Ngoại trưởng Nga Lavrov chủ trì cuộc họp của LHQ về hòa bình quốc tế, nói về bản chất xung đột Ukraine

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov chủ trì cuộc họp của Hội đồng Bảo an tại Trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York vào ngày 24 tháng 4 năm 2023. Ảnh: Getty

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã chủ trì phiên họp hôm 24/4 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, với chủ đề "Duy trì hòa bình và an ninh quốc tế". Trong bài phát biểu khai mạc, ông đã vạch ra bản chất của cuộc xung đột hiện tại, mà theo ông, thực sự là giữa Hiến chương Liên Hợp Quốc và "trật tự dựa trên luật lệ" của tập thể phương Tây.

Ông Lavrov cũng lưu ý rằng Mỹ đã từ chối cấp thị thực cho nhóm truyền thông được công nhận của Nga, một động thái mà Moscow đã thề sẽ đáp trả theo cách "khiến người Mỹ nhớ rằng mọi việc không nên được thực hiện theo cách như vậy".

Khủng hoảng trật tự thế giới

Ông Lavrov cho rằng hệ thống lấy LHQ làm trung tâm đang trải qua một cuộc khủng hoảng sâu sắc do một số thành viên mong muốn thay thế luật pháp quốc tế bằng "trật tự dựa trên luật lệ" của họ. Những "quy tắc" như vậy được phát minh ra một cách đặc biệt và được áp dụng để ngăn chặn sự phát triển độc lập. Chúng được thi hành thông qua các biện pháp khác nhau, từ vũ lực quân sự đến cấm vận, trừng phạt tài chính, tịch thu tài sản, "phá hủy cơ sở hạ tầng quan trọng" – có thể ám chỉ đến vụ phá hoại đường ống Nord Stream – và "thao túng các quy tắc đã được thống nhất trên toàn cầu". Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đã bị tê liệt, các cơ chế thị trường đã sụp đổ và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã bị biến thành "một công cụ để Mỹ cùng các đồng minh đạt được mục đích".

Toàn cầu hóa và những thách thức

Ngoại trưởng Nga cho biết: "Trong một nỗ lực tuyệt vọng nhằm khẳng định sự thống trị của mình bằng cách trừng phạt những kẻ không vâng lời, Mỹ đã có hành động phá hủy toàn cầu hóa, điều mà trong nhiều năm nước này ca ngợi là điều tốt đẹp nhất cho nhân loại. Giờ đây, Mỹ và các đồng minh của họ đưa vào danh sách đen bất kỳ ai không đồng ý với họ và nói với phần còn lại của thế giới rằng 'những ai không theo chúng tôi là chống lại chúng tôi'".

Tuy nhiên, "thiểu số phương Tây" không có quyền lên tiếng cho toàn thế giới, ông Lavrov nhấn mạnh. "Trật tự dựa trên luật lệ" của phương Tây đồng nghĩa với việc bác bỏ sự bình đẳng về chủ quyền, nguyên tắc chính của Hiến chương Liên hợp quốc, bằng chứng là tuyên bố của Đại diện Cấp cao Liên minh châu Âu (EU) về Chính sách Đối ngoại và An ninh, ông Josep Borrell về "khu vườn" châu Âu và "khu rừng rậm" bên ngoài.

Vi phạm Hiến chương LHQ

Ngoại trưởng Lavrov cho biết, ngoài chuỗi "phiêu lưu" của quân đội Mỹ từ Nam Tư và Iraq đến Libya, hành vi vi phạm Hiến chương Liên Hợp Quốc lớn nhất là can thiệp vào công việc của các quốc gia hậu Xô Viết. Ví dụ, ông đưa ra "các cuộc cách mạng màu" ở Georgia và Kyrgyzstan và cuộc đảo chính năm 2014 ở Kiev. 

"Khi Liên Hợp Quốc tìm cách ngăn chặn cuộc chiến sau đó bằng cách tán thành các Thỏa thuận Minsk, họ đã bị lợi dụng bởi Kiev và các đồng minh phương Tây, những người gần đây thậm chí tự hào thừa nhận rằng họ không bao giờ có ý định thực hiện thỏa thuận mà chỉ muốn câu giờ để bơm Ukraine thêm vũ khí chống lại Nga", Ngoại trưởng nói thêm.

Bản chất xung đột Ukraine

Ngày nay, "mọi người đều thấy rõ" rằng cuộc xung đột hoàn toàn không phải là về Ukraine, mà là "về cách các mối quan hệ quốc tế sẽ được xây dựng thông qua việc tạo ra sự đồng thuận ổn định dựa trên sự cân bằng lợi ích, hoặc thông qua việc thúc đẩy quyền bá chủ một cách tích cực và bùng nổ", ông Lavrov nói. 

Ông nói thêm rằng Nga đã "chia sẻ một cách trung thực những gì chúng tôi đang đấu tranh" ở Ukraine. Mục tiêu của hoạt động quân sự là loại bỏ mối đe dọa đối với an ninh do NATO gây ra và bảo vệ những người có quyền được các công ước quốc tế công nhận đã bị vi phạm một cách có hệ thống, bởi một chế độ tìm cách "trục xuất và tiêu diệt" họ.

Làm thế nào để giúp LHQ?

Ông Lavrov nói với Hội đồng Bảo an rằng phương Tây đã thực hiện một "nỗ lực nhằm khuất phục" Liên Hợp Quốc bằng cách tiếp quản các ban thư ký và các tổ chức quốc tế khác. Washington và các đồng minh của họ đã từ bỏ ngoại giao và yêu cầu một cuộc đối đầu trên chiến trường trong hội trường của Liên Hợp Quốc, vốn được tạo ra để ngăn chặn sự khủng khiếp của chiến tranh. 

Ngoại trưởng Nga lập luận rằng chủ nghĩa đa phương chân chính "đòi hỏi Liên hợp quốc phải thích ứng với các xu hướng khách quan" của tính đa cực đang nổi lên trong các mối quan hệ quốc tế. Hội đồng Bảo an nên được cải tổ để tăng cường đại diện của châu Phi, châu Á và châu Mỹ Latinh, vì "sự đại diện thái quá" hiện nay của phương Tây "làm suy yếu nguyên tắc của chủ nghĩa đa phương".

Phương Tây nói gì?

Trong cuộc họp, các đại sứ Liên Hợp Quốc của Mỹ, Anh và Thụy Sĩ đều lên án chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga. Ba người phụ nữ - Linda Thomas-Greenfield của Mỹ, Barbara Woodward của Anh và Pascale Baeriswyl của Thụy Sĩ - đều lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ, trực tiếp Nga và ông Lavrov, nhìn thẳng vào nhà ngoại giao hàng đầu Moscow.

"Nga đã triển khai chiến dịch quân sự ở nước láng giềng Ukraine và đánh vào trọng tâm của Hiến chương Liên hợp quốc. Cuộc chiến bất hợp pháp, vô cớ và không cần thiết này đi ngược lại trực tiếp với các nguyên tắc chung nhất của chúng ta – rằng một cuộc xung đột tranh giành lãnh thổ là không bao giờ được chấp nhận", Thomas-Greenfield nói.

Bên cạnh đó, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres cũng lên án hành động của Nga.

"Việc Nga triển khai chiến dịch quân sự, vi phạm Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế, đang gây ra sự đau khổ và tàn phá nặng nề cho đất nước và người dân Ukraine, đồng thời làm tăng thêm sự xáo trộn kinh tế toàn cầu do đại dịch Covid-19 gây ra", ông nói.

Trước cuộc họp, các nước EU đã ra tuyên bố chung, lên án hành động của Nga ở Ukraine và chỉ trích sự xuất hiện của ông Lavrov tại cuộc họp.

Các nhà ngoại giao Nga phần lớn đã bị đình chỉ khỏi các hội nghị quốc tế khác nhau kể từ khi Moscow tiến hành chiến dịch ở Ukraine vào năm ngoái. Tuy nhiên, lãnh đạo của Hội đồng Bảo an, cơ quan quyền lực nhất của Liên Hợp Quốc, luân phiên nhau theo thứ tự bảng chữ cái giữa 15 quốc gia thành viên. Năm quốc gia – Trung Quốc, Pháp, Nga, Anh và Mỹ – có ghế thường trực trong hội đồng. 10 thành viên còn lại được bầu cho nhiệm kỳ hai năm bởi Đại hội đồng LHQ.