NSND Hoàng Dũng tên thật là Hoàng Tiến Dũng. Ông sinh năm 1956 tại Hà Nội và đã hoạt động nhiều năm trong lĩnh vực sân khấu, từng tham gia vai chính trong các vở diễn của Nhà hát Kịch Hà Nội như: "Tôi và chúng ta", "Ăn mày dĩ vãng", "Tiếng đàn vùng Mê Thảo". Nhưng ông lại đặc biệt được yêu thích gần đây với các bộ phim truyền hình trên khung giờ vàng của VTV như "Người phán xử", "Sinh tử" hay "Trở về giữa yêu thương". Ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, danh hiệu cao nhất mà Nhà nước Việt Nam trao tặng cho những người biểu diễn nghệ thuật, năm 2007.

NSND Hoàng Dũng là người có vị trí đặc biệt để người khác đặt niềm tin

Theo cảm nhận của nhiều người, khán giả yêu mến NSND Hoàng Dũng bởi lối diễn xuất chân thật, giản dị, rất đời. Các đồng nghiệp kính trọng ông bởi phong thái làm việc chuyên nghiệp, chỉn chu luôn hoàn thành công việc ở mức độ cao nhất có thể. NSND Hoàng Dũng là một trong số ít các diễn viên thành công cả trong sự nghiệp riêng lẫn hạnh phúc gia đình. Với ông mọi thứ hầu như đều khá trọn vẹn, viên mãn. NSND Hoàng Dũng kết hôn với người vợ không hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, sinh được 2 người con trai. Con trai cả của ông là Hoàng Duy làm trong lĩnh vực kinh doanh và đã lập gia đình riêng vào năm 2016. Cậu con trai nhỏ theo nghề diễn viên tại trường Đại học Sân khấu và Điện ảnh Hà Nội. Gia đình ông đang có cuộc sống khá sung túc, đề huề.

Trên sàn diễn hay màn ảnh ông có thể thể hiện nhiều dạng nhân vật khác nhau nhưng ngoài đời ông vẫn luôn là một người giao tiếp nhã nhặn và sống mực thước. Chính điều đó đã giúp ông có được một vị trí đặc biệt để người khác đặt niềm tin khi giao thiệp công việc hay trong mối quan hệ của cuộc sống đời thường. 

Nhiều diễn viên trưởng thành từ các khóa học có NSND Hoàng Dũng tham gia tâm sự rằng, ông dạy họ không chỉ là kiến thức chuyên môn mà cả các bài học đối nhân xử thế. Giúp họ có thể bớt đi phần nông nổi để trở nên cứng cỏi và trưởng thành. Dù là thầy của rất nhiều diễn viên nổi tiếng như: Việt Anh, Hoàng Thùy Linh, Hồng Đăng, Diệu Hương... nhưng NSND Hoàng Dũng cho biết những học trò khiến ông tự hào có khi lại không rơi vào "mấy đứa" nổi tiếng": "Đó là một học trò yêu nghề nhưng không có tí động lực gì nhưng tôi làm cho nó thành diễn viên dù chưa nổi tiếng. Hoặc có đứa nản đến mức sắp bỏ nghề rồi mà tôi lại làm nó quay lại với nghề. Tôi tự hào về những học trò như thế nhiều hơn".

Sân khấu với NSND Hoàng Dũng là thánh đường

Vào những năm cuối của thập niên 70 sau khi tốt nghiệp trường Văn hóa Nghệ thuật NSND Hoàng Dũng về công tác tại Nhà hát Kịch Hà Nội cho đến lúc nghỉ hưu. Ông giữ chức Giám đốc đơn vị từ năm 2007 cho tới năm 2017 (lúc về hưu), đã từng tham gia rất nhiều các vở diễn như vai Chính trong vở "Tôi và chúng ta", Hai Hùng trong vở "Ăn mày dĩ vãng", Bá Nhỡ trong vở "Tiếng đàn vùng Mê Thảo"... Đạo diễn vở "Trái tim trong trắng". Vai Bá Nhỡ trong vở "Tiếng đàn vùng Mê Thảo" có lẽ là vai diễn đã để lại cho NSND Hoàng Dũng nhiều ấn tượng sâu đậm nhất, những xúc động mạnh mẽ nhất. Sự cao thượng của con người đôi khi phải đánh đổi bằng cả mạng sống. Tâm hồn đẹp và khát vọng chinh phục cây đàn của Bá Nhỡ như chính ước mơ của người nghệ sĩ. Dù biết đau nhưng họ vẫn cam tâm. Chính vì thông điệp sâu sắc ấy mà vở diễn được ông chọn để biểu diễn khi chia tay với các đồng nghiệp và khán giả khi về hưu.

Đối với NSND Hoàng Dũng sân khấu thực sự là thánh đường. Đã nhiều lần ông tâm sự với các đồng nghiệp rằng, trong suốt quãng đời làm nghệ thuật của ông chỉ cần được đứng trên sàn gỗ của Nhà hát dù là tập hay diễn thì bao nhiêu cảm giác vui sướng hồi hộp cứ thế ùa về. 

Ông nói rằng sẽ không bao giờ quên cảm giác khi được khán giả từ dưới khán phòng chạy lên rưng rưng trao tặng bó hoa rồi vòng tay ôm như những người thân yêu nhất! Có lẽ chỉ những người trong nghề mới có thể hiểu được cái không khí thiêng liêng và đặc biệt lúc ấy có giá trị thế nào với người nghệ sĩ. Để họ cứ muốn níu giữ mãi khi khán giả về rồi mà vẫn không nỡ bước đi...

Những vai diễn không phải là NSND Hoàng Dũng thì khó ai có thể thay được

Là một diễn viên giỏi nghề nên lúc nào NSND Hoàng Dũng cũng nhận được lời mời tham gia đóng phim. Tuy nhiên vì muốn dành toàn tâm toàn ý cho sân khấu và trách nhiệm đối với anh em khi đứng trên cương vị Giám đốc nên ông cũng không có thời gian nhận lời. Mãi cho tới lúc nghỉ hưu ông mới có thể tự do với khát vọng diễn xuất của mình. Vậy là tên tuổi của NSND Hoàng Dũng càng được biết đến hơn nữa khi các bộ phim đình đám có lượng người xem cao. Vì yêu nghề, nhiều khi sức khỏe không cho phép ông cũng vẫn cố do không muốn làm khó anh em. Mặt khác đó cũng là các vai diễn không phải ông đóng thì khó có ai có thể đảm nhiệm thay được.

Một số bộ phim có thể kể đến của NSND Hoàng Dũng như: "Thái sư Trần Thủ Độ" vai Lý Cao Tông, "Người phán xử" (2017) vai Phan Quân, "Sinh Tử" (2019) vai Chủ tịch Trần Nghĩa. "Trở về giữa yêu thương" (2020) vai ông Phương. 

Với các vai diễn trên phim truyền hình, điều làm ông thích thú nhất là sau khi phim "Người phán xử" lên sóng thì sự yêu mến của khán giả dành cho ông đột ngột tăng. Đi đến đâu người ta cũng gọi NSND Hoàng Dũng là "ông trùm" Phan Quân. Kể cả các cụ già cao tuổi hay các em nhỏ đều hào hứng khi gặp nhân vật mình yêu thích bằng xương bằng thịt ngoài đời. Điều đó cũng tự nhiên thôi vì chính ông, ông cũng thích con người này ngay từ khi đọc kịch bản lần đầu tiên để đồng ý lời mời. Không phải vì đây là một nhân vật phản diện mà vì đó là sự kết tinh của tất cả những gì đời nhất, thực nhất, sinh động nhất về một con người phải cùng lúc phải dùng đến nhiều bộ mặt.

Nhờ tài năng và sự nỗ lực không mệt mỏi nhiều khi phải vượt lên các chứng bệnh của tuổi tác, NSND Hoàng Dũng đã hoàn thành vai diễn ở mức gần như hoàn hảo. Khán giả bị thu hút bởi lối diễn chuyên nghiệp và cách thể hiện lời thoại không thể ấn tượng hơn của ông. Đồng nghiệp thì chúc mừng ông vì đây là một vai diễn thực sự xuất sắc, thực sự gây bất ngờ.

Một kỷ niệm khác có thể kể đến khi chia sẻ việc đóng cảnh Chủ tịch Trần Nghĩa khóc trước nhiều cỗ quan tài của các nạn nhân xấu số trong phim "Sinh tử", NSND Hoàng Dũng cho rằng, đây là một cảnh diễn đáng nhớ với ông. Một phần vì nó được quay ở một nhà xác thật, mặt khác thời tiết lúc đó rất nóng, mồ hôi tứa ra cảm xúc nhờ thế mà về ào ạt. Cảnh quay ấy còn được nói vui là khóc cường độ cao. Thực tế, với người diễn viên cảnh phải khóc không có gì gọi là quá bất thường. Tuy nhiên, trong bối cảnh đó thì đúng là như NSND Hoàng Dũng đã nói vui là "không khóc cũng phải khóc".

"Trở về giữa yêu thương" và NSND Hoàng Dũng đã thực sự "trở về"...

Những ngày cuối đời, NSND Hoàng Dũng đảm nhận vai chính – ông Phương trong bộ phim "Trở về giữa yêu thương", vai cựu Giám đốc một nhà xuất bản, tính nghiêm túc, có phần quan cách nhưng tốt bụng. 

NSND Hoàng Dũng nhận thấy mình và nhân vật ông Phương có điểm chung khi cùng là Giám đốc của một đơn vị. "Tôi khác ông ấy là từ lúc nghỉ hưu tôi bận đóng phim, chẳng có thời gian nghĩ linh tinh. Nhưng tôi có nhiều đồng cảm chung với nhân vật. Đó là sự đồng cảm của lứa tuổi, thế hệ". 

Để vào vai diễn này, NSND Hoàng Dũng đã giảm cân. Theo ông, hình ảnh gầy sẽ hợp với nhân vật, một người về hưu mà vẫn phải nghĩ đến việc "cơm áo gạo tiền" của gia đình. 

Tham gia bộ phim này, sức khỏe của NSND Hoàng Dũng đã có dấu hiệu xấu. Đạo diễn Trịnh Lê Phong kể lại: "Lúc nào anh Dũng đau thì ngồi nghỉ. Nghỉ ngơi một lúc anh đứng lên lại quay được tiếp, nên hiện tại, phim không bị ảnh hưởng tiến độ".

Nói về tình trạng sức khỏe của mình thời gian này, NSND Hoàng Dũng từng bộc bạch: "Tôi cũng cố gắng duy trì sức khỏe nhưng nhiều khi chỉ nói bằng mồm chứ không thực hiện được, ai cũng thế mà! Làm công việc là nghề nghiệp của mình, lại là đam mê của mình nên nhiều khi làm xong mới thấy mệt, còn khi đi làm phim thì quên hết. Hiện tôi đang bị viêm cơ, ngay giờ phút này nếu ho chút cũng đau, nhiều hôm tôi chỉ ngủ được 2 tiếng, ngồi dậy cũng khó. Đó không chỉ là lời cảnh báo cho việc làm việc quá sức mà là mình già thật rồi!".

Bỏ lại tất cả để theo cánh hạc của chốn mơ tiên, để trở về giữa yêu thương. Có lẽ với ông mọi thứ vẫn luôn trọn vẹn như những gì ông gìn giữ, nâng niu cũng không có gì phải tiếc nuối khi mọi nhẽ quá đủ đầy. Chỉ có chúng ta là mãi tiếc, tiếc vì một tài năng nhẹ gót trong khi con đường nghệ thuật này luôn cần có ông nán lại lâu hơn. 

Thực hiện: 

Nội dung: Thủy Vũ - Yến Linh

Thiết kế: Dương Nguyễn