Lực lượng Israel không kích dữ dội khắp Syria, tiến sát thủ đô Damascus

Chiến dịch quân sự của Israel vào Syria diễn ra 2 ngày sau khi liên minh nổi dậy lật đổ Tổng thống Bashar al-Assad trong chớp nhoáng, khiến người dân Syria, các nước trong khu vực và các cường quốc thế giới lo lắng về những gì xảy ra tiếp theo.

Một nguồn tin an ninh Syria cho biết quân đội Israel đã tới Qatana, cách lãnh thổ Syria 10 km về phía đông khu phi quân sự ngăn cách Cao nguyên Golan do Israel chiếm đóng với Syria.

Quân đội Israel từ chối bình luận.

Israel cho biết họ sẽ không tham gia vào cuộc xung đột ở Syria và việc chiếm giữ vùng đệm là một động thái phòng thủ.

Ai Cập, Qatar và Ả Rập Saudi đã lên án vụ xâm nhập này. Ả Rập Saudi cho biết động thái này sẽ "hủy hoại cơ hội khôi phục an ninh của Syria".

Các nguồn tin an ninh khu vực và các quan chức trong quân đội Syria hiện đã thất thủ cho biết các cuộc không kích dữ dội của Israel tiếp tục nhằm vào các cơ sở quân sự và căn cứ không quân trên khắp Syria trong đêm, phá hủy hàng chục máy bay trực thăng và máy bay phản lực cũng như tài sản của Lực lượng Vệ binh Cộng hòa trong và xung quanh Damascus.

Họ nói rằng tổng số 200 cuộc đột kích đã không để lại gì cho tài sản của quân đội Syria.

Israel cho biết các cuộc không kích của họ sẽ tiếp tục trong nhiều ngày nhưng nói với Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc rằng nước này không can thiệp vào cuộc xung đột ở Syria. Họ cho biết họ đã thực hiện "các biện pháp hạn chế và tạm thời" chỉ để bảo vệ an ninh của mình.

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã họp kín vào cuối ngày thứ Hai 9/12 và các nhà ngoại giao cho biết họ vẫn bị sốc về tốc độ lật đổ Assad diễn ra nhanh chóng như thế nào trong 12 ngày, sau cuộc nội chiến kéo dài 13 năm rơi vào bế tắc trong nhiều năm.

"Mọi người đều bị bất ngờ, tất cả mọi người, kể cả các thành viên của hội đồng. Vì vậy, chúng tôi phải chờ xem và theo dõi... và đánh giá tình hình sẽ diễn biến như thế nào" - Đại sứ Nga tại LHQ Vassily Nebenzia nói với các phóng viên.

Nga đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chính phủ Assad và giúp chính phủ này chống lại quân nổi dậy. Nhà lãnh đạo Syria đã trốn khỏi Damascus để đến Moscow vào Chủ nhật, chấm dứt hơn 50 năm cầm quyền của gia đình ông.

 Đại diện thường trực của Syria tại Liên Hợp Quốc, Qusay al-Dahak cho biết, Syria, "theo chỉ dẫn" của chính phủ hiện tại, đã gửi đơn kháng cáo tới Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres với lời kêu gọi ngăn chặn hành động xâm lược của Israel.

"Hôm nay, thay mặt chính phủ Syria, chúng tôi đã gửi những lá thư tương tự tới Tổng thư ký và Hội đồng Bảo an, lên án cuộc tấn công này của Israel, kêu gọi Liên Hợp Quốc và Hội đồng Bảo an chịu trách nhiệm duy trì hòa bình và an ninh quốc tế cũng như ngăn chặn các cuộc tấn công của Israel vào Syria , không cho phép Israel được hưởng lợi từ giai đoạn chuyển tiếp mà người Syria hiện đang thực hiện ở đất nước của họ" - nhà ngoại giao Syria nói.

Người dân ở Damascus vẫn đang ăn mừng, Thủ tướng của  chính quyền Assad, ông Mohammed Jalali, hôm thứ Hai đã đồng ý trao quyền lực cho phe nổi dậy.

Một nguồn tin quen thuộc với các cuộc thảo luận nói với Reuters rằng chỉ huy chính của phiến quân Ahmed al-Sharaa, hay được biết đến với cái tên Abu Mohammed al-Golani, đã gặp ông Jalali và Phó Tổng thống Faisal Mekdad để thảo luận về chính phủ chuyển tiếp. Jalali cho biết việc bàn giao có thể mất nhiều ngày để thực hiện.

Đài truyền hình Al Jazeera đưa tin chính quyền chuyển tiếp sẽ do Mohamed al-Bashir, người đứng đầu Chính phủ Cứu tế, đứng đầu.

Cuộc tấn công của liên minh phiến quân quân do Hayat Tahrir al-Sham (HTS), một cựu chi nhánh của al-Qaeda đứng đầu, là một bước ngoặt thế hệ ở Trung Đông.

Cuộc nội chiến bắt đầu vào năm 2011 đã giết chết hàng trăm ngàn người, gây ra một trong những cuộc khủng hoảng tị nạn lớn nhất thời hiện đại và khiến các thành phố bị ném bom thành đống đổ nát, vùng nông thôn suy giảm dân số và nền kinh tế bị tàn phá bởi các lệnh trừng phạt toàn cầu.

Tuy nhiên, liên minh nổi dậy vẫn chưa thông báo kế hoạch cho tương lai của Syria và không có khuôn mẫu nào cho sự chuyển đổi như vậy ở khu vực đầy bất ổn này.

Các nhà phân tích cho biết giá dầu tăng hơn 1% trong ngày thứ Hai, một phần do lo ngại rằng sự bất ổn ở Syria, quốc gia không phải là nhà sản xuất dầu lớn, có thể làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.

"Đây là một khoảnh khắc đáng kinh ngạc đối với người dân Syria" - Đại sứ Mỹ tại LHQ Robert Wood nói ở New York. "Hiện tại chúng tôi thực sự tập trung vào việc cố gắng xem tình hình sẽ đi đến đâu. Liệu có cơ quan quản lý nào ở Syria tôn trọng quyền và phẩm giá của người dân Syria không?"

Washington cho biết đang tìm cách giao tiếp với các nhóm phiến quân Syria và đang tiếp cận các đối tác trong khu vực như Thổ Nhĩ Kỳ để bắt đầu hoạt động ngoại giao không chính thức.

Các nhà ngoại giao Qatar đã nói chuyện với HTS hôm thứ Hai, một quan chức thông báo về các diễn biến nói với Reuters, khi các quốc gia trong khu vực chạy đua để mở liên lạc với nhóm này.

Đã có những dấu hiệu dự kiến về sự trở lại trật tự. Các ngân hàng của Syria sẽ mở cửa trở lại vào thứ Ba và Bộ Dầu mỏ kêu gọi tất cả nhân viên trong lĩnh vực này đi làm vào thứ Ba, đồng thời bổ sung rằng biện pháp bảo vệ sẽ được cung cấp để đảm bảo an toàn cho họ.