dự án, các hạng mục CP1a (đoạn ngầm từ ga Bến Thành đến Nhà hát Thành phố) đạt 99,85%; hạng mục CP1b (đoạn ngầm từ ga Nhà hát thành phố đến ga Ba Son) đạt 99,73%; hạng mục CP2 (đoạn trên cao và depot) đạt 97,54%; hạng mục CP3 (mua sắm thiết bị cơ điện, đầu máy toa xe, đường ray và bảo dưỡng) đạt 90.75%. Tổng tiến độ toàn dự án đạt 95,66%.

Trong thời gian tới, đơn vị sẽ hoàn thành cơ bản công tác thi công xây dựng phần hạ tầng và bắt đầu tiến hành công tác vận hành chạy thử kỹ thuật, vận hành thử đoạn trên cao, tiến đến chuẩn bị công tác vận hành thử toàn tuyến...

Đồng thời, đơn vị tiếp tục phối hợp với Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 TP.HCM thực hiện các nội dung liên quan đến công tác chuẩn bị vận hành, khai thác.

Ngoài ra, MAUR cho biết, công tác thi công xây dựng và tiến hành chạy thử trên toàn tuyến vào quý IV/2023 theo kế hoạch vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức phía trước.

Nguyên nhân quan trọng là việc nhà thầu Hitachi (nhà thầu gói thầu số 3) hiện vẫn từ chối thực hiện các công việc của dự án và theo hợp đồng. Nhất là các công việc quan trọng như đào tạo, bồi dưỡng và bảo trì, phối hợp với tư vấn đánh giá chứng nhận an toàn hệ thống, công tác phối hợp giao diện với các nhà thầu thi công của dự án... và các công việc phối hợp liên quan đến đẩy nhanh tiến độ thi công cầu bộ hành các nhà ga trên cao thuộc gói thầu số 2.

UBND TP.HCM đã tiến hành nhiều hình thức hỗ trợ nhà thầu Hitachi trong các vấn đề thủ tục với các bên liên quan, hỗ trợ trong việc tách các mốc thanh toán trong hợp đồng để thúc đẩy việc thanh toán và tài chính của nhà thầu.

Theo MAUR, đây là một trong các dự án metro đầu tiên ở Việt Nam, phía Việt Nam hầu như chưa có kinh nghiệm trong việc triển khai dự án metro. Mọi việc từ lập dự án đến hoàn hiện hợp đồng, giám sát thi công đều do tư vấn Nhật Bản thực hiện và công tác thi công do các nhà thầu Nhật Bản thực hiện.

Do đó, việc các nhà thầu và tư vấn Nhật Bản liên tục lạm dụng các điểm vênh, chưa hoàn thiện trong hợp đồng để làm ảnh hưởng đến tiến độ là thái độ thực hiện dự án chưa đúng đắn, nhất là trong bối cảnh cần đẩy nhanh tiến độ dự án.

MAUR kiến nghị Phó Thủ tướng Chính phủ trao đổi với Phó Chủ tịch Điều hành cấp cao JICA về đề nghị các Tổng thầu EPC của dự án dốc toàn lực thực hiện các công việc còn lại để hoàn thành dự án theo đúng tiến độ. Đồng thời, UBND TP.HCM tiếp tục hỗ trợ các nhà thầu tối đa để hoàn thành công tác thi công trong năm 2023.

Trước đó, tháng 4/2023, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường đã ký quyết định phê duyệt điều chỉnh dự án tuyến Metro số 1. Quyết định đã ấn định thời điểm hoàn thành thi công tuyến Metro 1 vào cuối quý IV/2023, thời gian kết thúc dự án từ 2024 - 2028.

Thời gian thông báo khiếm khuyết (bảo hành công trình xây dựng) của các nhà thầu kéo dài từ năm 2024 đến hết năm 2025. Thời gian hỗ trợ vận hành và bảo dưỡng sẽ kéo dài từ năm 2024 đến hết năm 2028.