Bộ phận Một cửa ở một số nước trên thế giới "tương đối độc lập" để tránh tham nhũng vặt

Mô hình phổ biến và phù hợp với xu hướng quốc tế

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Thị Tuyến, Trưởng ban Chỉ đạo quản lý tổ chức bộ máy biên chế TP.Hà Nội vừa chủ trì Hội nghị Ban Chỉ đạo quản lý tổ chức bộ máy, biên chế thành phố.

Tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Hà Minh Hải đã trình bày tờ trình về việc xin chủ trương thực hiện phân loại đơn vị hành chính cấp huyện thuộc TP.Hà Nội; báo cáo đề án thí điểm thành lập Trung tâm phục vụ hành chính công (TTPVHCC) TP.Hà Nội; báo cáo về việc đề xuất thành lập Ban Quản lý hạ tầng kỹ thuật đô thị trực thuộc UBND quận Hai Bà Trưng.

Với Đề án thí điểm thành lập TTPVHCC TP.Hà Nội, Ban Cán sự Đảng UBND TP.Hà Nội đã có báo cáo BCĐ quản lý tổ chức bộ máy, biên chế thành phố kèm theo dự thảo Đề án (dài 72 trang và 5 phụ lục).

Về sự cần thiết xây dựng đề án, việc triển khai thí điểm mô hình TTPVHCC TP.Hà Nội vừa kế thừa, phát huy những kết quả, ưu điểm của việc thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết TTHC thông qua tổ chức hoạt động của Bộ phận một cửa các cấp trên địa bàn thành phố thời gian qua.

Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu rà soát, sắp xếp, tái cấu trúc lại 677 bộ phận một cửa (73 bộ phận một cửa sở, ngành, 30 bộ phận một cửa cấp huyện, 574 bộ phận một cửa cấp xã) đảm bảo tinh gọn, chuyên nghiệp, hiện đại, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, theo hướng "phi tập trung ở cấp thành phố", lấy "cấp huyện làm trung tâm", hướng về cơ sở, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát huy tối đa phương án phân cấp, uỷ quyền TTHC đã và đang tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả trong thời gian qua.

Mô hình TTPVHCC góp phần khắc phục những bất cập, khó khăn của mô hình bộ phận một cửa "truyền thống, tháo gỡ các điểm "nghẽn" trong cung cấp dịch vụ công trực tuyến đã được Văn phòng Chính phủ, Bộ Thông tin Truyền thông nhận diện, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo.

TTPVHCC là mô hình phổ biến và phù hợp với xu hướng quốc tế, trong nước.

Theo TP.Hà Nội, qua nghiên cứu tham khảo Bộ phận một cửa, trung tâm dịch vụ công ở một số nước phát triển, có các chỉ số cao về chất lượng cung cấp dịch vụ công dẫn đầu thế giới, khu vực (Trung tâm dịch công của Singapore, Ngôi nhà dịch vụ công của Pháp, Sở dịch vụ khách hàng hay Trung tâm dịch vụ công của Úc, Trung tâm đa chức năng của Nga, Trung tâm hành chính công tại một số tỉnh, thành phố của Trung Quốc...) có một số đặc điểm chung.

Thứ nhất, các quốc gia đều thực hiện nguyên tắc "Lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm". Việc thiết lập các điểm bộ phận một cửa đều hướng đến sự thuận lợi của người dân trong tiếp cận, thực hiện dịch vụ, giúp đầu tư, khai thác hiệu quả hơn.

Thứ hai, tổ chức Bộ phận một cửa "tương đối độc lập" với các cơ quan có thẩm quyền giải quyết TTHC để hạn chế tối đa việc tiếp xúc, tránh tham nhũng vặt, đồng thời trao quyền cho bộ phận này trong việc điều phối, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp khi thực hiện thủ tục, dịch vụ công.

Thứ ba, các Trung tâm dịch vụ công đều thực hiện tiếp nhận hồ sơ TTHC "không phụ thuộc vào địa giới hành chính"; không tổ chức mô hình Bộ phận một cửa theo các cơ quan hành chính mà thực hiện tổ chức các trung tâm, điểm tiếp nhận TTHC của tất cả các cấp hành chính thông qua việc luân chuyển hồ sơ liên thông giữa các cơ quan hoàn toàn trên môi trường điện tử; người dân có thể thực hiện TTHC tại bất kỳ địa điểm nào thuận tiện với nơi sinh sống, học tập, làm việc.

Thứ tư, để đảm bảo tính "chuyên nghiệp" và nâng cao "năng suất" lao động, quầy tiếp nhận sẽ thực hiện tiếp nhận hồ sơ TTHC của tất cả các ngành, lĩnh vực giúp phân tải ngay trong giai đoạn tiếp nhận (hạn chế việc một thời điểm có thể có những ngành, lĩnh vực quá tải số lượng hồ sơ nhưng vẫn còn quầy có số lượng hồ sơ rất thấp), nâng cao năng suất, giảm thời gian chờ đợi, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp khi thực hiện các TTHC.

Thứ năm, các nước đều đẩy mạnh số hóa, tái sử dụng dữ liệu (người dân chỉ xuất trình tài liệu 1 lần), thực hiện dịch vụ công trực tuyến thông qua chuyển đổi các quy trình truyền thống sang quy trình điện tử, người dân, doanh nghiệp có thể tiếp cận dịch vụ thuận tiện, dễ dàng, không phải đến trực tiếp cơ quan nhà nước.

Thông qua việc số hóa dữ liệu giúp cải thiện quản lý thông tin và truy cập thông tin từ các hệ thống khác nhau được nhanh chóng, chính xác, hiệu quả giúp tối ưu hóa quy trình làm việc, giảm thiểu sai sót, tăng cường tính minh bạch và đáng tin cậy của hệ thống dịch vụ công.

Lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm

Nguyên tắc tổ chức hoạt động của TTDVHCC TP.Hà Nội là lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, là động lực để xây dựng thiết kế mô hình.

TTDVHCC "không làm thay" nhiệm vụ, thẩm quyền giải quyết TTHC của các sở, ngành, UBND các cấp, cơ quan, đơn vị liên quan; chuyển một số nhiệm vụ, dịch vụ hành chính công mà Nhà nước không nhất thiết phải thực hiện cho doanh nghiệp, các tổ chức xã hội đảm nhiệm để tập trung cho công tác quản lý nhà nước và tổ chức điều hành.

Lấy CNTT là công cụ, chuyển đổi số là phương thức chủ yếu để đổi mới, triển khai thực hiện "mô hình một cửa, một cửa liên thông mới"; đổi mới toàn diện, triệt để, thích ứng linh hoạt với yêu cầu thực tiễn; bảo đảm tiếp nhận hồ sơ TTHC "phi địa giới hành chính"; bám sát các quy định, chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, Thành ủy; thực hiện nghiêm các nghị quyết, kết luận, chỉ thị của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về xây dựng mô hình Trung tâm phục vụ hành chính công trực thuộc UBND thành phố và thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông.

Lưu ý vai trò, tầm quan trọng của Đề án thí điểm thành lập TTPVHCC Hà Nội, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội nhấn mạnh, đề án được xây dựng nhằm hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng giải quyết thủ tục hành chính phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Ghi nhận những ý kiến góp ý của các thành viên Ban Chỉ đạo về vị trí dự kiến của TTPVHCC thành phố; quy định về chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm…, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội đề nghị, trong quá trình thực hiện, cần tập trung rà soát để khi đi vào vận hành, chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm không bị trùng lặp với chức năng của các sở.

Cần tuyển chọn nhân lực chất lượng cao, am hiểu về công nghệ thông tin để làm việc tại Trung tâm. Cũng như đề nghị làm rõ cơ chế đặc thù để thu hút nhân tài vào làm việc tại đây; bên cạnh đó, cần mạnh dạn đề xuất đầu tư những công nghệ hiện đại nhất cho Trung tâm phục vụ hành chính công thành phố.

Về việc thành lập Ban Quản lý hạ tầng kỹ thuật đô thị trực thuộc UBND quận Hai Bà Trưng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Thị Tuyến cho biết, việc thành lập Ban Quản lý nhằm san sẻ khối lượng công việc rất lớn mà quận Hai Bà Trưng đang đảm nhiệm; đồng thời, đề nghị, Ban Cán sự Đảng UBND TP.Hà Nội chỉ đạo quận Hai Bà Trưng sớm hoàn thiện đề án để báo cáo thành phố.

Về Tờ trình xin chủ trương thực hiện phân loại đơn vị hành chính cấp huyện thuộc TP.Hà Nội, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy lưu ý, Hà Nội là đô thị đặc biệt, Ban Cán sự Đảng UBND TP.Hà Nội rà soát, xem xét cụ thể với từng quận, huyện, thị xã; đánh giá những tác động khi thực hiện.