Chủ nhật, ngày 23/11/2025 14:05 GMT+7

Ghé ải Chi Lăng "mục sở thị" núi Mặt Quỷ kỳ bí, nơi tướng Liễu Thăng "khiếp vía" bỏ mạng

Phạm Hưng Chủ nhật, ngày 23/11/2025 14:05 GMT+7
Nằm sừng sững giữa đất trời biên ải, Ải Chi Lăng không chỉ nổi tiếng với địa thế hiểm trở "thập nhân khứ, nhất nhân hoàn", mà còn sở hữu một tuyệt tác thiên nhiên gây tò mò: Núi Mặt Quỷ.

Ải Chi Lăng: "Tử địa" của quân xâm lược và khúc tráng ca của Đại Việt

Dọc theo chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, nếu sông Bạch Đằng được ví như "mồ chôn" quân thù trên sóng nước, thì Ải Chi Lăng (tỉnh Lạng Sơn) chính là "tử địa" khiếp đảm nhất trên bộ.

Với địa thế hiểm trở "thập nhân khứ, nhất nhân hoàn" (mười người đi chỉ một người về), thung lũng này đã chứng kiến và chôn vùi mộng xâm lăng của biết bao đạo quân phương Bắc, viết nên những trang sử vàng chói lọi của dân tộc Việt.

Video: Ải Chi Lăng - Núi Mặt Quỷ: "Tử địa" kinh hoàng của quân xâm lược và khúc tráng ca bất tử của Đại Việt.
Nằm cách Hà Nội hơn 100km về phía Bắc, Ải Chi Lăng là một thung lũng hẹp hình bầu dục. Phía Tây được bao bọc bởi dãy núi đá vôi Cai Kinh dựng đứng như bức tường thành thiên tạo; phía Đông là dãy núi Thái Họa trùng điệp. Chạy dọc thung lũng là dòng sông Thương ngoằn ngoèo với những đầm lầy hiểm trở.
Chính cấu tạo địa chất đặc biệt này đã biến Chi Lăng thành một "cửa tử". Đường độc đạo đi qua ải nhỏ hẹp, hai bên là núi cao, rừng rậm, rất thuận lợi cho việc "mai phục, chặn đầu, khóa đuôi". Bất kỳ đạo quân nào lọt vào đây cũng như cá nằm trong rọ, tiến thoái lưỡng nan.
Lịch sử Việt Nam ghi nhận, Chi Lăng đã gắn liền với sự nghiệp của các triều đại Tiền Lê, Lý, Trần, Hậu Lê trong cuộc chiến chống quân xâm lược Tống, Nguyên, Minh. 
Với quy mô đồ sộ, địa thế hiểm trở, Ải Chi Lăng được coi là bức tường thành bảo vệ Thăng Long trước những cuộc thảo phạt của quân xâm lược phương Bắc. Các trận chiến ở Ải Chi Lăng thể hiện tài thao lược, trí tuệ của cha ông ta trong công cuộc bảo vệ đất nước. 
Có thể kể đến các trận đánh "kinh thiên động địa" như: Năm 981, lợi dụng địa thế hiểm trở của Chi Lăng, Lê Đại Hành (Lê Hoàn) đã chỉ huy quân dân Đại Cồ Việt đánh tan quân Tống xâm lược, chém chết tướng giặc Hầu Nhân Bảo, giữ vững nền độc lập non trẻ; Năm 1077: Phò mã Thân Cảnh Phúc, tù trưởng vùng đất này, đã cùng quân dân địa phương dựa vào núi rừng Chi Lăng để thực hiện chiến thuật du kích, tiêu hao sinh lực quân Tống do Quách Quỳ chỉ huy, góp phần vào thắng lợi chung của cuộc kháng chiến dưới thời Lý Thường Kiệt; Thế kỷ 13 (1285, 1287): Trong các cuộc kháng chiến chống quân Nguyên - Mông, Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn cũng sử dụng Chi Lăng như một "cối xay thịt", chặn đứng bước tiến và truy kích khiến quân giặc khiếp vía, tướng giặc Thoát Hoan phải chui vào ống đồng trốn chạy...
Góc nhìn lũy ải Chi Lăng từ trên cao. 
Lũy ải Chi Lăng không chỉ là một công trình phòng thủ quan trọng trong lịch sử mà còn là biểu tượng của lòng yêu nước và sự kiên cường của dân tộc Việt Nam. Ngày nay, nơi đây trở thành một di tích lịch sử – văn hóa nổi bật của Lạng Sơn.
Đặc biệt, ngày nay, về thăm Chi Lăng, du khách còn được chiêm ngưỡng ngọn núi Mặt Quỷ. 
Nằm độc lập tại khu vực Quán Thanh, ngọn núi đá vôi tự nhiên này qua hàng triệu năm phong hóa đã tạo thành hình dáng một khuôn mặt khổng lồ với đầy đủ mắt, mũi, miệng. Những hốc đá sâu hoắm, những mảng rêu phong bám trên vách đá tạo nên một thần thái dữ dằn, kỳ bí, trông như một gương mặt quái thú đang gầm thét. Dù có tên gọi và hình dáng có phần đáng sợ, nhưng với người dân Chi Lăng, núi Mặt Quỷ được xem như một "thần hộ pháp", ngày đêm canh giữ ải địa đầu, dùng sự uy nghiêm để trấn áp và chặn đứng mọi ý đồ xâm lăng bờ cõi.
Lịch sử ghi lại, Tổng binh nhà Minh là Liễu Thăng, kẻ nổi tiếng hung hăng và ngạo mạn, đã dẫn 10 vạn quân tiến sang nước ta. Lợi dụng địa thế hiểm trở của Ải Chi Lăng – nơi có núi cao, hào sâu, đường độc đạo hẹp – nghĩa quân Lam Sơn dưới sự chỉ huy của Lê Lợi và Nguyễn Trãi đã giăng thiên la địa võng. Khi quân Liễu Thăng hùng hổ tiến vào ải, chúng lập tức bị rơi vào trận địa mai phục. Tiếng tù và, tiếng hò reo vang dậy khắp núi rừng, tên, đá, lao từ trên cao trút xuống như mưa.
Tại khu vực chân núi Mã Yên (núi hình Yên Ngựa, nằm trong quần thể di tích Chi Lăng), Liễu Thăng bị sa lầy (lạc mã). Trước địa thế hiểm hóc như "miệng hùm", cộng với khí thế tấn công như vũ bão của quân ta, vị chủ tướng kiêu ngạo đã hoàn toàn sụp đổ. Sử sách và giai thoại dân gian kể rằng, Liễu Thăng đã bị quân ta chém đầu tại trận (có thuyết nói bị phóng lao đâm chết), kết thúc mộng xâm lăng trong sự kinh hoàng tột độ. 
 Ngày nay, Ải Chi Lăng đã trở thành Di tích Quốc gia đặc biệt. Về Chi Lăng hôm nay, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng sự kỳ thú của núi Mặt Quỷ, núi Mã Yên, mà còn là dịp để sống lại hào khí Đông A thuở nào. Những dấu tích lịch sử hòa quyện cùng cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ tạo nên một Chi Lăng vừa thơ mộng, vừa bi tráng.
Mời các bạn đồng hành cùng báo Dân Việt trên mạng xã hội Facebook để nhanh chóng cập nhật những tin tức mới và chính xác nhất.