Lá cờ đỏ sao vàng trên tay Tổng thống Mỹ Donald Trump

Đấy là khoảnh khắc ông Donald Trump ở Văn phòng Chính phủ, chuẩn bị vào phòng Hội đàm, ông dừng lại cầm lấy lá cờ trên tay một em nhỏ trong đoàn học sinh đang đứng đón chào và vẫy cao. 

Rồi ông lại mượn một lá cờ Mỹ của các em học sinh để trao cho Thủ tướng Việt Nam, và hai nhà lãnh đạo cùng vẫy cờ hai nước trong sự ngạc nhiên, thích thú của đông đảo quan khách và những người có mặt.

Một hành động hoàn toàn bất ngờ nhưng mang tính biểu tượng cao về quan hệ Việt - Mỹ. Khi đó. Bây giờ. Và cả sắp tới, với việc ông Trump bước vào nhiệm kỳ hai làm Tổng thống Mỹ.

Ông Trump lên làm Tổng thống, quan hệ Việt - Mỹ sẽ thế nào? Câu hỏi đó được nhiều người đặt ra trong kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 này. Nó cũng từng được đặt ra trong những kỳ bầu cử trước, một Tổng thống của một đảng khác lên cầm quyền thì có thay đổi, có tác động gì không?

Câu trả lời là không. Quan hệ Việt - Mỹ chỉ càng ngày càng tốt đẹp sau 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, với một tốc độ và lên tới mức độ mà khi bắt đầu tiến trình bình thường hóa, hẳn những người đi đầu trong công cuộc đó cũng khó hình dung được.

Trong một sự kiện theo dõi trực tiếp bầu cử Tổng thống Mỹ dành cho học sinh sinh viên các trường học ở Hà Nội hôm qua 6/11, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc Knapper đã trả lời câu hỏi này một cách rất chắc chắn: "Dù là Đảng Dân chủ hay Đảng Cộng hòa, trong 30 năm qua, hai đảng này đã cùng nhau ủng hộ mối quan hệ Việt – Mỹ. Hai đảng này và Chính phủ Mỹ đã cùng nhau ủng hộ một Việt Nam mạnh mẽ, độc lập, thịnh vượng và kiên cường".

"Bất kể ai thắng, mối quan hệ bền chặt này giữa hai nước chúng ta sẽ tiếp tục" - ông khẳng định.

Cũng đã có những quan chức khác trong Chính phủ Mỹ, các nghị sĩ Quốc hội Mỹ khi sang thăm Việt Nam phát biểu tương tự như Đại sứ Knapper: Dù là đảng nào lên nắm quyền, quan hệ Việt - Mỹ vẫn sẽ tiếp tục phát triển.

Thử đếm lại các đời Tổng thống Mỹ của hai đảng trong 30 năm qua, mỗi nhiệm kỳ Tổng thống, quan hệ Việt - Mỹ đều có những bước tiến đáng kinh ngạc. Tổng thống Bill Clinton của đảng Dân chủ quyết định bình thường hóa quan hệ với Việt Nam năm 1992 và thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1995.

Người kế nhiệm ông, Tổng thống George Bush Jr. của đảng Cộng hòa, thông qua hiệp định thương mại song phương năm 2001. Trong nhiệm kỳ của ông hai nước thiết lập đường bay thẳng đầu tiên và Việt Nam gia nhập WTO.

Tiếp theo, Tổng thống Barack Obama của đảng Dân chủ cùng lãnh đạo Việt Nam tuyên bố thiết lập quan hệ đối tác toàn diện năm 2013, rồi dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam.

Tổng thống Donald Trump của đảng Cộng hòa sau khi kế nhiệm đã thăm Việt Nam 2 lần, dự Hội nghị cấp cao APEC năm 2017 và thượng đỉnh Mỹ - Triều năm 2019, hai bên hợp tác chống Covid-19.

Đến nhiệm kỳ Tổng thống Joe Biden của đảng Dân chủ, hai bên nâng cấp quan hệ 2 bậc lên đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững năm 2023.

Và tất cả các Tổng thống Mỹ đều đến thăm Việt Nam kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao, những quyết sách của chính quyền Mỹ được hai đảng trong Quốc hội ủng hộ mạnh mẽ.

Ngay từ những thời kỳ đầu tiên thúc đẩy tiến trình bình thường hóa vào cuối thập kỷ 1990, đi đầu cũng là những nghị sĩ của cả hai đảng, những người từng tham chiến tại Việt Nam, mà tiêu biểu là các Thượng nghị sĩ John Kerry của đảng Dân chủ và John McCain của đảng Cộng hòa.

Chính các nghị sĩ Mỹ từng nói, hai đảng có thể bất đồng trên nhiều vấn đề, nhưng họ đều thống nhất trong việc phát triển quan hệ với Việt Nam. Có sự thống nhất ấy thì quan hệ hai nước mới có thể phát triển bùng nổ, thực chất, sâu rộng như đang chứng kiến.

Có một chữ nếu. Nếu không phải ông Trump, mà là bà Harris đắc cử, thì bà cũng là người đã tới thăm Việt Nam ngay trong năm đầu của nhiệm kỳ Biden, khi cả hai nước, cả thế giới vẫn vật lộn chống chọi với Covid-19. Nên chắc chắn với Việt Nam bà không phải là người lạ. Nữa là hai bên đã có nền tảng quan hệ vững chắc được xây dựng từ 30 năm qua và được nâng cấp năm ngoái.

Trả lời phỏng vấn Dân Việt vài ngày trước bầu cử, Giáo sư Terry Buss - học giả nghiên cứu, Học viện Hành chính quốc gia Mỹ - nói rằng Việt Nam có một vị trí đặc biệt trên chính trường Mỹ. Ông cũng đồng ý rằng tất cả các đời Tổng thống Mỹ 30 năm qua đều đã ủng hộ quan hệ với Việt Nam và cố gắng hợp tác với Việt Nam.

Sự đặc biệt mà ông nói tới chắc chắn không chỉ là do vị trí địa chính trị của Việt Nam, mà còn là vì Việt Nam là một nền kinh tế quan trọng trong khu vực, là chính sách ngoại giao cây tre Việt Nam đúng đắn mà đất nước đang theo đuổi, là khát vọng vươn lên sánh vai các cường quốc 5 châu.

Cho nên vài năm qua, chúng ta đã chứng kiến những "người khổng lồ" công nghệ từ Mỹ quan tâm đến Việt Nam ngày càng nhiều hơn. Hợp tác vốn được thiết lập trên tất cả lĩnh vực đã ngày càng được mở rộng sau khi nâng cấp quan hệ, những quyết định đầu tư mới được đưa ra trong các lĩnh vực chưa từng có như chất bán dẫn, năng lượng sạch, công nghệ cao… còn rất nhiều dư địa cho hai bên hợp tác.

Nhưng dưới thời ông Trump nhiệm kỳ hai, mọi chuyện không hẳn sẽ dễ dàng với những chính sách của ông như tăng thuế, rút việc làm về Mỹ, quan điểm của ông trong quan hệ với các nước có thể ảnh hưởng tới Việt Nam…

Nhưng tôi tin, Việt Nam sẽ khéo léo, dẻo dai và kiên cường như đúng phẩm chất của "cây tre Việt Nam" - sẽ xử lý để vượt qua tất cả. Như chúng ta đã thấy trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump. Như cách hai bên đã vượt qua lịch sử và quá khứ cay đắng, từng bước giải quyết các vấn đề khó khăn và nhạy cảm trong quan hệ để lật giở những chương mới.

Đại sứ Knapper hôm qua nói với các bạn trẻ tới dự sự kiện theo dõi bầu cử Mỹ, rằng các bạn là tương lai của Việt Nam, tương lai của quan hệ Việt - Mỹ. Các em sẽ tiếp tục viết những trang mới trong lịch sử hai nước. Nhìn cách các em quan tâm đến các vấn đề thời sự xã hội, cách mà các em háo hức tìm hiểu, học hỏi, có thể chắc chắn các em sẽ làm tốt sứ mệnh đó.

Sau 30 năm, lòng tin trong quan hệ Việt – Mỹ đã được tạo dựng vững bền. Hy vọng với Tổng thống thứ 47 của nước Mỹ, sau 2 chuyến thăm của ông trong nhiệm kỳ đầu tới Việt Nam, lòng tin của ông vào quan hệ đó sẽ tiếp tục được củng cố trong nhiệm kỳ này, để quan hệ hai nước thể hiện đúng như thông điệp khi ông vẫy lá cờ Việt Nam 5 năm trước - Gần gũi và tin cậy.