"Sức khỏe" 5 tập đoàn, tổng công ty nông nghiệp trước khi về lại Bộ: Vinafor- doanh nghiệp lãi Top đầu ngành gỗ

5 tập đoàn, tổng công ty được sắp xếp từ Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp sẽ được bàn giao về lại Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, gồm: Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam (VRG), Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2), Tổng công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood 1), Tổng công ty Lâm nghiệp Việt Nam (Vinafor) và Tổng công ty Cà phê Việt Nam (Vinacafe).

Tình hình kinh doanh của 5 doanh nghiệp này ra sao trước khi được giao về Bộ chuyên ngành quản lý? Dân Việt xin được "điểm mặt" từng doanh nghiệp.

Bài 3: Gam màu sáng cho Vinafor

Ngành gỗ Việt Nam đã đạt được những kết quả tích cực trong 11 tháng năm 2024, kim ngạch xuất khẩu gỗ và lâm sản ước đạt 15,62 tỷ USD, tăng 19,8% so với cùng kỳ năm trước. Thành tựu này cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ của ngành sau một năm đầy biến động và khó khăn. Quý III/2024, riêng Tổng công ty Lâm nghiệp Việt Nam (Vinafor, HXN: VIF) đã góp hơn 29% lợi nhuận cả ngành, đạt 105,5 tỷ đồng, tăng 58%... 

Vinafor-doanh nghiệp lãi Top đầu ngành gỗ... 

Theo thông tin từ Cục Lâm nghiệp (Bộ NN-PTNT), trong 11 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu gỗ và lâm sản ước đạt 15,62 tỷ USD, tăng 19,8% so với cùng kỳ năm trước. Cụ thể, sản phẩm gỗ đạt 10,09 tỷ USD, gỗ nguyên liệu đạt 4,58 tỷ USD, và lâm sản ngoài gỗ đạt 0,95 tỷ USD.

Báo cáo cũng cho biết, xuất siêu trong 11 tháng đầu năm đạt 13,11 tỷ USD. Với đà tăng trưởng mạnh mẽ này, ước tính xuất khẩu gỗ và lâm sản cả năm 2024 sẽ đạt trên 17,2 tỷ USD, tăng 18,9% so với năm 2023, vượt 13,1% so với kế hoạch đề ra cho năm 2024.

Các thị trường xuất khẩu chủ lực bao gồm Mỹ, EU, Nhật Bản và Canada đều ghi nhận tăng trưởng, trong đó Mỹ chiếm tới hơn 50% tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam.

Những thuận lợi này đã được phản ánh trong bức tranh kinh doanh của các doanh nghiệp gỗ. Trong 15 doanh nghiệp ngành gỗ trên sàn chứng khoán công bố báo cáo tài chính quý III/2024 vừa qua, có 9 doanh nghiệp tăng lãi, 2 doanh nghiệp giảm lãi, 2 doanh nghiệp lãi trở lại và chỉ có 2 doanh nghiệp lỗ.

Tổng doanh thu các doanh nghiệp này đạt gần 4.770 tỷ đồng và lãi ròng 360 tỷ đồng, lần lượt tăng 9% và 42% so với cùng kỳ năm 2023. Biên lãi gộp dao động trong khoảng 20%.

Xét về giá trị tuyệt đối, quý III vừa qua, riêng Vinafor góp hơn 29% lợi nhuận cả ngành, đạt 105,5 tỷ đồng, tăng 58%. Vinafor cho biết, dù quý III không phát sinh doanh thu và lợi nhuận từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản như cùng kỳ, nhưng thị trường một số lĩnh vực khác có dấu hiệu hồi phục. Bên cạnh đó, công ty phát sinh doanh thu từ thoái vốn công ty con khoảng 25 tỷ đồng, đồng thời chi phí quản lý giảm 23 tỷ đồng, góp phần làm tăng lợi nhuận.

Đi sâu vào từng mảng kinh doanh chính của Vinafor, doanh thu bán gỗ nguyên liệu chiếm hơn nửa tổng doanh thu quý III, đạt 200 tỷ đồng (giảm 7%), tuy nhiên, biên lãi gộp mảng này mỏng chỉ 1,7%. Trong khi đó, hoạt động cung cấp dịch vụ là mảng sinh lời tốt nhất, đạt tỷ suất lãi gộp 53,5%, theo sau là bán rừng trồng 39%; bán đồ gỗ thành phẩm 26,2%; bán ván nhân tạo 16,5%....

Trước đó, trong quý II/2024, Vinafor cũng dẫn đầu về lợi nhuận trong ngành gỗ. 6 tháng đầu năm, lợi nhuận trước thuế hợp nhất ước đạt 224 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế hợp nhất ước đạt 214 tỷ đồng. Năm 2024, với thị trường xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ dần phục hồi, Vinafor đặt mục tiêu doanh thu hợp nhất toàn Tổng Công ty đạt gần 2.000 tỷ đồng; lợi nhuận sau thuế đạt 317 tỷ đồng. Như vậy công ty đã hoàn thành vượt mục tiêu lãi cả năm sau 3 quý.

Tại ngày 30/9/2024, tổng tài sản của Vinafor là 5.399 tỷ đồng, giảm so với 5.475 tỷ đồng hồi đầu năm. Tuy nhiên, nợ phải trả giảm so với đầu năm, chỉ còn 437,2 tỷ đồng so với 494,7 tỷ đồng, trong đó chủ yếu là nợ vay ngắn hạn 360,5 tỷ đồng, nợ dài hạn là 76,6 tỷ đồng. 

Duy trì mức doanh thu hàng nghìn tỷ mỗi năm từ khai thác rừng, gỗ

Vinafor tiền thân là Tổng công ty Lâm sản Việt Nam được thành lập theo Quyết định số 667/QĐ/TCCB ngày 04/10/1995 của Bộ Lâm nghiệp cũ trên cơ sở sáp nhập 10 Tổng công ty và Liên hiệp các xí nghiệp thuộc Bộ Lâm nghiệp cũ. Tới năm 2016, Tổng công ty Lâm nghiệp Việt Nam - CTCP chính thức hoạt động, ngành nghề chính liên quan tới sản xuất kinh doanh rừng trồng và giống cây lâm nghiệp, trồng rừng và khai thác rừng, khai thác gỗ, sản xuất các thành phẩm từ gỗ...

Giai đoạn 2012 - 2023, Vinafor duy trì mức doanh thu hàng nghìn tỷ mỗi năm (ngoại trừ năm 2016). Riêng trong năm 2023, doanh thu Vinafor đạt 1.685 tỷ đồng, trong đó tổng thu từ khai thác trồng rừng, kinh doanh gỗ và thành phẩm từ gỗ đạt xấp xỉ 1.280 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế đạt 276 tỷ đồng. 

Mặt khác, Vinafor có truyền thống chi trả cổ tức đều đặn và bằng tiền mặt. Từ năm 2017 tới nay công ty duy trì chi trả cổ tức cho cổ đông với tỷ lệ từ 6-20%. Ngay trong đầu tháng 8 vừa qua, Vinafor vừa chi trả cổ tức năm 2023 cho cổ đông tỷ lệ 9,21% (01 cổ phiếu được nhận 921 đồng), tương đương chi hơn 322 tỷ đồng.

Cơ cấu cổ đông ghi nhận Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp vẫn nắm 51% vốn tương ứng gần 18 triệu cổ phiếu; bên cạnh đó Tập đoàn T&T nắm 40% vốn tương ứng 14 triệu cổ phiếu. Như vậy, tiền cổ tức hai cổ đông lớn trên thu về lần lượt đạt 164 tỷ đồng và 129 tỷ đồng.

Năm 2024 chưa phải “thời điểm vàng” của ngành gỗ. Tuy nhiên, cơ hội mở rộng, phát triển thị phần được cho là khá lớn. Thị trường đồ nội thất thế giới ước tính khoảng 405 tỷ USD/năm; nhu cầu nhập khẩu gỗ, sản phẩm gỗ 230 tỷ USD trong khi kim ngạch xuất khẩu những mặt hàng này của Việt Nam chỉ chiếm hơn 6%, dư địa còn rất nhiều.

Với những số liệu xuất khẩu tích cực, Vinafor cho biết, đơn hàng về đồ gỗ cuối năm 2024 tăng trưởng tốt so với đầu năm, và năm 2025 dự báo nhiều tín hiệu tốt được mở ra, trong đó việc ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ có thể mở ra nhiều lợi thế cho Việt Nam.

Giới đầu tư kỳ vọng với chính sách áp thuế cao hàng hóa từ Trung Quốc của ông Trump, cơ hội xuất khẩu đồ gỗ Việt Nam vào Mỹ sẽ tăng lên trong thời gian tới; song song đó, xu hướng dịch chuyển đơn hàng sang Việt Nam nhờ lợi thế nguyên liệu, chi phí sản xuất rẻ hơn.

Tuy nhiên, Vinafor cũng nhìn nhận ngành gỗ vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn do thị trường đòi hỏi ngày càng cao về tính bền vững, thân thiện với môi trường. Các thị trường xuất khẩu chính đồ gỗ của Việt Nam như EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc vẫn còn những khó khăn do chính sách bảo hộ sản phẩm hàng hoá, thực hiện chặt chẽ quy định về giải trình gỗ bất hợp pháp, quy định về không gây mất rừng và suy thoái rừng của Liên minh châu Âu (EUDR)…

Bên cạnh đó, tình hình thế giới tiếp tục có những xung đột địa chính trị, biến động phức tạp, khó lường; tác động giá cước vận tải biển tăng cao dẫn đến giá gỗ nguyên liệu nhập khẩu tăng khiến giá thành sản phẩm đầu ra tăng. Ngoài ra, việc thiếu hụt container và những hạn chế trong hệ thống logistics cũng làm gia tăng các khó khăn trong quá trình vận chuyển hàng hóa.

Tại Mỹ - thị trường chiếm hơn 54% tổng giá trị xuất khẩu của ngành, các doanh nghiệp đang đối mặt với các vụ kiện phòng vệ thương mại liên tiếp và áp lực từ việc Mỹ chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường. Tại EU, Quy chế Chống mất rừng (EUDR) đòi hỏi các doanh nghiệp xuất khẩu phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về nguồn gốc sản phẩm và môi trường.

Các thị trường Đông Bắc Á như Hàn Quốc và Nhật Bản cũng đang áp dụng các biện pháp mới làm tăng chi phí và rủi ro cho các doanh nghiệp xuất khẩu. Hàn Quốc đã quyết định tiếp tục áp thuế chống bán phá giá đối với gỗ dán Việt Nam, trong khi Nhật Bản triển khai hệ thống mua bán tín chỉ carbon với các quy định khắt khe về khí thải.

Thực tế năm 2024, Vinafor đã cố gắng tháo gỡ khó khăn và cơ bản hoàn thành vượt nhiều nhiệm vụ, phát huy các nguồn lực hiện có để đạt được một số kết quả theo hướng tích cực. Lợi nhuận đạt được có sự đóng góp lớn của các đơn vị thành viên là các công ty TNHH MTV, các đơn vị liên kết của Vinafor với doanh nghiệp nước ngoài...

Vinafor cho biết, sẽ triển khai hiệu quả, thiết thực các nhiệm vụ, giải pháp và phấn đấu đạt mục tiêu cao nhất nêu tại Chiến lược phát triển Tổng công ty giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035; kế hoạch sản xuất, kinh doanh và đầu tư phát triển đến năm 2025 đã được Đại hội đồng cổ đông thông qua.

Vinafor hiện đang tích cực đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, hướng tới nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ trong trồng rừng, khai thác rừng và sản xuất giống lâm nghiệp; nâng cao giá trị rừng trong tất cả các mặt từ sản xuất, kinh doanh gỗ, dịch vụ môi trường rừng và tín chỉ carbon rừng.

Ông Phí Mạnh Cường – Chủ tịch Hội đồng quản trị Vinafor khẳng định Vinafor sẽ phát huy tối đa mọi nguồn lực để phấn đấu hoàn thành và vượt các chỉ tiêu kế hoạch năm nay và năm 2025 đề ra.

Ông Phí Mạnh Cường cũng khẳng định: Trong thời gian tới, Vinafor sẽ tiếp tục tăng cường theo dõi nắm bắt tình hình tại các đơn vị thành viên để kịp thời hướng dẫn chỉ đạo, tháo gỡ khó khăn cho các đơn vị trong bối cảnh thị trường tiêu thụ khó khăn, chi phí nguyên-nhiên vật liệu tăng cao.

Vinafor sẽ có chính sách hỗ trợ để ổn định hoạt động sản xuất, kinh doanh và đảm bảo đời sống, thu nhập cho người lao động tại các đơn vị chế biến gỗ trong mọi trường hợp.

Đồng thời, Vinafor chỉ đạo các đơn vị lâm nghiệp trực thuộc thực hiện các biện pháp để đẩy nhanh tiến độ khai thác, giải phóng hiện trường trồng rừng và thu hồi đất lấn chiếm và chống lấn chiếm mới.

Hội đồng quản trị Vinafor sẽ phối hợp với Ban Điều hành tiếp tục triển khai Đề án phát triển công nghệ thông tin của Tổng công ty; hoàn thành Đề án kinh doanh tín chỉ carbon; đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, hợp tác quốc tế; kinh doanh gỗ nguyên liệu nhập khẩu và một số mặt hàng mới.