Ngày 2/11, Tòa án nhân dân tỉnh Yên Bái đã mở phiên tòa sơ thẩm, xét xử nguyên Phó Bí thư Tỉnh đoàn Yên Bái Đinh Tiến Hùng và 9 bị cáo khác trong vụ án liên quan việc sử dụng vật liệu nổ khai thác trái phép quặng chì – kẽm ở xã Cảm Nhân (Yên Bình, Yên Bái).
Vụ án này trước đó đã được Tòa án nhân dân tỉnh Yên Bái đưa ra xét xử sơ thẩm từ ngày 24/8 đến 26/8. Tòa sau đó quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái sau đó giữ nguyên quyết định truy tố tại bản cáo trạng số 06/CT-VKS-P1 ngày 13/2/2023 trước đó.
Ngày 25/10, phiên sơ thẩm được mở trở lại, tuy nhiên vì vắng một số luật sư, một số người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan nên Hội đồng xét xử (HĐXX) đã hoãn tòa.
Trong vụ án, nhiều bị cáo bị Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái truy tố cùng lúc 2 tội danh.
Cụ thể, bị cáo Lăng Đức Hân – Giám đốc Công ty TNHH thương mại Ngọc Tâm (Công ty Ngọc Tâm) và bị cáo Bùi Minh Đức – công nhân Công ty Ngọc Tâm bị truy tố 2 tội "Vận chuyển, sử dụng trái phép vật liệu nổ", "Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên".
3 bị cáo là lãnh đạo Công ty Tuyên Huy bị truy tố 2 tội "Sử dụng trái phép vật liệu nổ", "Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên". Họ gồm Nguyễn Văn Hậu – Giám đốc, Nguyễn Trọng Tuấn – Phó Giám đốc, Bùi Mạnh Hùng - Phó Giám đốc.
Với tội danh "Vận chuyển trái phép vật liệu nổ", phía Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái truy tố 2 bị cáo là Trần Đắc Việt – thủ kho vật liệu nổ Công ty TNHH thương mại Ngọc Tâm và Nguyễn Văn Báu – bảo vệ của Công ty Ngọc Tâm.
Với tội "Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên", 3 người bị cáo buộc phạm tội là Lưu Bằng Đoàn (SN 1972, trú TP.Yên Bái, Yên Bái), Nguyễn Mạnh Hùng – tức Hùng lùn (SN 1978, trú TP.Hà Nội), Đinh Tiến Hùng – nguyên Phó Bí thư Thường trực Tỉnh đoàn Yên Bái.
Cơ quan truy tố cáo buộc, trong thời gian từ tháng 10/2020 đến ngày 30/12/2020, lợi dụng hợp đồng nổ mìn sửa chữa, nâng cấp đường lên mỏ Công ty Tuyên Huy, Lăng Đức Hân cùng đồng phạm đã sử dụng trái phép thuốc nổ các loại, kíp nổ các loại để khai thác trái phép quặng chì – kẽm trong các hầm lò có sẵn tại mỏ của Công ty Tuyên Huy và mỏ dưới thuộc thôn Làng Rẫy (Cảm Nhân, Yên Bình) với tổng khối lượng 1.096 tấn quặng chì – kẽm, giá trị hơn 2 tỷ đồng.
Cáo trạng thể hiện, Lăng Đức Hân lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao là Giám đốc Công ty Ngọc Tâm đã tổ chức vận chuyển trái phép lên mỏ núi Ngàng (Làng Rẫy, Cảm Nhân, Yên Bình) thuốc nổ các loại; kíp các loại.
Cơ quan truy tố đánh giá, trong vụ án này Lăng Đức Hân giữ vai trò tổ chức, chỉ đạo Đức thực hiện hành vi vận chuyển; chỉ đạo Việt, Báu thực hiện hành vi vận chuyển trái phép vật liệu nổ; chỉ đạo Lưu Bằng Đoàn thực hiện hành vi khai thác trái phép tài nguyên tại mỏ núi Ngàng.
Trong vụ án, nguyên Phó Bí thư Thường trực Tỉnh đoàn Yên Bái Đinh Tiến Hùng bị cáo buộc có vai trò là người khởi xướng, đặt vấn đề và đưa ra mức hưởng lợi nhuận của bản thân cũng như với Công ty Tuyên Huy, thống nhất giao cho Nguyễn Mạnh Hùng tìm người lên mỏ để triển khai thực hiện hoạt động khai thác khoáng sản trái phép và phải chịu trách nhiệm đối với khối lượng khoáng sản khai thác trái phép tại mỏ của Công ty Tuyên Huy.
Tại phiên tòa, trước câu hỏi của HĐXX rằng thông qua mối quan hệ nào mà biết Công ty Tuyên Huy có chủ trương làm đường lên mỏ, Lăng Đức Hân khai do bị cáo Đinh Tiến Hùng thông tin cho mình.
Lăng Đức Hân khai Đinh Tiến Hùng giới thiệu việc đó không nhằm mục đích gì vì Hân và Đinh Tiến Hùng chơi với nhau. Người này cũng khai vị nguyên Phó Bí thư Tỉnh đoàn Yên Bái cũng không tham gia, không bàn bạc hợp đồng và cũng không nhờ Đinh Tiến Hùng tác động nội dung gì liên quan hoạt động của mỏ.
Lăng Đức Hân cũng khai trong quá trình nổ mìn ở mỏ Núi Ngàng không có trao đổi với Đinh Tiến Hùng về việc khai thác mỏ, quặng, hàm lượng quặng hay quá trình thực hiện ở Núi Ngàng.
Trước tòa, bị cáo là Giám đốc Công ty Ngọc Tâm khai, Đinh Tiến Hùng cũng không có quan hệ gì trong việc xây dựng hợp đồng giữa Công ty Ngọc Tâm và Công ty Tuyên Huy.
Với bị cáo Nguyễn Văn Hậu, khai trước tòa, Hậu đề nghị xem xét tội "Sử dụng trái phép vật liệu nổ" và nếu có cơ hội, Hậu xin cho giám định lại hàm lượng quặng. Về việc Công ty Ngọc Tâm có đề xuất nổ mìn lấy đá làm đường, Hậu khai đồng ý với đề xuất này, nhưng không biết việc khai thác quặng.
Cơ quan truy tố cáo buộc, tại cuộc gặp giữa Tuấn, Hậu và Đinh Tiến Hùng ở quán cà phê Đồng Tâm (TP.Yên Bái) vào chiều ngày 18/10/2020, Đinh Tiến Hùng chủ động đặt vấn đề với Hậu và Tuấn với nội dung:
"Các ông có mỏ, tôi thì có "quan hệ". Bây giờ đang tiện việc làm đường thì cứ tiến hành khai thác quặng luôn. Tôi sẽ đứng ra lo "quan hệ, cơ chế", còn Hùng "lùn" đi tìm người về để khai thác quặng. Sau khi khai thác và bán được quặng thì tính toán trừ chi phí quan hệ, chi phí sản xuất thì tôi sẽ lấy 1/3 lợi nhuận, 2/3 còn lại là của Công ty Tuyên Huy và Hùng "lùn"".
Trả lời trước tòa hôm nay về nội dung này, Hậu nói sau cuộc gặp ở quán cà phê Đồng Tâm, Hậu và Đinh Tiến Hùng không liên lạc với nhau, Đinh Tiến Hùng cũng chưa bao giờ "gọi cho bị cáo là tôi đã lo cho anh cơ chế hay cái gì".
Hậu khai về nội dung "lo quan hệ, cơ chế" thì chưa lo được gì; chi phí đầu tư khai thác mỏ thì nói không thể biết và về việc chia lợi nhuận cho Đinh Tiến Hùng, Hậu cũng cho biết chưa có cái gì để chia. Theo lời của Nguyễn Văn Hậu, với những câu được cho là Đinh Tiến Hùng nói thì chưa được triển khai trên thực tế.
Bị cáo Hậu thừa nhận việc đồng ý cho Công ty Ngọc Tâm nổ mìn ở mỏ của Công ty Tuyên Huy là sai.
Là người xuất hiện ở cuộc gặp của Đinh Tiến Hùng và Nguyễn Văn Hậu tại quán cà phê Đồng Tâm ngày 18/10/2020, khai trước tòa, bị cáo Nguyễn Trọng Tuấn cho biết, chỉ nghe Hậu và Đinh Tiến Hùng nói chuyện với nhau, sau đó đi ra ngoài.
"Bị cáo không có mặt ở đó. Lúc đầu thì có, sau có việc nên đi ra ngoài", Tuấn khai.
Thuật lại diễn biến buổi gặp gỡ, bị cáo Tuấn cho biết, khi đó Đinh Tiến Hùng và Hậu nhận ra nhau là bạn học cũ, dù cùng ngồi ở bàn đó nhưng Tuấn không để tâm đến câu chuyện của 2 người trên nữa.
Theo bị cáo Tuấn, sau đó bị cáo có việc đi ra ngoài, khi quay trở lại thì câu chuyện giữa Đinh Tiến Hùng và Nguyễn Văn Hậu đã kết thúc. Sau khi 3 người chia tay, Tuấn với Hậu đi ra ngoài, Hậu có nói với Tuấn về nội dung nêu trên. Nguyễn Trọng Tuấn cũng trình bày, cáo trạng quy kết Tuấn chủ động bàn bạc là sai.
Trong phần trả lời xét hỏi của Viện Kiểm sát, Nguyễn Trọng Tuấn nhiều lần nói không nhớ những nội dung xảy ra cách đây 4 năm. Tuấn khai không nhờ Hùng "lùn" tìm người về khai thác quặng trên mỏ.
Đáng chú ý, trong phần kiểm sát viên xét hỏi Tuấn, vị đại diện Viện Kiểm sát đã bị chủ tọa nhắc nhở khi người này xét hỏi.
Vì sao trước khi diễn ra cuộc gặp ở quán cà phê Đồng Tâm, bị cáo từ chối việc Nguyễn Mạnh Hùng, Đinh Tiến Hùng đề nghị nhân việc làm đường thì khai thác quặng luôn, nhưng sau cuộc gặp tại quán cà phê Đồng Tâm thì đồng ý quan điểm…? - Kiểm sát viên hỏi.
Quyền quyết định không phải của bị cáo. Bị cáo chỉ nói Lăng Đức Hân đề xuất với bị cáo Nguyễn Văn Hậu thì Nguyễn Văn Hậu từ chối nên bị cáo từ chối. Còn khi Lăng Đức Hân đề xuất lấy đá trong hầm mỏ thì bị cáo báo cho Nguyễn Văn Hậu biết… - Nguyễn Trọng Tuấn đáp.
Trước khi có cuộc gặp tại quán Đồng Tâm thì Lăng Đức Hân, Nguyễn Mạnh Hùng và Đinh Tiến Hùng đã đề nghị… Sau ngày 18/10/2020, sau cuộc gặp tại quán Đồng Tâm thì Đinh Tiến Hùng lại được phép khai thác mỏ ở trên mỏ của Công ty Tuyên Huy, đúng không?... – vị đại diện Viện Kiểm sát tiếp tục xét hỏi.
Đến lúc này, Thẩm phán, Chủ tọa phiên tòa là ông Nguyễn Trung Dũng ngắt lời vị đại diện Viện Kiểm sát.
"Tòa đề nghị kiểm sát viên đặt câu hỏi phải chính xác chứ không được phép khai thác thế đâu… hỏi gán ghép để cho bị cáo trả lời" – Chủ tọa nhắc nhở.
Sau lời nhắc nhở này, đại diện Viện Kiểm sát tiếp tục tiến hành xét hỏi bị cáo Tuấn và các bị cáo khác có liên quan.
Dân Việt tiếp tục thông tin về phiên tòa này.