Bị ĐB HĐND chất vấn về đại dự án sông Tích 11 năm vẫn dở dang, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội nói gì?

Loạt bài "Đại dự án sông Tích 10 năm vẫn dở dang" được Báo điện tử Dân Việt phản ánh trong 10 kỳ liên tiếp đã được các ĐB HĐND TP Hà Nội đặc biệt quan tâm, bởi đây là dự án đầu tư công có tổng mức đầu tư lên tới gần 7.000 tỷ đồng. 

Cụ thể, ĐB Nguyễn Quang Thắng (tổ quận Long Biên) hỏi: Dự án "Tiếp nước, cải tạo khôi phục sông Tích từ Lương Phú, xã Thuần Mỹ, huyện Ba Vì" được xác định là công trình trọng điểm đầu tư, có quyết định đầu tư và khởi công từ năm 2011 đến nay vẫn chưa hoàn thành. Đề nghị cho biết, nguyên nhân, trách nhiệm, phương án giải quyết, tiến độ thực hiện và dự kiến thời gian hoàn thành dự án?

Đại biểu hỏi một đằng, Giám đốc Ban duy tu lý giải lòng vòng, Chủ tịch HĐND yêu cầu trả lời thẳng vào vấn đề

Sau câu hỏi của ĐB Nguyễn Quang Thắng, đã có 3 quan chức của Hà Nội đăng đàn trả lời. Mở đầu phần trả lời, ông Đinh Công Sơn- Giám đốc Ban duy tu các công trình NNPTNT (thuộc Sở NNPTNT TP Hà Nội) lý giải: Dự án tiếp nước, cải tạo khôi phục sông Tích từ Lương Phú, xã Thuần Mỹ, huyện Ba Vì được UBND thành phố Hà Nội phê duyệt và phê duyệt điều chỉnh tại Quyết định 4927 ngày 6/10/2010 và Quyết định 1054 ngày 14/3/2016 với mục tiêu, quy mô và tổng mức đầu tư cụ thể:

Về mục tiêu, cấp nước tưới cho 16.000ha đất nông nghiệp, phục vụ cấp nước sinh hoạt, nước phục vụ công nghiệp, phòng chống lũ cho các huyện, thị xã gồm: Ba Vì, Sơn Tây, Phúc Thọ, Thạch Thất, Quốc Oai, Chương Mỹ và Mỹ Đức.

Về quy mô, dự án xây dựng cống lấy nước từ sông Đà tiếp vào sông Tích với lưu lượng thiết kế 60m³/s, gồm các hạng mục: xây dựng cụm công trình đầu môi, đào mới 11,2km lòng dẫn, nạo vét 99,3km lòng dẫn và xây dựng đồng bộ các công trình trên kênh gồm 25 cầu, 65 cống và đường giao thông hai bên bờ.

Tổng mức đầu tư của cả dự án là 6.914,3 tỷ đồng, trong đó chia làm 2 giai đoạn: Giai đoạn I, gồm đoạn 1 và đoạn 2 với tổng mức đầu tư 5.925,1 tỷ đồng, trong đó đoạn 1 từ cống đầu mối Lương Phú đến Cầu Trắng, thị xã Sơn Tây, giao Sở NNPTNT Hà Nội làm chủ đầu tư, với tổng mức đầu tư 4.253,7 tỷ đồng.

Đoạn 2 từ Cầu Trắng, thị xã Sơn Tây đến Cầu Ó, huyện Phúc Thọ, với tổng mức đầu tư 1.671,3 tỷ đồng do thị xã Sơn Tây làm chủ đầu tư.

Đoạn 3 từ Cầu Ó, huyện Phúc Thọ đến Phúc Lâm, huyện Mỹ Đức dài 69,8km, đoạn này chưa triển khai.

Trong quá trình triển khai, thực hiện dự án đã được sự quan tâm, chỉ đạo của UBND thành phố, tạo điều kiện phối hợp với các sở, ngành và địa phương. Đến nay, đoạn 1 của dự án đã hoàn thành khoảng 70% khối lượng bao gồm các hạng mục, cơ bản hoàn thành cụm công trình đầu mối, đào mới và nạo vét được 18km lòng dẫn.

Sau khi nghe ông Đinh Công Sơn dẫn giải một hồi, Chủ tịch HĐND TP. Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn – Chủ tọa điều hành phiên chất vấn cắt ngang nói: Đề nghị đồng chí Giám đốc Ban duy tu trả lời thẳng vào câu hỏi, hiện nay dự án chậm như vậy thì vướng ở đâu, vướng thủ tục gì? Bao giờ thì xong được?

Tiếp lời câu hỏi này, ông Đinh Công Sơn nêu một loạt nguyên nhân 

Thứ nhất, trong quá trình triển khai thi công, hồ sơ thiết kế có bố trí 44 bãi để trữ và bãi đổ đất thừa trên dọc tuyến, tuy nhiên không triển khai được. Khu vực này là khu vực đất mượn nên không triển khai được 44 bãi trữ.

Thứ hai, khó khăn về đất mua để đắp, do trên địa bàn thành phố Hà Nội không có quy hoạch các mỏ khai thác đất đắp cho dự án.

Thứ ba, quá trình khảo sát thiết kế do chưa lường hết địa hình, địa chất tuyến sông, dẫn tới phải điều chỉnh hồ sơ thiết kế, biện pháp thi công.

Thứ tư, một số định mức hiện hành đang áp dụng chưa phù hợp với thực tế tại hiện trường dự án, nên phải xây dựng lại định mức mới.

Thứ năm, công tác giải phóng mặt bằng chậm, do đối với công tác quản lý đất đai ở địa phương còn hạn chế và chưa chặt chẽ, dẫn tới việc xác định nguồn gốc đất khó khăn.

Ngoài ra là do sự thay đổi chế độ, chính sách về bồi thường, hỗ trợ trong công tác giải phóng mặt bằng.

Về trách nhiệm, ông Sơn cho biết: "Ban Duy tu các công trình NNPTNT, đại diện chủ đầu tư cũng đã cố gắng tham mưu cho Sở NNPTNT phối hợp cùng các sở, ngành địa phương liên quan trên địa bàn thành phố tháo gỡ khó khăn cho dự án. Nhưng đến nay dự án vẫn chậm, trách nhiệm thuộc về Ban Duy tu các công trình NNPTNT chưa kịp thời tham mưu, đề xuất cũng như cập nhật, hoàn thiện các hồ sơ để báo cáo Sở NNPTNT báo cáo thành phố giải quyết kịp thời".

Để tháo gỡ khó khăn và đẩy nhanh tiến độ dự án, ông Sơn cho rằng: Thời gian vừa qua, Ban Duy tu các công trình NNPTNT đã tham mưu Sở NNPTNT xác định được 2 vị trí bãi trữ, đổ đất thừa tại huyện Ba Vì và 1 vị trí vận dụng đất cải tạo, đất sản xuất nông nghiệp của người dân để tận dụng đắp cho dự án sông Tích, toàn bộ thủ tục đã được hoàn thiện, báo các các cấp có thẩm quyền để hoàn thiện các thủ tục pháp lý cho triển khai.

Giải pháp thứ 2 là đối với công tác xây dựng định mức, hiện nay Sở NNPTNT đã phối hợp với Sở Xây dựng hoàn thiện hồ sơ, báo cáo UBND thành phố lấy ý kiến Bộ Xây dựng theo quy định.

Giải pháp thứ 3 là phối hợp chặt chẽ với các địa phương trong công tác giải phóng mặt bằng, đảm bảo hoàn thành công tác mặt bàn trên địa bàn huyện Ba Vì và thị xã Sơn Tây trong năm 2021 để bàn giao cho đơn vị thi công.

Một giải pháp nữa, hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh dự án để Sở NNPTNT trình Ban cán sự Đảng UBND thành phố báo cáo Thường trực Thành ủy xin chủ trương điều chỉnh dự án, phấn đấu hoàn thành dự án trong năm 2022.

Dự án phải hoàn thành trong năm 2022 đối với giai đoạn 1

Sau phần trả lời của Giám đốc Ban duy tu các công tình NNPTNT, Chủ tịch HĐND TP. Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn cho rằng dự án này rất quan trọng, cần triển khai sớm và đề nghị Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền có trả lời giải trình, bổ sung tiếp.

Phó Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền cho biết: Dự án này cũng là một mục tiêu hết sức quan trọng được tỉnh Hà Tây trước đây xác định là dự án trọng điểm triển khai thực hiện lấy nước từ sông Đà vào hệ thống sông Tích để làm sao vừa phục vụ cho nước phát triển nông nghiệp cũng như đảm bảo vệ sinh môi trường.

Năm 2010, thành phố Hà Nội cũng đã rà soát và điều chỉnh lại mục tiêu của dự án, trong đó có chia làm 3 giai đoạn. Trong đó, giai đoạn thứ nhất từ Ba Vì đến Sơn Tây được triển khai thực hiện bằng 2 nguồn vốn: Nguồn vốn về trái phiếu Chính phủ và nguồn vốn của ngân sách thành phố, giai đoạn của dự án này cũng đang triển khai thực hiện.

Giai đoạn thứ 2 là giai đoạn từ thị xã Sơn Tây đến Phúc Thọ triển khai thực hiện bằng hình thức đầu tư theo hợp đồng BT. Vừa qua, theo Luật đầu tư công đã dừng lại hình thức đầu tư BT và thành phố đã cho dừng thực hiện theo hình thức này để chuyển sang đầu tư công.

Giai đoạn 3, sau đó thành phố cũng điều chỉnh lại và chưa thực hiện ở giải đoạn 2016-2020. 

"Vừa qua, được sự quan tâm, chỉ đạo của thành ủy và đặc biệt nhất đồng chí Bí thư Thành ủy cũng đã có những chỉ đạo sát sao để thúc đẩy đối với dự án này. Chúng tôi cũng đã có rà soát và chỉ đạo các sở ngành, UBND huyện Ba Vì để tập trung triển khai thực hiện"- ông Quyền cho biết.

Nói thêm về nguyên nhân dự án chậm tiến độ tới 11 năm, ông Nguyễn Mạnh Quyền chỉ ra một số nguyên nhân:

Thứ nhất, liên quan tới vướng mắc giải phóng mặt bằng ở địa bàn huyện Ba Vì. Do nguồn gốc đất đai xác định chưa được rõ ràng, đầy đủ nên đã xảy ra những vụ án cần phải giải quyết và xử lý trong thời gian vừa qua.

Thứ hai, quá trình của dự án này kéo dài và địa hình, địa chất phức tạp nên trong quá trình triển khai, cái khảo sát và đánh giá của đơn vị tư vấn chưa được chặt chẽ và đầy đủ nên phát sinh nhiều các hạng mục, nhân công, rồi cả đơn giá, cả định mức. 

Vừa qua, thành phố đã chỉ đạo các ngành rà duyệt lại toàn bộ hồ sơ, các quá trình triển khai thực hiện hơn 10 năm vừa qua và cũng đã hoàn chỉnh lại toàn bộ hồ sơ, những khó khăn, vướng mắc mà Ban duy tu vừa nêu ra đã được xem xét và các ngành đã thẩm định, báo cáo với UBND thành phố; qua đó thành phố đã xem xét, Ban cán sự Đảng UBND thành phố Hà Nội cũng đã có báo cáo, xin ý kiến chủ trương của Thường trực và Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội.

"Như vậy, sau khi có ý kiến chỉ đạo của Thường trực Thành ủy và Ban Thường vụ Thành ủy, UBND thành phố cũng sẽ hoàn thiện lại toàn bộ các hồ sơ điều chỉnh dự án, coi như là dự án lần cuối, trong đó cho phép triển khai thực hiện 2 giai đoạn: Giai đoạn thứ nhất là đoạn từ Ba Vì tới thị xã Sơn Tây sẽ hoàn thành trong năm 2022 này để làm sao chúng ta cung cấp được nguồn nước vào sông Tích phục vụ cho hệ thống tưới tươi cũng như xử lý môi trường thì sẽ dứt điểm hoàn thành trong năm 2022.

Còn lại giai đoạn 2 từ Sơn Tây, Phúc Thọ cho đến Mỹ Đức sẽ triển khai thực hiện và đã đưa vào trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025 và sẽ tập trung chỉ đạo để hoàn thành giai đoạn 2 này để làm sao toàn bộ tuyến sông Tích trên địa bàn của thành phố Hà Nội sẽ được hoàn thành để làm sao phục vụ nguồn nước từ sông Đáy, để làm sao thau rửa về môi trường, phục vụ cho vấn đề sản xuất nông nghiệp. Đây là vấn đề thành phố đã có chỉ đạo các ngành.