Gia đình ông Phạm Văn Đao ở thôn 4, xã Thiện Hưng có 1.500 nọc tiêu. Những năm trước, năm nào gia đình ông cũng thu được 3-5 tấn hạt tiêu.
Vậy mà năm nay đến thời điểm này, 90% diện tích tiêu của nhà ông lại không cho trái, cây chỉ bung đọt và ra lá non, ước tính mỗi nọc chỉ thu được khoảng 2 lạng tiêu.
Ông Đao cho biết: Thông thường cây tiêu sẽ phù cựa và ra bông vào tháng 4 âm lịch. Năm nay, thời điểm này trời lại nắng chang chang, hết đợt nắng quay lại đợt mưa kéo dài, do vậy cây tiêu cầm cự không bị chết, còn toàn bộ mất mùa hết.
Tiêu không có trái, giá lại xuống thấp, thu không đủ chi nhưng gia đình vẫn phải bỏ công chăm sóc để giữ vườn tiêu chờ tăng giá.
Nổi tiếng có vườn tiêu đẹp nhất tại xã Thiện Hưng, gia đình ông Vũ Văn Khỏe ở thôn 4 có 2.000 nọc tiêu nhưng năm nay khoảng 1/3 diện tích vườn tiêu nhà ông cho rất ít trái, nhiều trụ chỉ lác đác vài chùm.
Theo ông Khỏe, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, mưa, nắng thất thường đã ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây. Thêm vào đó vì không thuê được công hái nên thời gian thu hoạch kéo dài khiến cây bị suy kiệt, không kịp phục hồi để phân hóa mầm hoa.
Tỉnh Bình Phước hiện có 14.500 ha hồ tiêu. Năm 2018, sản lượng tiêu đạt gần 27.000 tấn. Thế nhưng năm 2019 và 2020, nhiều diện tích tiêu của nông dân trong tỉnh không có trái, hoặc có nhưng năng suất chỉ đạt trên 60%, vì vậy nguy cơ giảm sản lượng là hiện hữu.
Để giữ vững thương hiệu hồ tiêu Bình Phước cả về sản lượng và chất lượng thì ngành nông nghiệp cần tích cực hơn nữa trong việc hướng dẫn nông dân cách chăm sóc, phòng bệnh cho hồ tiêu.
Ông Lê Hữu Thanh, Phó chủ tịch Hội Nông dân xã Thiện Hưng cho biết: Toàn xã có 3.050 hộ dân thì hơn 1.000 hộ trồng tiêu. Trước năm 2018, diện tích hồ tiêu của xã lên tới 550 ha, hơn 2 năm trở lại đây tiêu bị bệnh chết nhanh, chết chậm khiến diện tích giảm còn 250 ha.
Năm nay, rất nhiều vườn tiêu không có trái hoặc cho trái ít khiến nông dân vô cùng lo lắng. Nguyên nhân là do giá xuống thấp nên nông dân ít đầu tư, cộng với thời tiết diễn biến thất thường, một số giống tiêu cứ 1 năm được mùa thì năm sau lại không có trái, do vậy diện tích hồ tiêu không có trái tăng.
Nhiều hộ dân không có nguồn thu để trả lãi và vốn vay ngân hàng. Với thực trạng này, mong rằng Nhà nước, các ngân hàng có những biện pháp giãn nợ cho người trồng tiêu, giúp họ có điều kiện tái đầu tư chăm sóc vườn, ổn định cuộc sống.
Kỹ sư Trần Trung Dũng, nhân viên kỹ thuật Công ty TNHH chế biến gia vị Nedspice Việt Nam cho biết: Muốn cây tiêu ra hoa đồng loạt thì yếu tố đầu tiên là sự thuận lợi về thời tiết. Cây tiêu không ưa hạn, cũng không ưa mưa lớn kéo dài, nó cần một thời gian khô nhất định.
Vì vậy, nếu gặp hạn hán lâu hoặc mưa lớn kéo dài sẽ khiến quá trình ra hoa bị ảnh hưởng. Hơn nữa, việc bón phân cũng rất quan trọng và cần phải khoa học. Nông dân nên chọn loại phân bón có hàm lượng đạm vừa phải để tăng cường cho quá trình ra hoa tốt hơn, kết hợp với kỹ thuật canh tác tốt giúp vườn tiêu phát triển đồng bộ.
Nông dân cũng cần có kỹ thuật xử lý ra hoa dựa trên những đặc tính sinh lý, hóa sinh và quy trình chăm sóc khoa học cho cây hồ tiêu, thúc cây tạo mầm hiệu quả, đánh thức mầm ngủ, kích ra hoa đồng loạt ngay trong điều kiện bất lợi.
Đặc biệt chú ý việc chăm sóc vườn tiêu ngay sau giai đoạn thu hoạch, đồng thời tiêu diệt mầm bệnh và bón phân kích cây tái sinh, sinh trưởng mạnh.