Ông Putin có thành công trong việc kiểm soát vùng tây nam Ukraine?

Hôm 25/4, tên lửa Nga đã tấn công cây cầu bắc qua cửa sông Dniester ra Biển Đen, gần thị trấn Bilhorod-Dnistrovsky, cách Kiev khoảng 450 km về phía tây nam.

Mặc dù khu vực này không được nhắc đến nhiều, vị trí của nó dường như mang ý nghĩa chiến lược cực kỳ lớn đối với chiến dịch mới của Điện Kremlin.

Sau khi thất bại trong việc chiếm Kiev và miền bắc Ukraine, Nga hiện tập trung vào việc mở rộng hai khu vực ly khai ở đông nam Ukraine - và nỗ lực cho một cuộc chinh phục hoàn toàn miền nam Ukraine, nơi người nói tiếng Nga chiếm đa số và được cho là cần sự "bảo vệ" của Nga.

Một tướng hàng đầu của Nga hôm 22/4 cho biết, Moscow muốn quân đội của họ tiếp cận Transnistria, một khu vực ly khai nhỏ ở Moldova, giáp với khu vực Tây Nam Odessa của Ukraine.

Việc tiếp quản khu vực này sẽ "đảm bảo một hành lang trên bộ tới Crimea và cũng ảnh hưởng đến các địa điểm quan trọng của quân đội Ukraine, chẳng hạn như các cảng Biển Đen mà qua đó Ukraine xuất khẩu nông nghiệp, kim loại sang các nước khác", Thiếu tướng Nga Rustam Minnekayev nói.

Cuộc đổ bộ của lính dù

Vụ đánh bom cây cầu hôm 25/4 có thể coi như lời báo trước về cuộc đổ bộ của lính dù Nga ở Transnistria, nằm về phía bắc và từ lâu đã được các quan chức cũng như nhà phân tích Ukraine coi là bàn đạp tiềm năng cho chiến dịch của Nga.

Oleksiy Arestovych, phụ tá của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, cho biết trong bài phát biểu trên truyền hình hôm 25/4 rằng Nga đã phá hủy cây cầu để họ "có thể tổ chức một hoạt động nhảy dù ở đó".

Một nhà phân tích người Ukraine khẳng định tuyên bố của phía Nga đã tiết lộ các mục tiêu chiến thuật thực sự của họ.

Sự tách biệt giữa ngôn ngữ và quan điểm chính trị

Ngoài việc tạo ra cầu đường bộ, Moscow muốn cô lập phần còn lại của Ukraine khỏi Biển Đen và huy động các lực lượng thân Nga tiềm năng, nhà phân tích Aleksey Kushch có trụ sở tại Kiev cho biết.

Tuy vậy, ông nói với Al Jazeera: "Kế hoạch này chưa chắc đã hiệu quả".

Miền Nam Ukraine là một vùng đa sắc tộc - có những người gốc Do Thái, Hy Lạp, Bulgaria, Gagauz và Romania, những người chủ yếu nói tiếng Nga.

Tuy nhiên, lựa chọn ngôn ngữ của họ không đồng nghĩa với thiện cảm dành cho Tổng thống Nga Vladimir Putin, các nhà quan sát nhận định.

Ivar Dale, cố vấn chính sách cấp cao của Ủy ban Helsinki Na Uy, một cơ quan giám sát quyền, cho biết: "Ngôn ngữ này tách rời khỏi chính quyền Nga và không thuộc về Điện Kremlin".

Dale, người sống ở Ukraine và các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ khác có khả năng nói thông thạo tiếng Nga, chia sẻ với Al Jazeera: "Thật vậy, hầu hết những lời chỉ trích chống lại Tổng thống Vladimir Putin đều được viết và nói bằng tiếng Nga".

Một nhà phân tích quân sự ở Ukraine cho biết ngay cả khi cuộc đổ bộ của Nga ở Transnistria diễn ra, vẫn không có nghĩa là Điện Kremlin sẽ giành chiến thắng.

"Nga sẽ không thành công, chắc chắn họ sẽ phải nhận một thất bại", Anatoliy Lopata, cựu lãnh đạo Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine, người hiện là cố vấn cho ông Zelensky, nói với Al Jazeera.

Ông cho rằng Nga đang thiếu hụt binh sĩ, cạn kiệt thiết bị quân sự và đạn dược - trong khi Ukraine tiếp tục nhận được hỗ trợ quân sự, tài chính và ngoại giao từ phương Tây.

Mykolaiv và Odessa

Vào đầu tháng 3/2022, Điện Kremlin tuyên bố kiểm soát hoàn toàn thành phố Kherson, thủ phủ của một khu vực phía nam cùng tên giáp với Crimea và từng cung cấp hầu hết nước cho bán đảo khô cằn.

Nhưng cuộc tấn công của Nga ở Mykolaiv và Odessa, hai khu vực phía tây nam nằm trên đường tới Transnistria, dường như kém hiệu quả hơn rất nhiều - nếu không muốn nói là cực kỳ khó khăn.

Nga đã đổ bộ quân vào thị trấn Chornobaivka - nơi có vị trí nút cổ chai ở phía tây Kherson khiến đây là cách duy nhất để tiến về Mykolaiv - 17 lần. Nhưng mỗi lần, máy bay không người lái và tên lửa hành trình của Ukraine lại quét sạch quân Nga.

Các lực lượng Nga đã phóng hàng chục tên lửa vào Mykolaiv - một trung tâm đóng tàu lớn - nhưng đều thất bại.

Đầu tuần này, Nga bị tổn thất nặng nề tại khu vực giữa Mykolaiv và Kherson, sau đó phải rút lui khỏi năm thị trấn.

Các tàu chiến Nga đã phong tỏa bờ biển ngoài khơi Odessa, nhưng nỗ lực đổ bộ của lính dù xuống đó mà không có sự hỗ trợ của lực lượng mặt đất cũng không thành công.

Quân đội Nga bế tắc

Sự xuất hiện của các tên lửa công nghệ cao từ phương Tây có thể gây nguy hiểm cho các cơ sở quân sự của Nga ở Crimea.

"Nếu Nga không chiếm được khu vực Odessa, lực lượng Ukraine sẽ bao phủ toàn bộ biển Đen và biển Azov bằng các tên lửa mới", Igor Strelkov, cựu Bộ trưởng Quốc phòng của khu vực ly khai Donetsk, nói với tờ News.ru ngày 22/4. 

Ông nhấn mạnh: "Nga không thể bảo vệ Crimea mà không kiểm soát Odessa".

Các chuyên gia quân sự Nga thừa nhận khó khăn trong việc chiếm giữ khu vực này, đồng thời so sánh nó với một cuộc phẫu thuật.

"Odessa bị tắc nghẽn như một cơn đau ruột thừa, nhưng tôi nghĩ rồi chúng ta sẽ giải quyết được", Tướng Nga về hưu Vladimir Shamanov nói với tờ báo Argumenty i Fakty hôm 20/4.

Thành phố Odessa từng là cảng biển lớn nhất của Nga và một trung tâm văn hóa lớn có thể so sánh với New Orleans của Mỹ hoặc Beirut ở Lebanon. Thành phố đã sản sinh ra nhiều thế hệ nhạc sĩ, nhà văn nổi tiếng ở Liên Xô cũ.