Thái Nguyên: Nông dân rủ nhau trồng "sâm người nghèo", chế ra thứ cao uống vào khoẻ cả người
Ông Phạm Văn Hoa (69 tuổi, trú tại phường Bắc Sơn, TX.Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên) – Giám đốc HTX Dịch vụ Hoa Trung cho biết, khoảng những năm 2010, ông cũng thành lập HTX nuôi ong, tuy nhiên mô hình hoạt động không hiệu quả.
"Cơ duyên bắt nguồn từ chuyện trước đấy vợ tôi từng bị ngộ độc thuốc sâu và rơi vào tình trạng nguy hiểm. Khi đó, nhiều người nói rằng nếu tìm được cây đinh lăng và pha nước cho bà uống sẽ có tác dụng giải độc. Tôi làm theo và thấy hiệu quả, từ đó tôi quyết định phải tìm cách bảo tồn loài dược liệu quý này," ông Hoa kể.
Các thành viên của HTX Dịch vụ Hoa Trung, phường Bắc Sơn, TX.Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên thăm vườn trồng đinh lăng.
Từ năm 2014, ông về các vùng Nam Định, Hải Dương... để học hỏi kinh nghiệm trồng đinh lăng và mua giống đinh lăng về trồng. Đến năm 2015, từ nuôi ong, ông quyết định chuyển sang trồng đinh lăng và chế biến cây đinh lăng.
Theo ông Hoa, hiện nay, HTX Dịch vụ Hoa Trung đang triển khai 2 dự án. Dự án thứ nhất là "Liên kết trồng, chế biến các sản phẩm từ cây đinh lăng theo chuỗi giá trị gắn với tiêu thụ sản phẩm trên địa bàn thị xã Phổ Yên" giai đoạn 2016 – 2020 với diện tích 15ha với 35 hộ tham gia, tập trung ở 3 xã Minh Đức, Phúc Thuận và Thành Công.
Dự án thứ hai là "Trồng cây dược liệu quý và cây thuốc quý" với diện tích 45ha, triển khai trên tổng số 40 hộ. Đến nay đã thực hiện được khoảng trên 3ha diện tích.
Hiện dự án đã được Văn phòng điều phối Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới tỉnh Thái Nguyên phê duyệt hỗ trợ kinh phí mua cây giống cho các hộ tham gia dự án với số tiền 285 triệu đồng đến hết năm 2020.
Hiện nay, HTX Dịch vụ Hoa Trung đã trồng được khoảng 3ha diện tích đinh lăng, tập trung ở 3 xã Minh Đức, Phúc Thuận và Thành Công, TX Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên.
Chia sẻ với PV Dân Việt, ông Hoa cho biết, đinh lăng là loại cây dược liệu rất thích hợp với thổ nhưỡng ở vùng đất trung du Thái Nguyên và khả năng cho củ cao hơn ở những vùng khác. Hơn nữa, khi củ đinh lăng nấu lên sẽ cho sản lượng và chất lượng cao hơn từ 15 – 20% so với đinh lăng được trồng ở những vùng khác.
Đinh lăng là loại cây dễ trồng và hầu như không có sâu bệnh và cây đinh lăng được ví như "sâm người nghèo" tốt cho sức khoẻ mà lại giá bình dân.
Cây đinh lăng rất dễ trồng, ưa sống dưới tán cây khác, phù hợp với loại đất cát pha và hầu như không có sâu bệnh. Cây đinh lăng chỉ không chịu được ngập úng, nắng và sương muối. Bởi vậy, việc chăm sóc đinh lăng cũng không tốn quá nhiều công.
Sau 5 tháng trồng, nhiều diện tích cây đinh lăng do HTX Dịch vụ Hoa Trung trồng đã bắt đầu cho thu hoạch lá.
Trung bình, mỗi ha trồng cây đinh lăng có thể thu từ 5 – 6 tấn lá/năm và sản xuất được khoảng 200kg trà đinh lăng. Sau khoảng 3 năm, có thể thu hoạch toàn bộ cây và củ để nấu cao đinh lăng. Mỗi tạ cây và củ đinh lăng tươi có thể chế biến được 3kg cao đinh lăng.
Nguyên liệu chính để sản xuất cao đinh lăng là củ và thân cây đinh lăng.
Quy trình sản xuất trà đinh lăng tương tự như việc sản xuất chè, phải trải qua nhiều công đoạn và mất khá nhiều thời gian. Sau khi thu hái, lá đinh lăng sẽ được sơ chế, cho vào máy sao khô rồi lấy hương, cho vào máy nghiền thành bột. Tiếp đó, bột lá đinh lăng pha trộn theo tỷ lệ: 80% lá đinh lăng, 15% củ đinh lăng và 5% cỏ ngọt, trở thành trà đinh lăng.
Còn sản xuất cao đinh lăng, cây và củ đinh lăng sau khi sơ chế được cho vào nồi áp suất nấu, khi đảm bảo thời gian sẽ tiến hành chắt nước và cô đặc. Công đoạn cuối cùng là chuyển sang thùng quay để tạo ra thành phẩm.
Công đoạn cuối cùng để tạo ra thành phẩm cao đinh lăng.
HTX Dịch vụ Hoa Trung đang sản xuất 2 sản phẩm chính là trà đinh lăng và cao đinh lăng. Trong đó, cao đinh lăng có 2 loại là cao cứng và cao mềm, với giá bán 300.000 đồng/lạng (3 triệu đồng/kg). Trà đinh lăng cũng được bán với giá 300.000 đồng/kg.
Đến thời điểm này, HTX Dịch vụ Hoa Trung mới sản xuất khoảng 2 – 3 tạ sản phẩm để giới thiệu ra thị trường. Theo ông Hoa, nếu đầu ra ổn định, HTX sẽ mở rộng thị trường và có thể đáp ứng cho việc sản xuất từ 3 – 5 tấn sản phẩm/năm.
Các sản phẩm được chế biến từ đinh lăng của HTX Dịch vụ Hoa Trung được khách hàng đánh giá cao về chất lượng
Ông Trần Tiến Lung – đại diện đơn vị phân phối sản phẩm cho HTX Dịch vụ Hoa Trung cho biết: "Đến thời điểm này, mặc dù sản phẩm cao và trà đinh lăng chưa tiếp cận được đông đảo khách hàng trong cả nước, nhưng tất cả các đối tác tiếp nhận sản phẩm này đều phản hồi rất tốt.
Hiện nay, sản phẩm đã có mặt tại một số tỉnh như: Thái Nguyên, Bắc Giang, Bắc Ninh, TP.Hồ Chí Minh. Dù là sản phẩm mới trên thị trường nhưng theo đánh giá, đây là sản phẩm sẽ được khách hàng tin tưởng đón nhận và sử dụng với số lượng lớn vì những công dụng và hiệu quả của nó".