Cho đến ngày 24 tháng 2 năm 2022, tình hình quốc tế xung quanh Ukraine có thể được so sánh một cách hình tượng với thế trận phòng thủ của thời kỳ Chiến tranh thế giới thứ nhất. Cả Nga và phương Tây đều đã sẵn sàng để phá vỡ thế bế tắc. Vấn đề chỉ là, ai sẽ thực hiện bước quyết định đầu tiên.
Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực quan hệ quốc tế cho rằng sự gia tăng các mối quan hệ thù địch là do chính sách của Nga tác động đến Ukraine đã thất bại.
Các nỗ lực đàm phán với Kiev và thuyết phục Kiev thực hiện các thỏa thuận Minsk đã không thành công. Do việc Ukraine chuẩn bị các hoạt động quân sự để kiểm soát Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Lugansk, các cuộc đàm phán tiếp theo đã mất đi ý nghĩa.
Hoạt động của Nga ở Ukraine chỉ là một phần hữu hình của cuộc đối đầu địa chính trị toàn cầu giữa Nga và phương Tây. Sự tồn tại của Nga đang bị đe dọa, nhưng rủi ro của các bên xung đột là không ít.
Không phải là tất cả các nước phương Tây đều có thái độ thù địch đối với Nga bởi vì lợi ích của họ hoàn toàn khác nhau, mà trong đó, chỉ có 2 nước là đối thủ rõ nhất là Mỹ và Anh.
Vị thế của Nga
Mục tiêu của Nga ở Ukraine là phi quân sự hóa và phi hạt nhân hóa. Điều này chỉ có thể thực hiện được sau khi chuyển giao các vùng lãnh thổ được giải phóng cho một chính phủ thân thiện độc lập với phương Tây. Một chính phủ như vậy vẫn sẽ được thành lập.
Mục tiêu toàn cầu của Nga còn tham vọng hơn nhiều, bao gồm việc thay đổi trật tự thế giới đơn cực do Mỹ và các đồng minh thiết lập.
Việc chuẩn bị cho một chiến dịch quân sự đặc biệt không phải là không có những tính toán sai lầm. Các nhà chức trách đã đánh giá thấp tinh thần và mức độ phản kháng của các lực lượng vũ trang và người dân Ukraine. Họ cũng đánh giá thấp hậu quả của áp lực trừng phạt quốc tế.
Những rủi ro có thể xảy ra đối với Nga:
Cuộc chiến bị trì trệ và mức sống của người dân Nga và mức độ hỗ trợ của người Nga đối với hoạt động đang diễn ra giảm dần.
Các mục tiêu của chính quyền Ukraine :
Thứ nhất, quốc tế hóa các hành động thù địch bằng cách lôi kéo các nước NATO và EU tham gia.
Thứ hai, kéo dài xung đột quân sự, tạo cho nó tính chất của cuộc kháng chiến phổ biến, chiến tranh du kích, phá hoại và các hành động khủng bố.
Thứ ba, nhận được từ Mỹ và EU những đảm bảo về an ninh và cuộc sống tốt đẹp cho các thành viên thuộc tầng lớp ưu tú sau khi giai đoạn tích cực của cuộc xung đột kết thúc.
Những tính toán sai lầm của Kiev bao gồm việc đặt cược tương lai vào sự trợ giúp của Mỹ, Anh và EU. Do lợi ích hạn hẹp của giới lãnh đạo Kiev, rủi ro chính nằm ở việc các đối tác Mỹ và châu Âu không có khả năng đảm bảo an ninh và cuộc sống ổn định khi di cư.
Vị thế của Mỹ và Anh
Mục tiêu của Anh ở Ukraine là kéo dài các cuộc chiến và gây ra thiệt hại tối đa có thể cho quân đội Nga.
Mục tiêu toàn cầu của họ là:
Thứ nhất, khôi phục trật tự thế giới đơn cực dựa trên sự thống trị về kinh tế và chính trị của Anh.
Thứ hai, tước bỏ vai trò hàng đầu của Đức và Pháp ở châu Âu;
Thứ ba, thúc đẩy bất ổn chính trị nội bộ ở Nga và nổ ra một cuộc nội chiến.
Các tính toán sai lầm của Mỹ và Anh là:
Đặt cược sai vào giới tài chính và kinh tế Nga; Đánh giá thấp khả năng tác chiến-chiến thuật của Nga; Dự báo sai về nguồn cung dầu từ Iran, Venezuela và Saudi Arabia.
Từ những tính toán sai lầm này có thể dẫn đến những hậu quả tiêu cực như:
Giá năng lượng và lương thực tăng mạnh; làm suy yếu ảnh hưởng của Mỹ đối với các đồng minh ở châu Âu và châu Á; Gia tăng căng thẳng xã hội ở Mỹ, nơi tạo ra các tiền đề cho sự thất bại của Đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử tháng 11; Tăng cường các mâu thuẫn chính trị và xã hội nội bộ ở Mỹ.
Vị thế của Châu Âu
Không có quan điểm nào của châu Âu về tình hình ở Ukraine. Lợi ích của các quốc gia châu Âu bị chia rẽ.
Giới tinh hoa của Đức và Pháp đang sử dụng cuộc xung đột ở Ukraine để tăng xếp hạng và giành lợi thế trước cử tri.
Ba Lan tìm cách thiết lập chế độ bảo hộ của mình trên các vùng Lviv, Ivano-Frankivsk và Ternopil. Hungary muốn thiết lập ảnh hưởng đối với Zakarpattia.
Các tính toán sai lầm của EU :
Đánh giá thấp tiềm lực quân sự của Nga; Dự đoán không chính xác về hậu quả kinh tế và nhân đạo của cuộc xung đột.
Bất kể kết quả của cuộc xung đột ở Ukraine như thế nào, EU là bên dễ bị tổn thương nhất do hậu quả của nó. Bao gồm các vấn đề sau: Tăng giá mạnh đối với các hãng năng lượng và thực phẩm; Cuộc khủng hoảng di cư do dòng người tị nạn và tình hình tội phạm ngày càng trầm trọng hơn; Gia tăng căng thẳng xã hội; Sự thay đổi của giới tinh hoa cầm quyền ở một số nước Châu Âu do sự bất mãn của người dân đối với các hoạt động của họ; Củng cố mâu thuẫn giữa các nước thành viên EU; Sự rút khỏi EU của một số nước thành viên không đồng ý với một chính sách trừng phạt và di cư duy nhất.
Tóm lại là:
Mỹ và Anh sẽ tiếp tục ủng hộ tình trạng hỗn loạn có kiểm soát ở các quốc gia Á-Âu. Đại diện Cấp cao về Đối ngoại của EU Josep Borrell trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông châu Âu nói rằng, sau khi chấm dứt chiến sự trên lãnh thổ Ukraine, thế giới sẽ càng trở nên chia rẽ hơn. Romania muốn ảnh hưởng đến một phần của khu vực Odessa.
Vùng lãnh thổ dễ xảy ra xung đột quân sự tiếp theo là khu vực eo biển Đài Loan. Các cuộc đụng độ biên giới của Ấn Độ với Trung Quốc và Pakistan là có thể xảy ra.
Trong vài tháng tới, cuộc đối đầu giữa Nga và phương Tây sẽ mang tính chất của một cuộc chiến tranh chính trị và kinh tế mang tính thế trận. Ai bỏ cuộc trước sẽ thua cuộc. Tương lai của Nga sẽ khó khăn, nhưng không nguy hiểm.
Một kịch bản mang tính cách mạng ở Nga là cực kỳ khó xảy ra. Người dân và doanh nghiệp châu Âu sẽ đầu tư trước. Điều này sẽ bị ảnh hưởng bởi giá thực phẩm và năng lượng tăng mạnh, khiến họ buộc phải nhượng bộ để đổi lại. Các công ty đã tạm ngừng kinh doanh ở Nga sẽ quay trở lại thị trường này.
Trong khi đó, để đạt được mục tiêu của mình, Nga cần hoàn thành tốt hoạt động ở Ukraine. Cũng cần phải sửa chữa những sai lầm trong các vấn đề chính sách trong nước, di cư và hỗ trợ đồng bào ở nước ngoài.
Chính sách đối ngoại của Nga xứng đáng là một cuộc đại tu triệt để trong mối quan hệ với các quốc gia hậu Xô Viết.
Chỉ với những điều kiện này, Nga mới có thể chuyển một chiến thắng quân sự thành một thành công chính trị và có một vị trí xứng đáng trên thế giới trong tương lai.