Trình Quốc hội xem xét tái khởi động dự án điện hạt nhân Ninh Thuận

Chiều muộn ngày hôm nay 27/11, Quốc hội họp phiên toàn thể, nghe báo cáo của Chính phủ về chủ trương tái khởi động lại dự án điện hạt nhân Ninh Thuận đã tạm dừng năm 2016.

Theo Tờ trình của Chính phủ do Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình đọc, Chính phủ khẳng định nhu cầu tiêu thụ điện của Việt Nam được dự báo tiếp tục tăng cao. Tổng công suất hệ thống điện hiện nay khoảng 80 GW, cần thêm khoảng 70 GW đến năm 2030 và 400-500GW vào năm 2050.

Phát triển nguồn điện hạt nhân ở Việt Nam theo Chính phủ sẽ đa dạng hóa nguồn cung cấp điện, đảm bảo an ninh năng lượng; Đáp ứng nhiệm vụ kép vừa cung cấp điện nền vừa bảo vệ môi trường.

Bên cạnh đó, chi phí sản xuất điện trung bình của điện hạt nhân có thể cạnh tranh được với các nguồn điện truyền thống khác. Phát triển nhân lực chất lượng cao, nâng cao tiềm lực khoa học công nghệ quốc gia, tham gia vào chuỗi cung ứng công nghệ điện hạt nhân.

Theo Tờ trình, năm 2009, Chính phủ đã giao EVN làm chủ đầu tư dự án và hợp tác phía Nga, Nhật Bản để triển khai công tác chuẩn bị đầu tư. Các địa điểm được lựa chọn đã được tư vấn kỹ càng, đáp ứng các tiêu chí khắt khe của quốc tế. Do đó, việc sử dụng các địa điểm đã được nghiên cứu trước đây để phát triển, xây dựng điện hạt nhân trong thời gian tới là thuận lợi, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Chính phủ khẳng định, việc tái khởi động dự án điện hạt nhân Ninh Thuận là cần thiết, có cơ sở, đáp ứng được yêu cầu thực tiễn.

Theo Quy hoạch điện VIII, tổng công suất đặt hệ thống điện sẽ tăng từ 80.000 MW hiện nay lên 150.000 MW vào năm 2030 và đạt khoảng 490.000 - 573.000 MW vào năm 2050. Tại quy hoạch này, nhiều nguồn điện than và khí LNG bị khuyến cáo hạn chế và gặp khó khăn trong triển khai.

Do đó, phát triển nguồn điện cần đáp ứng mục tiêu kép là có nguồn điện mới để đủ điện, chuyển dịch năng lượng xanh và đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào 2050 theo cam kết tại COP26.

Theo Tờ trình của Chính phủ, tính đến cuối tháng 8, thế giới có 415 lò hạt nhân năng lượng đang vận hành, với tổng công suất lắp đặt 373.735 MWe, và 62 lò đang được xây dựng với tổng công suất khoảng 64.971 MWe. Điện hạt nhân cung cấp khoảng 10% điện năng sản xuất trên toàn thế giới và giữ vai trò quan trọng trong cơ cấu nguồn điện của nhiều nước. Bên cạnh 32 nước đang sở hữu và vận hành các nhà máy, 20 quốc gia khác đang xem xét phát triển để đáp ứng nhu cầu năng lượng, hiện thực hóa các cam kết khí hậu.

Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cho biết, sau khi được phê duyệt chủ trương khởi động lại dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, sẽ giao các cơ quan, bộ, ngành rà soát, cập nhật định hướng phát triển điện hạt nhân trong các chiến lược phát triển có liên quan như chiến lược phát triển năng lượng, ngành điện...

Nhà chức trách sẽ lập Quy hoạch phát triển điện hạt nhân, trong đó làm rõ tiềm năng phát triển các loại hình, gồm quy mô lớn, nhỏ hay siêu nhỏ.

Thẩm tra vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học và Công nghệ và Môi trường ông Lê Quang Huy cho hay: Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất cần tiếp tục chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.

"Việc tiếp tục triển khai dự án điện hạt nhân Ninh Thuận là cấp thiết, bảo đảm mục tiêu cung cấp nguồn điện có quy mô công suất đủ lớn, ổn định, là nguồn năng lượng xanh và bền vững", ông Huy nói.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu đề xuất chương trình phát triển điện hạt nhân tại Việt Nam gắn với nhiệm vụ tăng cường tiềm lực khoa học, công nghệ của đất nước, từng bước làm chủ công nghệ điện hạt nhân.

"Nghiên cứu, đề xuất mô hình quản lý phù hợp về điện hạt nhân; rà soát, hoàn thiện pháp luật có liên quan đến điện hạt nhân. Chú trọng đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là đội ngũ chuyên gia đầu ngành, gắn với chương trình tổng thể phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử và điện hạt nhân.

Đặc biệt, nâng cao năng lực trong nước nội địa hóa thiết bị điện hạt nhân. Thực hiện tuyên truyền, thông tin đại chúng để tạo sự đồng thuận trong xã hội về phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử và điện hạt nhân.

Đồng thời, nghiên cứu, chuẩn bị hồ sơ điều chỉnh quyết định chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, phù hợp với tình hình thực tế và pháp luật hiện hành", Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu.

Để tái khởi động dự án này, Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường đề nghị Chính phủ nghiên cứu, chuẩn bị hồ sơ điều chỉnh quyết định chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận phù hợp thực tế.

Chính phủ cũng cần đề xuất chương trình phát triển điện hạt nhân tại Việt Nam gắn với tăng tiềm lực khoa học, công nghệ của đất nước. Việc này nhằm từng bước làm chủ công nghệ điện hạt nhân.

"Chính phủ nghiên cứu, đề xuất mô hình quản lý, rà soát, hoàn thiện pháp luật về điện hạt nhân và nâng cao năng lực trong nước, nội địa hóa thiết bị hạt nhân", ông Huy nhấn mạnh.