Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Người ta nói chúng tôi "tự lấy đá ghè chân mình"

Đây là phát biểu của Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư sáng nay 11/1 tại Hà Nội.

Có tiếng "tự lấy đá ghè chân mình"

Tham dự Hội nghị có Thủ tướng Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cùng nhiều lãnh đạo ban bộ ngành. Nhấn mạnh những kết quả đạt được năm 2023 của ngành KH&ĐT, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, đất nước ta đã đi qua 1/3 chặng đường thực hiện Chiến lược 10 năm, hơn nửa chặng đường thực hiện Kế hoạch 5 năm theo các Nghị quyết của Đảng và Quốc hội.

Theo ông Dũng, bối cảnh thế giới năm 2023 vẫn ở giai đoạn đầu của quá trình thay đổi này, với hàng loạt biến động từ chính trị, bất ổn, đứt gãy chuỗi cung ứng làm đẩy nhanh xu hướng chuyển dịch thương mại, đầu tư toàn cầu, hình thành trật tự, cấu trúc kinh tế mới…

Bối cảnh, tình hình thế giới đã tác động không nhỏ, trong cả trước mắt và lâu dài đến nền kinh tế của cả nước và các địa phương, nhưng đất nước đã vững vàng vượt qua khó khăn, thách thức, tiếp tục đạt được những kết quả quan trọng, khá toàn diện trong năm 2023 và trong hơn nửa nhiệm kỳ qua.

Người đứng đầu Bộ KH&ĐT nêu ra ba đột phá tư duy chiến lược của cơ quan được Chính phủ coi là "kiến trúc sư trưởng" của nền kinh tế trong đó có khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, manh mún của đầu tư công.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, việc cắt giảm tình trạng manh mún trong đầu tư công đã giúp tập trung nguồn lực đầu tư các công trình, dự án lớn, đường cao tốc, liên vùng, ven biển… các "quả đấm thép" cho đột phá hạ tầng của đất nước và các địa phương.

Theo Bộ trưởng Dũng, vì thế giai đoạn 2011-2015 đã tham mưu cho Chính phủ, Quốc hội cắt giảm từ khoảng 60 chương trình mục tiêu. Giai đoạn 2016 - 2020 xuống 21 chương trình và giai đoạn 2021-2025 chỉ còn 03 chương trình mục tiêu quốc gia.

Bên cạnh đó, tham mưu cắt giảm khoảng 12.000 dự án sử dụng ngân sách trung ương trong giai đoạn 2016-2020 xuống dưới 5.000 dự án trong giai đoạn 2021-2025 để tập trung đầu tư trọng tâm, trọng điểm những dự án lớn, quan trọng, nền tảng kết cấu hạ tầng của nền kinh tế, quan tâm thực hiện mục tiêu đến năm 2025 có khoảng 3.000 km đường cao tốc và đến năm 2030 có khoảng 5.000 km.

Trong quy hoạch, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT khẳng định đã kiên định, kiên trì trình Quốc hội qua 3 Kỳ họp để ban hành Luật Quy hoạch. Cắt giảm hơn 20.000 quy hoạch trước đây xuống còn 111 quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia và 39 quy hoạch kỹ thuật, chuyên ngành; từ 50 quy hoạch ngành cấp tỉnh tích hợp trong 01 quy hoạch tỉnh duy nhất.

Nhiệm vụ nào khó, không biết giao cho ai, thì giao cho Bộ KH&ĐT

Qua đó, khắc phục tình trạng quản lý chia cắt, cục bộ, tổ chức lại không gian phát triển của các ngành và địa phương; vận dụng hiệu quả cơ chế thị trường để loại bỏ hơn 3.000 quy hoạch sản phẩm các loại, giúp loại bỏ hàng nghìn điều kiện kinh doanh và giấy phép con.

Theo ông Dũng, có được thành tựu này là nhờ sự nỗ lực vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, các địa phương, doanh nghiệp, Nhân dân cả nước; sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, trong đó có sự đóng góp của toàn ngành Kế hoạch - Đầu tư và Thống kê nói chung và Bộ Kế hoạch và Đầu tư nói riêng, như có đồng chí nguyên Lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã nói "nhiệm vụ nào khó và không biết giao cho ai thì giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư".

Trong công tác kế hoạch hóa, quản lý nhà nước, tư lệnh ngành KH&ĐT khẳng định đã thay đổi tư duy mạnh mẽ, tăng cường phân cấp, phân quyền triệt để, tập trung vào nghiên cứu những vấn đề lớn của đất nước ở tầm vĩ mô, như chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, thể chế, mô hình kinh tế mới…

Bộ trưởng Bộ KH&ĐT khẳng định: Với 3 tham mưu chiến lược, đột phá trên cho cấp có thẩm quyền để phê duyệt tổ chức thực hiện là sự khẳng định quan điểm từ bỏ lợi ích riêng để vì cái chung của đất nước. Như nhiều người thường nói Bộ Kế hoạch và Đầu tư "đã tự lấy đá ghè chân mình".

Về hạn chế, Bộ trưởng Dũng đưa ra 5 vấn đề lớn, trong đó nhấn mạnh năng lực, trình độ chuyên môn của một bộ phận làm công tác tham mưu còn hạn chế, chưa đồng đều, thiếu tư duy, tầm nhìn chiến lược, tự thỏa mãn, chưa chủ động nghiên cứu, không theo kịp yêu cầu thực tiễn đặt ra.

Bộ trưởng Bộ KH&ĐT khẳng định, "vẫn còn tình trạng "trên nóng, dưới lạnh"; kỷ luật, kỷ cương hành chính có lúc, có nơi còn chưa nghiêm". Trong đó, một số cá nhân còn đùn đẩy, né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm, thiếu khát vọng cống hiến, chưa làm tròn trách nhiệm, chưa đáp ứng yêu cầu công việc; đời sống của một bộ phận cá nhân còn khó khăn.

Báo cáo tại Hội nghị tổng kết của Bộ KH&ĐT, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương khẳng định với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về đầu tư công, đã ban hành 07 Công điện, 13 văn bản đôn đốc các bộ, cơ quan trung ương và địa phương hoàn thiện thủ tục đầu tư các dự án, phân bổ chi tiết kế hoạch đầu tư công năm 2023, triển khai quyết liệt các giải pháp để đẩy mạnh giải ngân gắn với nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng vốn đầu tư công ngay từ đầu năm; thường xuyên kiểm tra, giám sát, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công, gắn trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị với kết quả giải ngân,…

Nhờ đó, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công đã có những cải thiện rõ rệt qua từng tháng, là động lực quan trọng để hỗ trợ tăng trưởng nền kinh tế năm nay, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 ước đạt khoảng 95%, cao hơn năm 2022 khoảng 3,58 điểm % (91,42%).

Về phương hướng nhiệm vụ năm 2024, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT nhấn mạnh, cần thúc đẩy nhanh hơn, mạnh mẽ hơn giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm 2024; kiên quyết loại bỏ tình trạng đầu tư dàn trải, lãng phí, kém hiệu quả. Đẩy nhanh xây dựng, phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược đồng bộ, hiện đại.

Bên cạnh đó, cần thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo. Nghiên cứu cơ chế và cụ thể hóa các quy định trong việc hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Liên kết, hợp tác với các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp trong và ngoài nước nhằm huy động tối đa các nguồn hỗ trợ tài chính, tri thức tham gia vào hoạt động đổi mới sáng tạo.