Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ - Di tích hào hùng nơi cực Tây Tổ quốc

Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã trải qua hơn sáu thập kỷ nhưng cho đến ngày hôm nay vẫn vang mãi khúc ca hào hùng. 

Từ Him Lam sang Độc Lập, tới Bản Kéo…Tượng đài chiến thắng vẫn sừng sững giữa đất trời Điện Biên lịch sử và cùng với các di tích: Đồi A1, Cầu Mường Thanh, Mường Phăng.... đã trở thành địa danh trường tồn cùng đất nước Việt Nam.

Những di tích lịch sử cách mạng này mãi là minh chứng cho sự tồn tại và phát triển bền vững của mảnh đất Điện Biên Phủ anh hùng.

Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ đặt trên cứ điểm đồi D1, trung tâm thành phố Điện Biên Phủ (tỉnh Điện Biên), được xây dựng trong dịp kỷ niệm 50 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2004).

Đây là công trình văn hóa, nghệ thuật mang đậm giá trị lịch sử, tính nhân văn và tâm linh sâu sắc, tôn vinh đúng tầm ý nghĩa to lớn về một chiến thắng "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu", là niềm tự hào của nhân dân các dân tộc tỉnh Điện Biên.

Cụm tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ là nhóm tượng đồng cao, to và nặng nhất Việt Nam từ trước đến nay. 

Tượng gồm 3 chiến sĩ đứng quay lưng vào nhau, nâng 1 em bé người dân tộc Thái, trên cùng là lá cờ quyết chiến quyết thắng. 

Cụm tượng đài chiến thắng có chiều cao 12,6m được đúc bằng 217 tấn đồng, dựng trên bệ cao 3,6m và gồm 12 thớt, trong đó có những thớt nặng 40 tấn. Đây là tác phẩm của nhà điêu khắc Nguyễn Hải - người từng được trao giải thưởng Hồ Chí Minh thiết kế trên cơ sở tượng Điện Biên Phủ của ông trong thập niên 60 (1960 - 1965).

Người thực hiện việc đúc đồng là ông Nguyễn Trọng Hạnh ở huyện Ý Yên (tỉnh Nam Định). Đây là một trong những làng nghề đúc đồng nổi tiếng Việt Nam. Năm 2003, Công ty Mỹ thuật trung ương giao cho ông Nguyễn Trọng Hạnh đúc tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ.

Cuối tháng 2/2004 tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ được chia thành 12 phần đã được 11 chiếc xe rơ mooc hạng nặng vận chuyển từ tỉnh Nam Định đưa về thành phố Điện Biên Phủ. Công trình được khánh thành vào ngày 30 tháng 4 năm 2004 nhân dịp kỷ niệm 50 năm chiến thắng Điện Biên Phủ.

Điểm khởi đầu lên Tượng đài Chiến thắng là sân hành lễ, với không gian khá rộng, là nơi tổ chức các hoạt động văn hóa, xã hội của người dân Điện Biên. Tại sân hành lễ có bức phù điêu đại cảnh lớn nhất Đông Nam Á với chiều cao trung bình 7,5m, chiều ngang 58m được ghép từ 217 tấm đá xanh Thanh Hóa, nặng gần 400 tấn.

Bức phù điêu đại cảnh miêu tả lại toàn bộ chiến dịch Điện Biên Phủ từ thời điểm Bộ Chính trị chọn Điện Biên Phủ làm điểm quyết chiến chiến lược trong Đông Xuân 1953 - 1954 cho đến khi bắt sống De Castries và tham mưu của Tập đoàn cứ điểm vào chiều ngày 7/5/1954 và lễ ăn mừng chiến thắng của quân, dân và đồng bào địa phương vào ngày 13/5/1954 tại Mường Phăng.

Con đường chính dẫn lên Tượng đài là trục hành lễ gồm 320 bậc, được chia làm 3 chiếu nghỉ lớn, tương đương với 3 đợt tấn công của Quân đội Nhân dân Việt Nam vào Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. 

Hai bên trục hành lễ là 56 cột mốc được làm bằng đá xanh Thanh Hóa tượng trưng cho 56 ngày đêm "khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt" của bộ đội ta. Hai bên sườn đồi dọc trục hành lễ được trồng cây hoa Ban và một số cây khác tạo cảnh quan thiên nhiên và môi trường trong xanh cho cả khu đồi di tích.

Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ cùng các di tích lịc sử: Đồi A1, Dốc Bản Kéo, Đồi Him Lam, Độc Lập, Mường Thanh… là niềm tự hào của nhân dân các dân tộc tỉnh Điện Biên, là minh chứng cho sự tồn tại và phát triển bền vững của mảnh đất Điện Biên Phủ lịch sử anh hùng.

Điện Biên hôm nay mở của chào đón khách du lịch quốc tế, các cựu chiến binh Pháp, Mỹ trên tinh thần hợp tác cùng phát triển, xoá bỏ thù hận hướng tới tương lai.