Khu rừng nằm giữa 3 tỉnh Đồng Nai, Lâm Đồng, Bình Phước có nhiều loài động vật hoang dã vừa nhận một danh hiệu quý

Hôm nay, 21/6, Vườn Quốc gia Cát Tiên chính thức đón nhận danh hiệu Danh lục Xanh IUCN do Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) công nhận sau quá trình đánh giá toàn diện với sự hỗ trợ của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) thông qua Hợp phần Bảo tồn Đa dạng Sinh học thuộc Dự án Quản lý rừng bền vững và Bảo tồn đa dạng sinh học (VFBC). 

Như vậy, Vườn Quốc gia Cát Tiên là Khu bảo tồn thứ 72 trên thế giới đạt danh hiệu Danh lục Xanh IUCN.

“Cát Tiên là vườn quốc gia đầu tiên ở Việt Nam đạt danh hiệu Danh lục Xanh của IUCN. Sự công nhận này thể hiện cam kết của chúng tôi trong công tác bảo tồn thiên nhiên và bảo tồn đa dạng sinh học tại Việt Nam, ông Phạm Xuân Thịnh, Giám đốc Vườn Quốc gia Cát Tiên chia sẻ.

Châu Á chiếm 50% số lượng các vườn quốc gia và khu bảo tồn được công nhận danh hiệu Danh lục Xanh trên toàn cầu. Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên tại châu Á tham gia Danh lục Xanh (từ năm 2015), cùng với Trung Quốc và Hàn Quốc. 

Ông Phạm Xuân Thịnh (bên phải), Giám đốc Vườn Quốc gia Cát Tiên nhận chứng nhận Danh lục Xanh của IUCN được trao cho Vườn Quốc gia Cát Tiên. Ảnh: P.V

Để đạt được danh hiệu Danh lục Xanh của IUCN, Vườn Quốc gia Cát Tiên đã dành nhiều năm nỗ lực không ngừng, bắt đầu từ việc đánh giá các biện pháp bảo tồn, bao gồm bảo vệ các loài đang nguy cấp và gìn giữ sự đa dạng của hệ sinh thái nơi đây. 

Vườn đã tiến hành thực hiện các dự án phục hồi giám sát đa dạng sinh học, phục hồi sinh cảnh và bảo tồn loài.

Các chương trình và sáng kiến giáo dục môi trường đã được triển khai nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, đồng thời, thành viên cộng đồng địa phương cũng tham gia vào các hoạt động bảo tồn, mang lại cho họ cơ hội phát triển sinh kế bền vững. 

Hơn nữa, Vườn Quốc gia Cát Tiên đã tăng cường các hoạt động quản lý bằng cách tăng cường khả năng giám sát và thực thi; ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác tuần tra bảo vệ và giám sát động vật hoang dã. Đội ngũ nhân viên của vườn thường xuyên được tập huấn tăng cường năng lực chuyên môn để quản lý và bảo vệ khu vực này một cách hiệu quả.

Cách tiếp cận toàn diện đã đóng vai trò quan trọng trong sự thành công của Vườn Quốc gia Cát Tiên khi được đề cử vào Danh lục Xanh của IUCN, định hình một chuẩn mực cao cho các khu bảo tồn tại Việt Nam và mở rộng tầm ảnh hưởng ra xa hơn nữa.

“Vườn Quốc gia Cát Tiên đạt được danh hiệu Danh lục Xanh của IUCN là một cột mốc quan trọng không chỉ đối với các vườn quốc gia và các khu bảo tồn thiên nhiên mà còn đối với cộng đồng bảo tồn ở Việt Nam. 

Thành tựu chứng minh cam kết của dự án VFBC trong công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học tại Việt Nam”, ông Vũ Văn Hưng, Giám đốc Dự án VFBC, Ban Quản lý các dự án lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và PTNT), đơn vị được giao làm chủ dự án chia sẻ.

Theo đó, Hợp phần Bảo tồn Đa dạng Sinh học thuộc dự án VFBC do USAID tài trợ đã hỗ trợ Cát Tiên cũng như 20 khu vực dự án khác điều tra đa dạng sinh học với quy mô lớn nhất từ trước đến nay ở Việt Nam; tăng cường năng lực, đầu tư vào công nghệ và thiết bị; thành lập các đội tuần tra rừng và tháo gỡ bẫy dựa vào cộng đồng; thiết lập một cơ chế quản lý hợp tác để tăng cường sự tham gia của cộng đồng vào công tác bảo tồn, là cơ sở để thúc đẩy quản lý hiệu quả, đạt được kết quả bảo tồn thành công và đảm bảo rằng những người dân sống gần vườn quốc gia tham gia một cách tích cực vào quá trình quyết định liên quan tới công tác bảo tồn.

Trong khi đó, ông Văn Ngọc Thịnh, Tổng Giám đốc WWF-Việt Nam cho rằng: “Việc đạt danh hiệu Danh lục Xanh là một minh chứng rõ ràng cho những tiến bộ vượt bậc về công tác quản lý mà Vườn Quốc gia Cát Tiên đã đạt được trong hai năm vừa qua, với sự hỗ trợ của Bộ NNPTNT và USAID. 

Danh lục Xanh đề ra những tiêu chí khắt khe nhất để đánh giá các hoạt động bảo tồn và công tác quản lý các khu bảo tồn. Do vậy, việc tuân thủ những tiêu chí này sẽ giúp các khu bảo tồn đo lường tiến độ và tác động của các hoạt động, từ đó xác định được các ưu tiên bảo tồn trong tương lai”.

Danh lục Xanh IUCN là một bộ Tiêu chuẩn toàn cầu nhằm ghi nhận các khu bảo tồn đã đạt được các kết quả bảo tồn thiên nhiên thành công. 

Bộ tiêu chuẩn này cung cấp quy trình xác minh đảm bảo, trao chứng nhận cho những khu vực đáp ứng và duy trì được 17 tiêu chí và 50 chỉ số, được chia thành 04 lĩnh vực: quản trị tốt; thiết kế và lập kế hoạch tốt; quản lý hiệu quả và kết quả bảo tồn thành công.

Quá trình đánh giá Danh lục Xanh được thực hiện bởi một ban chuyên gia đánh giá độc lập, với sự giám sát chặt chẽ của IUCN. Tiêu chuẩn Danh lục Xanh vẫn duy trì tính nhất quán trên toàn cầu nhưng được điều chỉnh và áp dụng theo bối cảnh địa phương.

Tiêu chuẩn Danh lục Xanh được sử dụng để phân tích khoảng trống trong công tác quản trị để các nhà quản lý có thể đưa ra những giải pháp cải thiện công tác quản lý qua các kết quả hoạt động.

“Đạt được chứng nhận Danh lục Xanh không chỉ là theo đuổi một danh hiệu mà thể hiện sự cam kết lâu dài và kiên trì. Thực tế, hai trong ba danh hiệu Danh lục Xanh ở Đông Nam Á thuộc về Việt Nam (Khu bảo tồn Thiên nhiên Đất ngập nước Vân Long được công nhận năm 2021) thể hiện sự quyết tâm của Chính phủ Việt Nam trong việc nâng cao tiêu chuẩn quản lý các Khu bảo tồn. 

Chúng tôi mong muốn tiếp tục hợp tác với các khu bảo tồn khác để hoàn thiện hồ sơ Danh lục Xanh cho tới cuối năm 2025”, ông Jake Brunner, Giám đốc IUCN Khu vực Hạ lưu sông Mekong chia sẻ.

Phát biểu tại Lễ đón nhận danh hiệu Danh lục Xanh của Vườn Quốc gia Cát Tiên, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Quốc Trị đề nghị thời gian tới, Vườn Quốc gia Cát Tiên cần làm tốt hơn công tác bảo vệ rừng, đặc biệt là phòng chống cháy rừng; cần ứng dụng các công nghệ tiên tiến để quản lý bảo tồn, giám sát, phòng cháy chữa cháy rừng; mong muốn các tổ chức quốc tế, các đối tác quốc tế sẽ chú trọng và hỗ trợ Việt Nam nhiều hơn trong lĩnh ực này.

Dựa trên những kết quả đạt được, Thứ trường Nguyễn Quốc Trị đề nghị thời gian tới, Vườn Quốc gia Cát Tiên cần định hướng “lấy rừng nuôi rừng” để vừa bảo đảm đa dạng sinh học, vừa thúc đẩy kinh tế phát triển, nâng cao sinh kế và đời sống cho người dân.