Một sáng cuối tuần, tôi theo chân một thợ chuyên làm hồ cá Koi đến xem hồ cá của bà Dương Thị Ngọc Hương ở Khu đô thị Ven Sông Tắc (xã Vĩnh Thái, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa). Trong ngôi biệt thự tọa lạc trên mảnh đất 800m2, bà Hương đã đầu tư một hồ cá Koi tiền tỷ để thỏa đam mê chơi cá cảnh.
Vui chuyện, bà Hương cho biết chỉ riêng tiền hồ cho đợt nâng cấp trước Tết vừa rồi đã mất hơn 200 triệu đồng. Trong hồ hiện có khoảng 50 cá Koi kích cỡ từ 40-60cm, con rẻ nhất trên 10 triệu đồng, con đắt cũng ngót nghét 30 triệu đồng. Cá Koi loại Showa, Tancho, Shusui, Ki Utsuri, Kohaku… đều hiện diện ở đây.
“Tôi chơi cá Koi đã được 7 năm. Chơi tốn kém nhưng thỏa mãn thú đam mê của mình. Mỗi sớm vừa nhâm nhi ly cà phê, vừa ngắm đàn cá của mình để tận hưởng cuộc sống. Mình nuôi lâu dần thành quen, đi đâu xa lại thấy nhớ”, bà Hương chia sẻ.
Phong trào chơi cá Koi ở Nha Trang đã phát triển khoảng hơn 10 năm nay. Những người chơi lâu năm có tiếng mà dân trong nghề cá Koi vẫn thường rỉ tai nhau cái tên như ông C. (chủ một công ty máy tính ), Gi. (chủ nhà hàng Pizza), Đ. (kinh doanh bất động sản)…
Gần đây, phố biển có thêm những người mới chơi nhưng độ khủng không kém thế hệ anh, chị đi trước nếu như không muốn nói là “máu lửa” hơn.
Một trong số đó là Trần Đình Trung - làm việc trong lĩnh vực ngân hàng. Đam mê thú chơi cây cảnh và cá Koi, ông Trung đã mua một mảnh đất ở đường Đô Lương để xây hồ cá Koi. Cuối năm 2019, ông Trung bỏ hơn 250 triệu đồng đầu tư hồ để nuôi cá Koi.
Hiện tại, hồ cá Koi của ông có khoảng 50 con kích thước từ 60 - 80cm với tổng giá trị khoảng 2 tỷ đồng, trong đó đắt nhất là con Sanke có chiều dài khoảng 80cm với giá hơn 100 triệu đồng.
Và dường như ông vẫn chưa dừng lại khi thỉnh thoảng lại đặt mua những con cá lớn từ TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng; thuê hẳn một người chăm sóc cá, hàng ngày tranh thủ sau giờ làm tạt ngang để ngắm cá!
Ai là người chơi cá Koi có “số má” nhất ở phố biển Nha Trang? Thật khó có câu trả lời chính xác bởi thú chơi này là một thế giới riêng. Chưa kể có người chơi với số lượng nhiều, có người lại thích chơi cá khủng để đi thi.
Ông Lê Phát - một người chơi cá Koi lâu năm ở xã Suối Hiệp, huyện Diên Khánh hé lộ, ông Q.S chủ tiệm vàng lớn trên đường Tháp Bà (TP. Nha Trang) là một tay chơi cá Koi thuộc hàng “khủng”. “Cá ông S. nuôi không con nào dưới 5.000 USD”, ông Lê Phát nói chắc nịch.
Người viết từng ghé thăm dinh thự của đại gia Đ.T.D ở xã Suối Hiệp để chiêm ngưỡng đàn cá Koi mà ông đang nuôi. Có người thân ở Nhật nên ông D. cùng nhóm bạn thân cùng sở thích chơi cá vẫn thường đặt mua cá từ kinh đô cá Koi để vừa rẻ, vừa tuyển được cá đẹp. Theo lời người nhà ông D., lần ông D. “chịu chơi” nhất là nhập 2 con cá Koi mỗi con trị giá khoảng 20.000 USD để làm quà!.
Cộng đồng nuôi cá Koi, yêu thích cá Koi ngày càng được mở rộng. Fanpage Hội Cá Koi Nha Trang - Khánh Hòa hiện đã lên đến 18.000 thành viên. Ở đó, người chơi cá Koi giao lưu chia sẻ kinh nghiệm, buôn bán rất xôm tụ.
Từ cá, thức ăn cho cá, máy lọc, tấm lọc… đều có người cung cấp với đủ loại giá khác nhau. Bên cạnh những tay chơi đẳng cấp đầu tư cá Koi chính gốc của Nhật giá hàng chục triệu thì cũng có người chỉ chơi cá Koi F1 giá 600.000 - 800.000 đồng.
Thậm chí có người nuôi luôn cả Koi Việt (thực chất là cá chép nhiều màu) với giá 300.000 - 350.000 đồng. Không sao cả, miễn là vui!.
Cùng với thú chơi cá Koi ở tư gia, các quán cà phê cá Koi xuất hiện ngày càng nhiều ở Nha Trang. Có thể kể đến Flamengo (62 Thái Nguyên), An Cafe (24 Nguyễn Trung Trực), Cafe Cá Koi - Sân Vườn Thôi Kệ (152 - 156 Điện Biên Phủ), Susan Koi Coffee (50B Củ Chi), Mỹ Gia Koi (khu tái định cư Mỹ Gia), Xanh Coffee (chợ Ga, xã Vĩnh Thạnh)… và rất nhiều quán cà phê sân vườn khác.
Mô hình cà phê cá Koi đã lan ra Cam Ranh, Cam Lâm, Ninh Hòa… Hiện ở Nha Trang đã xuất hiện rất nhiều đại lý kinh doanh cá Koi kiêm tư vấn, thi công hồ cá. Những ngày này, anh Trần Thiện Từ (chủ trại cá Phúc Minh Koi) liên tục nhận được đơn hàng thi công các hồ cá Koi có thể tích lớn đến 250 - 300m3. Đi kèm với việc làm hồ là những đơn hàng cá Koi với đủ loại cá.
“Thông thường, các quán cà phê nuôi cá Koi F1, Koi Việt cho rẻ tiền. Họ chỉ mua một vài con cá Koi Nhật để dẫn đàn (cá Nhật có đặc tính dạn với người)…”, bà chủ trại cá Phúc Minh Koi chia sẻ.
Hiện nay, việc mua bán cá Koi rất sôi động. Người chơi có thể đến trại cá để mua trực tiếp, hoặc mua cá qua mạng. Ông Trần Hòa (Tony Trần) ở huyện Diên Khánh là một trong những người cung cấp cá Koi Nhật có size lớn ở Khánh Hòa vẫn thường bán cá qua Facebook cá nhân.
Nhạy bén hơn, trại cá Phúc Minh Koi lại bán cá theo kiểu đấu giá. Hàng ngày, Phúc Minh Koi đăng clip giới thiệu cá cùng thông tin kèm theo để cho người chơi đấu giá. Trưa 11-3, trại cá Phúc Minh Koi bán đấu giá thành công con cá Koi Showa Isa kích thước 60cm với giá 9 triệu đồng (giá khởi điểm 5 triệu).
Với cách làm này, trại cá không chỉ bán được cho người chơi ở Khánh Hòa mà còn bán cá tận An Giang, TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Quảng Nam. Khách trúng đấu giá sẽ chuyển tiền trong vòng 24 giờ, cộng thêm tiền ship, trại cá sẽ gửi cá tận nơi cho khách ở xa.
Giàu chơi cá, khá chơi chim! Thú chơi cá Koi không chỉ tốn kém mà còn tiềm ẩn những rủi ro nhất định mà hầu như ai cũng phải trả giá! Năm 2019, vừa xây xong hồ, ông Trung đã thả khoảng 60 con Koi Nhật với tổng trị giá khoảng 1 tỷ đồng… khiến người bán cá cũng lác cả mắt. Thế nhưng, được khoảng 2 tháng, đàn cá tiền tỷ gần như chết sạch.
“Khi đó, kinh nghiệm nuôi chưa có, mua trúng cá có mầm bệnh nấm mang, thời tiết cuối năm mưa nhiều… nên cá nhiễm bệnh. Thấy cá yếu, cứ tưởng là thiếu thức ăn nên tôi lại cho ăn nhiều hơn, lượng thức ăn dư thừa nhiều làm nước bẩn, cá lại càng dễ bị bệnh nên cứ lần lượt chết”, ông Trung nhớ lại.
Sau bài học đắt giá đó, ông Trung đã đầu tư thêm hệ thống lọc máy (drum), bỏ công sức để tìm hiểu kỹ thuật nuôi cá Koi nên giờ đã an tâm để chơi cá khủng. Tương tự, bà Hương từng gặp tai nạn khi mua cá mới về thả ngay vào hồ, cá mang mầm bệnh dẫn đến lây ra cả hồ khiến cá chết dần…
Có kinh nghiệm chơi cá Koi chừng 10 năm nhưng ông Lê Phát cũng từng phải trả giá. Tháng 8-2021, khi tỉnh thực hiện Chỉ thị 16 để phòng, chống dịch Covid-19, hồ cá hết thức ăn nhưng không thể ra khỏi nhà để mua thức ăn cho cá.
Ông lấy thức ăn cũ để đã lâu cho cá ăn… để rồi hối hận. “Sáng cho cá ăn thì chiều cá chết đồng loạt. 13 con cá Koi Nhật cỡ 40cm giá gần 200 triệu đồng ra đi”, ông Phát nhớ lại. Theo ông Phát, dân chơi cá rất sợ mất điện trong một thời gian dài. Có người chơi cá đã khóc ròng khi nửa đêm bị mất điện, máy sủi không hoạt động nên cá không có đủ ô xy để thở.
Chơi cá Koi dù bình dân hay quý tộc đều có thể gặp tai nạn như nhau. Chỉ khác là nếu chơi bình dân có thể chỉ mất vài triệu đồng tiền cá nhưng chơi kiểu quý tộc có thể mất hàng trăm triệu thậm chí tiền tỷ. Thú chơi nào mà không phải trả học phí?
Cá Koi (Nishikigoi) nghĩa là cá nhiều màu. Cá Koi có nguồn gốc từ Trung Quốc được du nhập vào Nhật Bản từ lâu đời. Ban đầu khi vào Nhật Bản, cá chép Koi được nuôi như một loại thực phẩm trong gia đình, chứ không phải để làm cảnh. Sau này, do đột biến, có màu sắc đẹp nên người Nhật đã chuyển sang nuôi làm cảnh.
Đột biến màu ở cá chép lần đầu tiên xuất hiện trong những năm 1800, chủ yếu là xuất hiện màu đỏ, trắng và màu vàng sáng, màu nâu từ cá chép thông thường màu đen. Koi đầu tiên được tạo ra ở Nhật Bản vào những năm 1820 tại thị trấn Ojiya của tỉnh Niigata.
Ngày nay, Niigata đã trở thành Kinh đô của cá Koi. Cá Koi có hơn 100 loại với nhiều màu sắc và đặc điểm khác nhau. Các loài cá được nuôi phổ biến: Kohaku, Shiro Beko, Showa, Sanke, Ki Utsuri, Hi Utsuri, Kinginrin, Asagi, Tancho, Saragoi, Chagoi, Shiro…