Bắc Ninh: 60 tấn cá chết trắng mặt ao nghi do nhiễm độc nguồn nước xả thải từ khu công nghiệp, nông dân kêu cứu

Mấy ngày nay, ông Nguyễn Văn Chiến ở thôn Châu Cầu, xã Châu Phong, thị xã Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh như ngồi trên đống lửa. Lứa cá ông thả nuôi trong khu ao rộng 5,4ha bị nguồn nước đen, bốc mùi hôi thối được Trạm bơm tiêu Châu Cầu xả vào trong những ngày qua khiến cá chết hàng loạt, nổi trắng cả góc ao.

Nhìn dòng nước đen xì chảy vào ao mà bất lực, thiệt hại 2,5 tỷ đồng do cá chết

Trao đổi với phóng viên Dân Việt, ông Nguyễn Văn Chiến cho biết, gia đình ông thầu khu thùng bể xả của Trạm bơm Châu Cầu với thôn từ năm 2000 đến nay. Trong hàng chục năm thả nuôi cá, gia đình ông chưa bao giờ gặp cảnh cá chết hàng loạt, chết chìm rồi nổi trắng ao như lần này.

CLIP: 60 tấn cá chết ở Bắc Ninh nghi do nguồn nước đen xả thải trái phép từ Khu công nghiệp Quế Võ II. Thực hiện: Nguyễn Chương

"Dự kiến, ngày 5/10 khi lúa trong đồng uốn câu, hạt lúa chuyển màu vàng, không dùng tới nguồn nước từ thùng bể xả để phục vụ cho sản xuất nông nghiệp nữa thì gia đình sẽ xin phép chính quyền thôn, xã rút nước để thu hoạch cá" - ông nói và cho biết gia đình chưa kịp thu hoạch thì đàn cá đã bị nguồn nước đen, bốc mùi hôi thối từ Trạm bơm tiêu Châu Cầu cuồn cuộn xả vào, khiến cá trong ao chết sạch, không còn con nào.

Theo ông Chiến, trong hai ngày đầu khi bơm nước từ khu đồng của xã Châu Phong ra thùng bể xả, đàn cá trong ao nhà ông không xảy ra vấn đề gì. Thế nhưng, từ ngày thứ ba, khi thống cống tiêu ra sông Đuống, công suất bơm lớn hơn, mới rút nước từ trong Khu công nghiệp Quế Võ II xuống. 

Khi thấy dòng nước bơm từ đồng, Khu công nghiệp Quế Võ II bơm ra có màu đen, mùi hôi thối, ông đã gọi điện cho chính quyền các cấp thông báo sự việc và đề xuất cho dừng việc bơm nước ô nhiễm vào khu ao để gia đình tận thu tiền cá. Thế nhưng, đề xuất dừng máy bơm nước đã không được chấp thuận.

"Các anh trên huyện nói gia đình thông cảm, bởi vì phòng chống bão lụt không thể ngừng máy bơm để thu hoạch cá được. Gia đình tuân thủ pháp luật của nhà nước, phục vụ cho bà con tiêu úng, giảm bớt thiệt hại" - ông Chiến nói và cho biết chỉ qua một đêm cá trong ao đã chết hàng loạt, nổi trắng cả góc ao.

"Tối hôm Chủ nhật ngày 15/9, khoảng 10 giờ đi chơi về tôi bật quạt thấy cá ngược vào dòng quạt xục khí,một lúc sau thấy cá ngửa bụng chết. 

Tôi mới bơi thuyền khắp ao thấy cá nổi đầu khắp mặt hồ, tôi về điện cho các anh em, bảo hồ cá của em hỏng rồi, bây giờ nó nổi đầu hàng loạt, kín hết hồ" - ông Chiến kể lại.

Trong đêm tối ông Chiến đã cùng anh em bơm nước lên bạt rồi dùng vợt và tất cả các phương tiện xúc cá lên bờ, nhờ người thân trong thôn, xóm, xã ủng hộ mua được 2 tấn cá.

Số cá không kịp thu hoạch đã bị chết toàn bộ, nổi trắng trên làn nước đen, bốc mùi hôi thối rất khó chịu. Gia đình ông phải huy động hàng chục người vớt cá chết cho vào bao để bán làm phân bón với giá 3.000 đồng/kg.

Mong sớm tìm ra nguồn xả thải, bồi thường tiền thiệt hại do cá chết cho người dân

Ông Nguyễn Văn Chiến cho biết, gia đình ông thầu thùng bể xả của Trạm bơm tiêu Châu Cầu từ năm 2000 để thả cá. Hàng chục năm nuôi cá ở đây, ông chưa bao giờ chứng kiến hiện tượng cá chết nhanh và nhiều như vậy. Với màu nước đen, bốc mùi hôi thối được bơm vào ao liên tục như vậy, hầu như trong ao không còn con cá nào có thể sống nổi.

"Mong các cấp lãnh đạo từ xã đến huyện, tỉnh xem nguồn nước ô nhiễm như thế này, xả thải ở công ty ra nó gây thiệt hại gia đình tôi. Các đồng chí xem Khu công nghiệp Quế Võ II xả thải chết cá, đề nghị Khu công nghiệp sẽ đền bù cho gia đình chúng tôi tiền thiệt hại cá này" - ông Chiến nói và cho biết toàn bộ gia sản của gia đình đều được đổ vào việc nuôi cá, gia đình còn vay nợ ngân hàng 1 tỷ đồng để mua giống và thức ăn.

"Vừa qua có một cơn siêu bão đã tràn vào miền Bắc đã ảnh hưởng đến khu vực tỉnh Bắc Ninh cũng như khu vực Quế Võ và Châu Phong của tôi. Mưa lũ đã làm ngập khu đồng bên trong và cũng tràn ngập vào các nhà máy trong Khu công nghiệp Quế Võ II" - ông Chiến nói và cho biết trong những ngày mưa bão ông đã rất tích cực tham gia phòng chống lụt bão cùng chính quyền và tuân thủ các quy định pháp luật về phòng chống thiên tai

Do biết hụp lặn, nên ông đã nhiệt lình lặn xuống để thông cống thoát nước ra sông Đuống. Thế rồi, ông cùng chính quyền và người dân chung ta bơm nước ngập úng nhằm cứu lúa, cứu Khu công nghiệp Quế Võ II khỏi bị ngập sâu trong nước. Thê nhưng, gần như toàn bộ 60 tấn cá trong ao của ông bị chết sạch do dòng nước đen, bốc mùi hôi thối.

Trước hiện tượng các nuôi trong hồ bị chết, sáng 17/9/2024, Chi cục Chăn nuôi, Thú y và Thủy sản tỉnh Bắc Ninh đã phối hợp với Trung tâm quan trắc môi trường và bệnh thủy sản miền Bắc về xác minh, kiểm tra môi trường tại Hồ nuôi cá nhà ông Chiến.

Qua kiểm tra, xác minh thông tin cho thấy, hồ có cá bị chết có diện tích 5,4ha (hồ có chức năng chứa, tiêu nước phục vụ sản xuất Nông nghiệp, có cống thông với sông Đuống). Hiện tượng cá chết nhiều từ 15/9-16/9/2024, số lượng cá thiệt hại ước tính khoảng 60,5 tấn cá các loại gồm các đối tượng: Cá Chép lai, Trắm cỏ, cá Trôi, cá Mè trắng, cá Rô phi, cá Nheo Mỹ (cá Lăng đen), Cá Trắm đen.

Kết quả đo tại hiện trường một số chỉ tiêu như: Hàm lượng oxy hoà tan là 0,15mg/lít hấp hơn ngưỡng cho phép 26,6 lần (ngưỡng oxy theo TCVN 13952: 2024: Nước nuôi trồng thủy sản nước ngọt-yêu cầu chất lượng; hàm lượng oxy ≥4mg/lít); độ pH 6,75; nhiệt độ 29,6 độ C; ngoài ra Trung tâm quan trắc môi trường và bệnh thủy sản miền Bắc đã thực hiện lấy 2 mẫu nước tại ao nuôi, nguồn nước kênh nội đồng bơm vào ao để phân tích các chỉ tiêu môi trường liên quan.

Trao đổi với phóng viên Dân Việt, ông Nguyễn Bá Quân – Phó Chủ tịch Thường trực UBND thị xã Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh cho biết: "Ở Châu Phong, chắc chắn có 2 nguồn, một nguồn xả thải từ trong các khu, cụm công nghiệp, hai là nước thải sinh hoạt, nhưng chắc chắn ô nhiễm đấy phải là trong các khu, cụm công nghiệp". Hiện, Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh Bắc Ninh và phía cảnh sát môi trường đang kiểm tra, xác minh nguồn nước thải này.

Nói về việc hỗ trợ thiệt hại cho người dân, ông Nguyễn Bá Quân cho biết, đây phải xác định là việc xả của trạm bơm tiêu úng, còn các hộ gia đình, cá nhân có tận dụng, tranh thủ nuôi thả như thế nào, trước hết gia đình phải tự chịu trách nhiệm đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. 

Cùng với đó, ông Quân cho biết,  ông đã giao các đơn vị kiểm tra xem gia đình ông Chiến có ký hợp đồng với địa phương hay không. "Thầu ở đó không đúng quy định, bọn anh đã yêu cầu các địa phương xử lý các hợp đồng giao thầu không đúng thẩm quyền" - ông nhấn mạnh.

Dân Việt sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về kết quả xác minh, kiểm tra nguồn nước xả thải trái phép và mức độ ô nhiễm từ nguồn nước này.