"Hiện nay, ở tỉnh tiền có, chính sách có nhưng HTX tiếp cận vốn để hưởng chính sách ưu đãi rất khó", Phó Chủ tịch UBND tỉnh Long An Nguyễn Minh Lâm băn khoăn trước tình hình trên địa bàn HTX đói vốn ưu đãi.
Đại diện Hội Nông dân huyện Bến Lức khơi mào vấn đề: Thực tế trên địa bàn tỉnh số HTX được thành lập hoạt động đạt hiệu quả chiếm tỷ lệ rất thấp do: Ban quản trị HTX còn hạn chế về trình độ, khó tiếp cận nguồn vốn ưu đãi... UBND tỉnh và các cơ quan liên quan có giải pháp gì để tháo gỡ khó khăn này?
Đồng quan điểm, đại diện Hội Nông dân huyện Tân Hưng nêu một thực tế: Một số chính sách về tín dụng, vay vốn cho phát triển kinh tế tập thể còn khó tiếp cận vì HTX không có tài sản để thế chấp. Việc tiếp cận những chính sách hỗ trợ còn lúng túng, hạn mức cho vay còn thấp, chủ yếu dựa vào giá trị tài sản thế chấp... Do đó, để đảm bảo hoạt động cho các HTX tỉnh có giải pháp gì để HTX tiếp cận được nguồn vốn dễ dàng, sản xuất hiệu quả hơn?
Trả lời câu hỏi của Hội Nông dân các huyện, bà Lê Thị Mỹ Hiền, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN), Chi nhánh tỉnh Long An cho biết: "Thời gian qua, phía NHNN chi nhánh Long An nhận thấy các HTX, THT trên địa bàn tỉnh Long An tiếp cận nguồn vốn tín dụng của các ngân hàng rất khó khăn, rất hạn chế".
Theo bà Hiền, hiện các ngân hàng trên địa bàn, nguồn vốn rất dồi dào. Thậm chí, thời gian qua nhân viên ngân hàng tìm kiếm các HTX, THT thiếu vốn để cho vay, nhưng tài sản đảm bảo, cũng như phương án tổ chức kinh doanh của HTX, THT chưa khả thi nên các ngân hàng không thể cho vay được.
Ông Nguyễn Trọng Điệp, Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) tỉnh Long An cho biết, Ngân hàng đang quản lý hơn 1.800 tỷ đồng, và trên 37.000 hộ vay.
"Với danh nghĩa HTX thì khó tiếp cận vốn, vì muốn vay trên 100 triệu đồng phải có thế chấp tài sản. Mặc dù, HTX tác xã rất khó vay nhưng thành viên HTX hầu hết đều được vay vốn từ Ngân hàng CSXH", ông Điệp cho biết.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Long An Nguyễn Minh Lâm chia sẻ, những cái khó kéo dài của HTX trên địa bàn hiện nay tập trung vào con người và tiếp cận vốn ưu đãi.
"Rất khó lấy pháp nhân của HTX đi vay vốn ngân hàng. Đây là điểm nghẽn lớn do tài sản thế chấp của HTX không có. Hiện, chỉ có thành viên đi vay. Vấn đề này lãnh đạo tỉnh đã thấy, nhưng chưa thể tìm lối ra", ông Lâm chỉ ra vấn đề.
Ông Nguyễn Vạn Thành, Giám đốc HTX Vạn Thành (huyện Châu Thành) cho biết, hiện nay hầu hết các HTX trên địa bàn tỉnh đều thiếu vốn hoạt động. HTX của ông Thành, một HTX làm ăn ăn nên, làm ra cũng có lúc phải đi vay vốn.
Tuy nhiên, ông Thành không thể lấy pháp nhân của HTX đi vay vì HTX không có tài sản mà phải lấy tài sản cá nhân đi thế chấp ngân hàng.
"Nếu vay được vốn ưu đãi từ ngân hàng HTX chỉ mất lãi suất 4 - 5%/năm, còn nếu vay từ ngân hàng thương mại HTX mất 7%/năm", ông Thành cho biết.
Trả lời câu hỏi vì sao HTX tiếp cận nguồn vốn tín dụng rất khó khăn, hạn chế?, bà Hiền lý giải, có nhiều cơ chế, chính sách hướng dẫn hỗ trợ đối với lĩnh vực cho vay đối với kinh tế hợp tác, HTX với lãi suất ưu đãi.
Nguyên nhân việc HTX tiếp cận nguồn vốn từ các ngân hàng hiệu quả chưa cao là do về phía HTX, THT, báo cáo tài chính chưa rõ ràng, năng lực quản trị HTX còn yếu kém, phương án sản xuất, kinh doanh chưa có hoặc chưa khả thi.
"Điều này, phía NHNN không phải nghe các ngân hàng thương mại báo cáo, mà chính phía NHNN đã khảo sát thực tế tại các HTX, THT", bà Hiền cho biết.
Cũng theo bà Hiền, trong Nghị quyết số 113 của Chính phủ, không phải chỉ có tài sản thế chấp mới đi vay vốn được ở ngân hàng. Đối với THT, HTX có phương thức vay khác là chỉ cần đảm bảo có dòng tiền ổn định ở một ngân hàng thì ngân hàng thương mại có thể xem xét qua quá trình làm việc của dòng tiền thặng dư ở tài khoản ngân hàng của HTX cũng có thể cho.
"Tuy nhiên, qua khảo sát tài khoản ngân hàng của HTX, THT chưa đảm bảo, doanh thu trên tài khoản ngân hàng chưa có hoặc có nhưng chưa liên tục nên việc cho vay tín chấp ở các ngân hàng đối với mô hình HTX chưa thực hiện được", bà Hiền thổ lộ.
Bà Hiền cho biết thêm, việc HTX, THT vay vốn ngân hàng còn rất hạn chế, nhưng cá nhân thành viên HTX vay vốn ngân hàng chiếm 99%.
Trong thời gian tới, về phía NHNN chi nhánh Long An sẽ tiếp tục làm việc với các tổ chức tín dụng tiếp cận nhiều hơn nữa với HTX, THT nhằm tháo gỡ những khó khăn để tiếp cận các chính sách tín dụng với mô hình HTX, THT.
Sau tất cả những giải thích, bà Hiền đề nghị lãnh đạo tỉnh chia sẻ với các ngân hàng về việc cho HTX vay vốn vì ngân hàng huy động vốn để cho vay nên phương án kinh doanh phải đảm bảo.
Về phía Ngân hàng CSXH tỉnh Long An, ông Điệp cho biết, tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ cung ứng vốn cho hội viên, nông dân, thành viên HTX với hình thức vay cá nhân với mức vay tối đa là 100 triệu đồng.
"Thời gian tới, để tháo gỡ những khó khăn cho vay tín chấp cao hơn 100 triệu đồng cần chủ trương và thời gian để thực hiện", ông Điệp cho biết.
Theo ông Lâm, để giải quyết vấn đề HTX "đói" vốn ưu đãi, trước mắt lãnh đạo HTX sinh hoạt với các thành viên để xây dựng quy chế huy động vốn đóng góp.
"Làm sao cho các thành viên HTX yên tâm khi góp vốn vào HTX, bảo đảm quyền lợi cho thành viên HTX", ông Lâm gợi ý.
Thời gian tới, UBND tỉnh Long An sẽ tiếp tục chỉ đạo các sở ngành, địa phương triển khai các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, HTX theo Nghị quyết số 113 của Chính phủ, trong đó có chính sách hỗ trợ vốn.