Nước tưới bất ngờ nhiễm mặn, nông dân trồng hành tím ở Ninh Thuận "kêu cứu", có nhà bỏ ruộng hoang

Nông dân "kêu cứu" vì nguồn nước bị nhiễm mặn

Ngày 4/11, nhiều nông dân ở Hợp tác xã (HTX) hành tím Nhơn Hải, huyện Ninh Hải (Ninh Thuận) bức xúc phản ánh với PV Dân Việt về tình trạng nguồn nước tưới bị nhiễm mặn nghiêm trọng khiến cây hành bị ảnh hưởng đến năng suất. 

Nhiều người dân cho biết, tình trạng trên xuất hiện hơn một năm nay, kể từ khi cơ sở nuôi ốc hương gần đó đi vào hoạt động.

Nhiều hộ đã viết đơn khiếu nại gửi chính quyền địa phương nhưng đến nay sự việc chưa giải quyết dứt điểm, ảnh hưởng lớn đến sản xuất và đời sống người dân.

Ông Lê Ngọc Giàu ở thôn Mỹ Tường 1, xã Nhơn Hải, huyện Ninh Hải (Ninh Thuận) cho biết, gia đình ông chỉ trông chờ vào 3 sào hành tím (3.000 mét vuông) để mưu sinh. 

Thế nhưng hơn 1 năm nay nguồn nước giếng dùng để tưới bị nhiễm mặn khiến cây hành còi cọc, năng suất sụt giảm gần 50% so với thời điểm trước.

Theo ông Giàu, đa số nông dân địa phương đều đào giếng và sử dụng nguồn nước ngầm ở giếng để tưới cho cây hành. Thế nhưng, từ khi cơ sở nuôi ốc hương ở gần đó vào hoạt động nuôi ốc thương phẩm thì những nước giếng của người dân trong vùng bị nhiễm mặn.

"Nông dân ai nấy đứng ngồi không yên. Nhiều hộ phải ngưng sản xuất, chấp nhận để đất trống vì liên tiếp thua lỗ…", ông Giàu cho hay.

Để dẫn chứng, ông Giàu bơm nước từ giếng để đo độ mặn. Kết quả cho thấy độ mặn của nước ở mức 11/1000. "Với độ mặn này thì bầu rễ cây hành sẽ không phát triển được. Trước đây, 1 sào hành tím cho thu hoạch gần 3 tấn, nhưng hiện nay đã giảm còn 1 -1,5 tấn/sào…", ông Giàu thở dài.

Do độ mặn quá cao, ông Giàu phải đầu tư 30 triệu đồng để đào ao, lắp ống dẫn nước ngọt hơn 1km từ khu dân cư về rẫy để "cứu" cây hành tím.

"Mỗi lần tưới hành, phải pha trộn nước giếng nhiễm mặn với nước ngọt để giảm độ mặn. Việc này đội chi phí lên cao, vừa tốn công của bà con nông dân...", ông Giàu bức xúc.

Cách đó không xa, dù đang thu hoạch cây hành tím nhưng nông dân Lưu Thành Ngọc không mặn mà vì vụ vùa thất thu.

Anh Ngọc cho biết, gia đình anh có giếng nước ngầm ngay sát cơ sở nuôi ốc hương Hùng Hòa, mỗi lần cơ sở này xả nước thì nước giếng sẽ dâng lên. 

"Hiện nay, giếng nước đã bỏ hoang vì nước đã nhiễm mặn, không thể tưới hành. Gia đình phải kéo nước từ khu dân cư để tưới hành nên chí phí đội lên rất cao…", anh Ngọc cho hay.

Nông dân bỏ đất hoang vì nước ngầm bị nhiễm mặn

Nhiều nông dân có thâm niên trồng hành tím ở HTX hành tím Nhơn Hải cho biết, hiện nay vào vụ Đông Xuân nên giá hành tím đang tăng cao (40.000 – 45.000/kg). Việc không sản xuất được hành tìm khiến nhiều hộ như "sốt ruột". Nhiều hộ có đất nhưng không dám đầu tư vì liên tục thua lỗ do nước ngầm bị nhiễm mặn.

Nông dân Phạm Phú Niên cho biết, mấy năm trước khu vực thôn Mỹ Tường sản xuất hành tím rất hiệu quả. Năng suất và chất lượng củ hành tím do nông dân làm ra không thua kém những nơi khác. Tuy nhiên, hiện nay năng suất của hành tím đã giảm dần, nông dân điêu đứng vì nghề truyền thống để mưu sinh ngày càng bị ảnh hưởng do nước ngầm đã bị nhiễm mặn.

"Năm ngoái tới giờ không làm được gì, gia đình đã thua lỗ hơn 100 triệu do hành bị thất thu do nhiễm mặn. Vụ này rất kỳ vọng nhưng cuối cùng đành bỏ đất trống vì không có nước ngọt để tưới…", ông Niên thở dài nói.

Bà Nguyễn Thị Châu, Giám đốc HTX hành tím Nhơn Hải cho biết, HTX được thành lập vào năm 2022, đến nay có 23 thành viên với tổng diện tích trồng hành khoảng 15ha.

Theo bà Châu, hành tím là sản phẩm chủ lực của nông dân Nhơn Hải, sản phẩm hành tím đã được cấp chứng nhận OCOP 3 sao cấp huyện. Đây cũng là một trong số ít mặt hàng nông sản đã được xuất khẩu ra nước ngoài.

Tuy nhiên, hiện nay đa số thành viên HTX đều lâm cảnh bị nhiễm mặn nên khó khăn trong việc sản xuất hành tím.

"Sự việc đã được khiếu nại lên chính quyền địa phương nhưng đến nay chưa được giải quyết dứt điểm, khiến nông dân không mạnh dạn sản xuất…", bà Châu cho hay.

Chính quyền sẽ báo cấp trên vào cuộc giải quyết

Để có thông tin khách quan, đa chiều, PV Dân Việt đã liên hệ với cơ sở nuôi ốc hương Hùng Hòa.

Ông Nguyễn Văn Hùng đại diện cơ sở này cho biết, cơ sở của ông hoạt động có giấy phép kinh doanh và khẳng định cơ sở của ông không gây nhiễm mặn nước ngầm ở khu vực.

"Ở đó có mấy trăm trại, bà con nói tôi xả thải gây mặn thì ai chứng minh được. Trong khi đó tôi không dùng nước biển mà chỉ dùng nước giếng khoan lấy tại chỗ, do đó đổ thừa cho tôi gây nhiễm mặn là không có cơ sở…", ông Hùng cho hay.

Liên quan vấn đề này, PV Dân Việt đã liên hệ với lãnh đạo UBND huyện Ninh Hải và được hướng dẫn làm việc với UBND xã để cung cấp thông tin.

Cụ thể, ông Nguyễn Công Đại, Chủ tịch UBND xã Nhơn Hải cho biết, chính quyền địa phương có tiếp nhận đơn khiếu nại của người dân và đã tổ chức đối thoại (2 lần) để giải quyết.

Theo ông Đại, chính quyền địa phương cũng đã vào cuộc, xác minh. Qua kiểm tra cho thấy cơ sở Hùng Hòa có 3 bể chứa nước thải. Tuy nhiên, cơ sở này chỉ sử dụng nước ngầm để nuôi ốc hương chứ không bơm nước biển vào nên rất khó xác định nguyên nhân.

"Trong thời gian tới, địa phương sẽ báo cáo lên cấp trên để lãnh đạo UBND huyện Ninh Hải chỉ đạo các phòng ban có chuyên môn vào cuộc kiểm tra, xác minh. Từ đó tìm ra nguyên nhân để xử lý dứt điểm sự việc…", ông Đại cho hay.