HoREA kiến nghị thanh toán dự án BT bằng tiền ngân sách của địa phương

Trong góp ý điều chỉnh, sửa đổi một số quy định về đầu tư gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư chiều nay (11/4), Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), đề xuất Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho phép thí điểm thực hiện dự án đầu tư theo hình thức Hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT) được thanh toán bằng tiền ngân sách Nhà nước của địa phương.

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, việc dừng triển khai dự án mới áp dụng loại Hợp đồng BT thời gian qua là rất cần thiết, do các quy định pháp luật trước đây chưa chặt chẽ.

"Các quy định trước đây có lỗ hổng dẫn đến tiêu cực, tham nhũng làm thất thu ngân sách nhà nước, thất thoát tài sản công là nguồn lực đất đai do chưa chặt chẽ trong công tác quản lý và phương thức thanh toán Hợp đồng BT", ông Châu nhận định.

Cụ thể, "lỗ hổng" thứ nhất là do không thực hiện phổ biến phương thức đấu thầu rộng rãi mà chủ yếu là thực hiện chỉ định thầu để lựa chọn nhà đầu tư dự án BT. 

Vì thế, nhà đầu tư dự án BT được lựa chọn thì nghiễm nhiên trở thành chủ đầu tư "dự án khác" là các dự án bất động sản, nhà ở thương mại mà không phải thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư.

"Lỗ hổng" thứ hai là, do không thực hiện phương thức thanh toán Hợp đồng BT bằng tiền ngân sách nhà nước, mà thanh toán chủ yếu bằng "tài sản công" là mặt bằng, trụ sở làm việc của cơ quan, doanh nghiệp nhà nước dôi dư sau khi sắp xếp lại, hoặc quỹ đất sạch do Nhà nước quản lý để nhà đầu tư dự án BT thực hiện "dự án khác" và được hưởng lợi rất lớn.

"Hiệp hội nhận thấy, chỉ nên dừng thực hiện dự án BT trong một thời gian nhất định để tập trung xây dựng hoàn thiện đồng bộ cơ chế chính sách, pháp luật nhằm bịt kín các lỗ hổng để đảm bảo đủ điều kiện khởi động lại các dự án BT.

Đến nay sau hơn 02 năm dừng triển khai dự án mới áp dụng loại hợp đồng BT, Hiệp hội nhận thấy rất cần thiết xây dựng hoàn thiện khuôn khổ pháp luật để điều chỉnh phương thức đầu tư dự án theo hình thức "Hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT) mà nhà đầu tư thực hiện Hợp đồng BT thanh toán bằng tiền ngân sách nhà nước", ông Châu đề xuất.

HoREA cũng rất tán thành Tờ trình số 1764/TTr-BKHĐT ngày 14/03/2023 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư kèm theo Dự thảo "Đề cương Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM", trong đó có đề xuất cho phép "thực hiện dự án đầu tư xây dựng theo hình thức Hợp đồng xây dựng - chuyển giao". 

Tuy nhiên, Hiệp hội đề nghị bổ sung thêm quy định "Hợp đồng xây dựng - chuyển giao được thanh toán bằng tiền ngân sách Nhà nước" và đề nghị xây dựng hoàn thiện khuôn khổ pháp luật để áp dụng chung trên phạm vi cả nước.

"HoREA đề nghị Bộ Kế hoạch Đầu tư, Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung điểm d khoản 5 Điều 101 Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), hoặc đề nghị cho phép thí điểm "thực hiện dự án đầu tư xây dựng theo hình thức Hợp đồng xây dựng - chuyển giao được thanh toán bằng tiền ngân sách Nhà nước của địa phương", ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA kiến nghị.