Tam Quốc là một trong những cột mốc thời gian rất quan trọng trong lịch sử Trung Quốc, đây còn được gọi là thời kì "loạn thế anh hùng", rất nhiều những hình ảnh biểu tượng được thế hệ đời sau kính trọng và ngưỡng mộ đều sinh ra vào thời đại này. Tào Tháo gian hùng, Lưu Bị trung nghĩa, Quan Vũ trung thành tuyệt đối và Trương Phi uy mãnh vô song,… tất cả đều để lại ấn tượng vô cùng sâu sắc trong lòng người đọc.
Mặc dù vậy, có một người vô cùng đặc biệt, những năm đầu không được trọng dụng dưới trướng Tào Tháo, tuy nhiên sau khi chuyển sang phe Lưu Bị thì lại trở thành người khiến cho cả đế chế Ngụy quốc lâm vào thất bại, chắc hẳn là một trong những điều ân hận nhất của Tào Tháo. Ông là ai?
Người này là Vương Bình. Ông xuất thân rất bình thường, từ nhỏ không có cơ hội học hành nên suốt ngày chỉ biết đi lang thang. Đến tuổi thanh niên, ông chuyển đến Lạc Dương, đi theo nghĩa quân, vì thân hình cường tráng và một chút dũng khí, ông được làm chức quan cấp dưới trong quân của Tào Tháo. Lúc bấy giờ, Tào Tháo rất hùng mạnh, trong quân có nhiều phe phái, tướng sĩ nhiều không biết bao nhiêu mà kể, vì vậy mà Vương Bình không được Tào Tháo cùng các tướng khác coi trọng. Trong trận chiến giữa Lưu Bị và Tào Tháo ở Hán Trung, Tào Tháo đại bại, Vương Bình bị bỏ rơi trên chiến trường, sau đó đầu hàng Lưu Bị.
Vàng thật thì luôn tỏa sáng, Lưu Bị nhanh chóng phát hiện ra người thanh niên này có dũng khí phi thường và tài năng quân sự trác tuyệt, thông thuộc mọi loại địa hình. Bản thân ông cũng rất trung thành với Lưu Bị, thế nên Lưu Bị đã để ông làm tướng giúp việc. Vương Bình rất quý trọng cơ hội này, thường xuyên tìm hiểu địa hình, nghiên cứu chiến thuật của địch, học hỏi và tích lũy kinh nghiệm cùng các cựu binh trong quân đội, và kiên nhẫn chờ đợi thời cơ.
Sau khi Lưu Bị mất vào năm 223, Lưu Thiện lên thay, Thừa tướng Gia Cát Lượng chấp chính. Năm 228, Gia Cát Lượng mang quân đánh Ngụy. Quân Thục từ Kỳ Sơn, Khổng Minh sai Mã Tắc làm chính tướng, Vương Bình làm phó tướng ra trấn thủ Nhai Đình. Đây là vùng trọng yếu chiến lược. Mã Tắc và Vương Bình tiến đến Nhai Đình đúng lúc tướng Ngụy là Trương Cáp dẫn quân tới. Mã Tắc bỏ đường sông, trấn giữ trên núi. Vương Bình nhiều lần phản đối, nhưng Mã Tắc không nghe. Cuối cùng, ông đành xin Mã Tắc cho 1000 người ngựa ra đóng trại dưới chân núi. Trương Cáp mang quân vây trại của Mã Tắc trên núi, rồi cắt đứt đường nước. Quân Hán thiếu nước, hoảng loạn. Trương Cáp dồn sức tấn công phá tan Mã Tắc. Cánh quân Mã Tắc bỏ chạy tán loạn, chỉ còn 1000 người ngựa của Vương Bình vẫn giữ vững được doanh trại. Thấy Mã Tắc đại bại, Vương Bình đốc quân dồn sức chiến đấu, cố thủ không rút. Trương Cáp nghi quân Hán có phục binh nên không dám tiến. Vương Bình nhân có thời gian bèn chỉnh đốn đội ngũ, thu thập những quân sĩ của Mã Tắc bỏ chạy, rồi bình tĩnh rút về. Vì thất thủ Nhai Đình, Gia Cát Lượng phải triệt thoái toàn quân về đất Thục. Mã Tắc cùng Trương Hưu, Lý Thịnh bị tội chết, Hoàng Tập bị thu binh quyền. Riêng Vương Bình được ban thưởng, thăng làm Tham quân, thống lĩnh 5 quân kiêm chức Đương doanh sự, Thảo khấu tướng quân và sắc phong Đình hầu. Đây là sự thăng tiến đặc biệt vượt cấp đương thời, mọi người đều cho là xứng đáng.
Sau khi Gia Cát Lượng mất, Vương Bình được phong làm Hậu điển tướng quân, rồi An Hán tướng quân, phò trợ Xa kị tướng quân Ngô Ý trấn thủ Hán Trung, lại kiêm chức Thái thú Hán Trung. Năm 237, Vương Bình được phong làm An Hán hầu, trấn thủ Hán Trung thay Ngô Ý. Năm 238, Đại tướng quân Tưởng Uyển đóng quân ở Miện Dương. Vương Bình được phong làm Tiền tướng quân, xử lý công việc trong phủ Đại tướng quân. Năm 243, Tưởng Uyển bệnh nặng, dẫn quân về huyền Bồi, bổ nhiệm Vương Bình làm Trấn bắc đại tướng quân, thống lĩnh Hán Trung.
Đầu năm 244, vua Ngụy là Tào Phương lệnh cho Tào Sảng đánh đất Thục. Tào Sảng mang 10 vạn quân Diên An, cùng Hạ Hầu Huyền từ Lạc Khẩu kéo vào Hán Trung. Khi đó quân Hán ở Hán Trung có không đầy 3 vạn người. Mọi người lo lắng, bàn nên về cố thủ ở 2 Hán Thành và Lạc Thành và điều quân từ Bồi Thành tới giải vây. Vương Bình phản đối, cho rằng nếu về cố thủ để quân Ngụy chiếm mất cửa ải thì Hán Trung rất nguy, phải trấn giữ Hưng Thế chặn ngay lối vào của địch, và chờ viện binh đến đánh. Mọi người nghe ý kiến của ông còn ngờ vực. Riêng Hộ quân Lưu Mẫn tán thành, mang quân trấn thủ Hưng Thế, treo nhiều cờ quạt ở đó dài hơn 100 dặm, còn Vương Bình mang quân tiếp ứng. Tào Sảng tiến đến Hưng Thế bị quân Hán ngăn cản không sao đánh được. Cùng lúc, tại Chi Giang và Quan Trung xảy ra bệnh dịch. Quân Ngụy không đủ lương thảo cung ứng, trâu bò dê ngựa bị chết hàng loạt. Viện binh quân Hán của Phí Y và từ huyện Bồi kéo tới tấn công. Tào Sảng không chống nổi phải rút lui.
Nhìn lại lịch sử, không khó để nhận thấy nhiều tướng lĩnh chuyển sang phe khác khi không được coi trọng, cuối cùng lại công thành danh toại. Vương Bình là một ví dụ cho chúng ta thấy, không quan trọng bạn sinh ra là ai, điều cốt yếu là phải luôn cố gắng hết mình, ắt sẽ có ngày thành công.