Chủ nhật, ngày 09/11/2025 13:40 GMT+7

Khám phá những hồ treo trên cao nguyên đá Đồng Văn của tỉnh Tuyên Quang

Mùa Xuân Chủ nhật, ngày 09/11/2025 13:40 GMT+7
Cao nguyên đá Đồng Văn (thuộc tỉnh Hà Giang cũ, nay là tỉnh Tuyên Quang) được mệnh danh là "thiên đường xám" với những dãy núi đá tai mèo trùng điệp, hùng vĩ. Giữa mênh mông đá và đá, những công trình thủy lợi đặc biệt, được ví như "túi nước" trên độ cao nghìn mét đã ra đời, đó chính là những "hồ treo" huyền thoại trên miền cao nguyên đá này.
Từ bao đời nay, nước sinh hoạt luôn là tài sản quý giá, thậm chí còn quý hơn vàng đối với người dân sinh sống trên Công viên địa chất toàn cầu UNESCO. Với địa hình đá vôi đặc trưng, nước mưa gần như thẩm thấu hết xuống lòng đất, khiến các xã trên vùng cao nguyên đá Đồng Văn (huyện Đồng Văn, Mèo Vạc, Yên Minh, Quản Bạ, tỉnh Hà Giang cũ) rơi vào tình trạng thiếu nước sinh hoạt trầm trọng, đặc biệt vào mùa khô từ tháng 11 năm trước đến tháng 4 năm sau.
Hồ treo không phải là hồ tự nhiên, mà là những công trình nhân tạo được Nhà nước hỗ trợ đầu tư xây dựng ở những vị trí đặc biệt như lưng chừng núi đá, cao hơn các cụm dân cư. Điều này là để tận dụng địa hình thung lũng hứng nước từ các vách núi đá xung quanh, đồng thời đảm bảo có thể dẫn nước về các thôn bản bằng phương pháp tự chảy.
Đây là hồ treo tại xã Khâu Vai (xã Lũng Pù, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang cũ). Công trình này được xây dựng với diện tích khoảng 7.000m2, công suất hơn 9.400m3 nước/ngày/đêm, được đưa vào sử dụng hơn chục năm nay để cung cấp nước sinh hoạt cho hàng trăm người dân cùng cán bộ, giáo viên, học sinh... trên địa bàn xã.
Ông Hoàng Ngọc Thành, Chủ tịch UBND xã Khâu Vai, tỉnh Tuyên Quang cho biết: Những hồ treo trên địa bàn xã được xây dựng từ năm 2010, với dung tích khoảng hàng nghìn mét khối phục vụ cho hàng trăm hộ dân và học sinh sử dụng.
Trước đây, vào mùa khô, người Mông nơi đây phải đi bộ hàng chục km, vượt qua những con dốc đá cheo leo để gùi từng can nước quý giá từ thung lũng sâu hoặc khe suối ẩn.
Do hồ treo ở các xã Mèo Vạc, Đồng Văn, Khâu Vai... tỉnh Tuyên Quang có độ sâu nên luôn được rào bằng tường gạch hoặc hàng rào thép, đảm bảo an toàn cho người dân, nhất là trẻ nhỏ.
Chị Hầu Thị Và, xã Mèo Vạc, tỉnh Tuyên Quang chia sẻ: Vào mùa mưa, mỗi gia đình đều có bể nước, téc tích trữ nước nên khi vào mùa khô bà con trong thôn mới xuống hồ treo để lấy nước về sinh hoạt.
Ống dẫn nước từ trên núi cao xuống hồ treo tại xã Mèo Vạc, tỉnh Tuyên Quang.
Những hồ treo chứa đựng đầy nước mưa chảy từ khe núi đá xuống là niềm vui, hạnh phúc của bà con nơi vùng cao này.
Hồ treo hình trái tim tại xã Sà Phìn (huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang cũ) nay là tỉnh Tuyên Quang là hồ treo đầu tiên được xây dựng, có thiết kế hình trái tim. Đó là biểu tượng cho tình yêu thương, sự quan tâm của Chính phủ dành cho đồng bào các dân tộc vùng cao nguyên đá Đồng Văn nơi địa đầu Tổ quốc.
Chị Vừ Thị Pà, xã Đồng Văn (Tuyên Quang) bảo: Bà con chúng tôi trên vùng cao nguyên đá này vất vả lắm, nhưng từ khi có những hồ treo này đã giúp người dân có thêm nước sinh hoạt, ổn định cuộc sống.
Những "hồ treo" trên Cao nguyên đá Đồng Văn không chỉ đơn thuần là công trình thủy lợi. Đây còn là kiệt tác của ý chí con người, là biểu tượng của hy vọng và sự hồi sinh trên vùng đất "đá nở hoa." Mỗi chiếc hồ treo là một "viên ngọc xanh" lấp lánh giữa sắc xám của đá, mang theo sứ mệnh lịch sử hóa giải cơn khát muôn đời và mang lại ấm no, hạnh phúc cho đồng bào vùng cao biên cương Tổ quốc.
Video: Cận cảnh hồ treo trên cao nguyên đá Đồng Văn (Tuyên Quang).

Theo số liệu thống kê của Trung tâm nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh Tuyên Quang, hiện nay trên vùng cao nguyên đá Đồng Văn có 123 hồ chứa nước sinh hoạt, trong đó có 5 hồ chứa không hoạt động, 25 công trình đang được đề nghị sửa chữa.
Các hồ chứa đều có công suất theo thiết kế hàng nghìn m3 nước/ngày/đêm đảm bảo đủ nước sinh hoạt cho trên 30.500 hộ dân trên địa bàn các huyện Đồng Văn, Mèo Vạc, Quảng Bạ, Yên Minh, tỉnh Hà Giang (cũ) nay là tỉnh Tuyên Quang sử dụng.

Mời các bạn đồng hành cùng báo Dân Việt trên mạng xã hội Facebook để nhanh chóng cập nhật những tin tức mới và chính xác nhất.