Chỉ là phóng viên văn phòng thường trú của báo Nông thôn Ngày nay, tôi đã đi và viết rất nhiều mô hình trồng rau của nông dân xứ Nghệ, nhưng khi đến mô hình trồng rau không dùng đất trong nhà kính (trồng rau thủy canh) của anh nông dân Hồ Sỹ Vương (SN 1988, trú xóm 1, xã Quỳnh Thạch, huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An) tôi đã khá ngạc nhiên và thích thú.
Mô hình trồng rau thủy canh trong nhà kính có 1-0-2 ở xứ Nghệ. Thực hiện: Cảnh Thắng
Trong những ngày cuối năm 2021, được mọi người giới thiệu về mô hình trồng rau độc và lạ, kiểu không giống ai của anh nông dân xã Quỳnh Thạch. Tôi quyết định cùng đồng nghiệp bắt xe ra thăm mô hình nông nghiệp sạch có 1-0-2 này.
Tại đây, tôi được biết anh nông dân Hồ Sỹ Vương là người đầu tiên ở huyện Quỳnh Lưu và cũng có thể là người đầu tiên của cả tỉnh Nghệ An tiên phong với mô hình trồng rau không cần đất, điều đặt biệt ở chỗ mô hình này lại được đầu tư bài bản, bởi lớp nhà kính trông rất hiện đại, nhưng hiệu quả kinh tế lại làm tôi không thể không tò mò.
Điều mà tôi băn khoăn là việc anh đầu tư mô hình nông nghiệp như vậy mà chỉ trồng các loại rau thì có đem lại hiệu quả kinh tế hay không? Nhưng mọi băn khoăn của tôi dần dần được anh Vương giải đáp.
Tốt nghiệp trường Đại học Hàng Hải với nhiều ước mơ hoài bão, khoảng thời gian tuổi trẻ, anh từng thử sức ở nhiều vị trí mà anh đã theo học suốt 5 năm trên giảng đường nhưng vì hoàn cảnh gia đình, cuối năm 2019, anh Vương quyết định về quê khởi nghiệp. Vốn liếng bao năm công tác anh tích góp quyết định "liều" đầu tư vào làm nông nghiệp công nghệ cao.
Qua nhiều đêm nghiên cứu, suy nghĩ về cái được mất nếu đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, anh quyết định tìm cho mình một hướng đi phù hợp nhưng khác với lối canh tác truyền thống, đó là trồng rau thủy canh trong nhà kính.
Việc trong rau thủy canh trong nhà kính không còn là hướng canh tác xa lạ ở Việt Nam. Thế nhưng, không quá khi nói mô hình trồng rau của anh Vương hoàn toàn độc lạ ở nông nghiệp xứ Nghệ.
Với 100 triệu đồng tiền tích góp, đầu năm 2020 anh bắt đầu khởi nghiệp trồng rau thủy canh trong nhà kính. Tất cả mọi thứ như xây dựng nhà lưới, lắp đặt hệ thống thủy canh hồi lưu, dựng giàn để trồng các loại rau đều một tay anh mua về tự lắp đặt. Theo anh Vương "đó là cách tiết kiệm chi phí" ngay trong những ngày đầu khởi nghiệp.
Song song với thời gian đó, anh Vương vừa học hỏi kinh nghiệm, kỹ thuật trồng, chăm sóc rau thủy canh, gần như mọi công đoạn đều một tay anh quán xuyến.
Theo anh Vương để trồng rau thủy canh trong nhà kính đạt năng suất và chất lượng cao: Trước hết phải chọn cho được hạt giống rau tốt, tỷ lệ nảy mầm cao, khi tra hạt giống cần đổ một ít nước vào mút xốp để giữ ẩm, khoảng 4-5 ngày cây nảy mầm. Khi cây rau được hơn 10 ngày, sẽ tách ra, cho vào những rọ bằng nhựa và đặt lên hệ thống giá đỡ.
Hệ thống giá đỡ bao gồm các ống nhựa trồng cây chuyên dụng được kết nối với nhau, bảo đảm dung dịch dinh dưỡng khi bơm vào sẽ chảy dọc theo suốt chiều dài của hệ thống ống đến nuôi từng cây, trước khi hồi lưu trở lại về thùng chứa thành một vòng tuần hoàn khép kín.
Toàn bộ chất dinh dưỡng đã được pha sẵn vào một thùng phuy lớn, cứ mỗi tiếng tưới 1 lần, mỗi lần 15 phút, không được tưới vào ban đêm vì ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Khâu pha chất dinh dưỡng là rất quan trọng, nhiều quá chưa hẳn là tốt, ít quá thì rau không phát triển, nếu không đúng sẽ dẫn đến rau bị úng.
"Nghề trồng rau thủy canh cần sự tỉ mỉ từ khâu thiết kế, đến chọn hướng đặt nhà màng, làm sao không bị ảnh hưởng bởi gió mùa. Nếu làm sai hướng các luống rau sẽ bị gió thổi làm quắn các lá và rau không phát triển", anh Vương nói.
Dẫn chúng tôi tham quan vườn rau thủy canh xanh mơn mởn, anh Hồ Sỹ Vương chia sẻ: "Mô hình rau thủy canh còn khá mới mẻ ở địa phương nên thời gian đầu tôi gặp nhiều khó khăn. Bị nhiều người chê trách mô hình này sẽ không thể thành công.
Theo anh Vương, so với phương pháp trồng rau truyền thống thì phương pháp trồng rau thủy canh có nhiều ưu điểm vượt trội, thân thiện với môi trường và cả người sản xuất. Đặc biệt, phương pháp này cách ly được sản phẩm khỏi bề mặt của đất, giúp cây tránh được các loại sâu bệnh thường gặp.
Yêu cầu tạo ra một sản phẩm rau sạch và an toàn luôn được đặt lên hàng đầu, nên anh tuyệt đối không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong quá trình sinh trưởng của rau. Ngoài ra, phương pháp thủy canh còn giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt, ít tốn công chăm sóc.
Mỗi ngày, anh Vương thu hoạch khoảng 60 kg rau, bán với giá, giá 20.000 - 25.000 đồng/kg. Ngoài bán rau thành phẩm, anh Vương còn có ý định bán giống ươm, khách hàng thường là các hộ gia đình mua về trồng ở các sân thượng. Trừ các khoản chi phí, mỗi tháng, vườn rau của anh Vương thu lãi khoảng 30 triệu đồng.
Nói về dự định tương lai, anh Vương dự tính sẽ mở rộng mô hình với diện tích khoảng 3.000 m2 để có thể trồng nhiều loại rau khác nhau và tăng cường quảng bá để người dân địa phương tiếp cận sử dụng sản phẩm rau sạch nhiều hơn.