- Điều tôi thấy vui là người hâm mộ vẫn nhận ra tôi dù là Thuý Hiền với hình ảnh hiện tại hay Thuý Hiền trên thảm đấu trong quá khứ.

Đôi khi đi siêu thị, đi dạo hay đi du lịch đâu đó, mọi người vẫn bắt chuyện, chụp ảnh lưu niệm cùng tôi. Câu chuyện vui là có lần tôi đi ngang qua một quán nước thì nghe có người gọi "Hiền ơi!". Tưởng người quen, tôi quay lại thì chẳng ai nói gì, chỉ thấy họ nói với nhau: "Đấy, Thuý Hiền đấy, đã bảo đúng rồi mà…".

Những năm 90 của thế kỷ trước, ngày nào người hâm mộ cũng thấy Thuý Hiền trên ti vi với màn biểu diễn giành HCV đao thuật thế giới khi mới 14 tuổi, mở đầu bản tin thể thao của VTV. Chia sẻ với tôi, VĐV Đàm Thanh Xuân thuộc lứa "đàn em" kế cận của chị đã bày tỏ sự khâm phục: Chị Thuý Hiền là biểu tượng của wushu Việt Nam. Nói đến wushu, người ta chỉ nhớ tới Thuý Hiền. Còn bạn bây giờ nhớ gì về ngày ấy?

- Đó là những ký ức không thể nào quên và tôi tự hào, hạnh phúc khi mình đã đóng góp một phần trong dòng chảy lịch sử của Thể thao Việt Nam. Tôi nhớ khi giành HCV thế giới tại Malaysia năm 1993, khi lên bục nhận HCV còn không có nhạc Quốc ca vì tất cả đều bất ngờ, không chuẩn bị trước. Vậy là thầy trò cùng nhau hướng nhìn lá Quốc kỳ được kéo lên ở vị trí cao nhất, hát Quốc ca không cần nhạc. Nghĩ lại, khoảnh khắc đó thật vô cùng xúc động.

Còn với một VĐV lúc đó mới 14 tuổi, tôi đã biết HCV thế giới là vinh dự thế nào đâu. Được đi nước ngoài thi đấu với các bạn quốc tế, tôi cảm thấy thích quá. Nhiều người bị tâm lý, run… khi bước lên sàn đấu, còn tôi chỉ thấy hưng phấn, máu lửa. Chính vì sự hưng phấn thái quá đó đã khiến mình thất bại trong bài côn thuật. Nếu như người ta chậm, nắn nót bao nhiêu thì mình lại "phiêu" bấy nhiêu, cố gắng bay lượn, thi thố những động tác khó nên bị trượt chân ngã, nhìn thảm thương lắm!

Chẳng ai ngờ nổi ngay sau thất bại ấy, tôi có thể đứng dậy biểu diễn hoàn hảo giành HCV đao thuật, HCB trường quyền. Bước khởi đầu sự nghiệp đúng như một "giấc mơ có thật". Trước đó, tôi mới chỉ tập luyện wushu được 1 năm. Những động tác có độ khó cao, người khác phải mất mấy năm mới luyện thành, khi ra thi đấu có khi lại không thực hiện nổi vì áp lực từ ánh sáng, trọng tài, khán giả. Còn tôi chỉ mất 6 tháng để hoàn thành độ khó và ra sàn đấu thì quên hết mọi yếu tố xung quanh, chỉ tập trung vào bài thi của mình.

Nguyễn Thuý Hiền là một cái tên quá quen thuộc với người hâm mộ Việt Nam. Quen thuộc đến nỗi hễ ai tên Thuý Hiền thì một thời thường được các bạn trêu, gọi luôn là "cô gái vàng" hay "Hiền ghê". Trong cuộc sống, chị có thấy mình… hiền? 

- Bạn bè lần đầu gặp tôi đều nói tôi… nhút nhát! Mình đến với võ thuật có lẽ một phần cũng để "giải toả" cái bên trong nhút nhát, có phần thiếu tự tin ấy. Năm 1993 khi giành HCV thế giới xong trở về nước, tôi cảm thấy hoang mang, không hiểu chuyện gì đang xảy ra khi có quá nhiều người đón mình ở sân bay. Từ người hâm mộ, người thân, bạn bè ở quê, tới lãnh đạo ngành thể thao, báo chí… Tôi đi thi đấu wushu đơn giản vì tôi đam mê võ thuật, có gì đâu mà to tát. Về nhà nghỉ ngơi đọc báo tôi mới biết đó là tấm HCV thế giới đầu tiên của Thể thao Việt Nam trên đấu trường quốc tế.

Hành trình đưa một cô bé nhút nhát đến với võ thuật chắc hẳn rất thú vị?

- Khi còn đi học, tôi thấy các bạn thân của mình hay bị nhóm bạn nam bắt nạt. Những lần như vậy, tôi không ngần ngại lao vào đánh nhau với các bạn trai để bảo vệ bạn mình. Tất nhiên, có lần cũng bị "ăn đòn", mặt mày thâm tím. Nhà có 2 chị em gái (chị gái Thuý Hiền là Thuý Vinh, tuyển thủ cầu mây Việt Nam – PV) nên bố thương con lắm, chỉ cho những "chiêu thức" đầu tiên.

Bố tôi là dân lái xe đường dài, hay phải đối mặt với những sự cố trên đường, bị kẻ xấu gạ gẫm xin tiền, thậm chí là cướp. Vậy nên có lúc bố một mình phải "chiến đấu" với 2-3 người để tự vệ. Ở nhà, bố tôi hay tự tập quyền anh, tập xà… để rèn luyện thể chất. Nhìn bố tập tôi rất thích thú và xin tập theo. Những ảnh hưởng từ bố cộng với việc thuở nhỏ tôi hay xem các phim hành động nên niềm đam mê võ thuật đã ăn sâu vào tiềm thức tôi lúc nào chẳng biết.

Ở gần nhà tôi ở Thị trấn Đức Giang (Gia Lâm, Hà Nội) ngày ấy có lò võ của thầy Nguyễn Tùng Lâm. Thầy mở lớp để tìm kiếm những VĐV năng khiếu cho thể thao Hà Nội và 2 chị em tôi đã đăng ký tham gia. Chị Thuý Vinh sau một thời gian tập thì bỏ, chuyển sang bóng chuyền, rồi thành danh ở môn cầu mây. Chị là người thích khám phá, học môn này nhưng sau đó có thể lại thích môn khác. Còn tôi đã thích thì thích mãi luôn. Tôi thấy hào hứng qua từng buổi tập và rất vui khi về khoe với bố mình tập luyện tốt, thực hiện được động tác đá đẹp mắt, được thầy cho làm mẫu ở lớp.

Từ những bước đầu tiên ở lò võ ấy, sau này tôi được vào đội tuyển wushu Hà Nội và ĐT Việt Nam.

Người hâm mộ chỉ thấy những khoảnh khoắc toả sáng của VĐV trên thảm đấu chứ không biết những chông gai mà họ phải vượt qua để mang vinh quang về cho Tổ quốc. Vậy đâu là giai đoạn khó khăn nhất trong sự nghiệp chị?

- Ngay sau tấm HCV thế giới năm 1993, tôi đã thất bại tại ASIAD 1994 (Nhật Bản). Tới ASIAD 1998 (Thái Lan), tôi khát khao tìm lại chính mình và đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng cho giải đấu nhưng cuối cùng chỉ giành HCB. Thời điểm đó, tôi bị chấn thương lưng nên khi làm động tác bay lên không rồi tiếp đất trong tư thế xoạc không vững, bị lỗi kỹ thuật. Qua thời gian, chấn thương gối và lưng của tôi đã trở thành mãn tính.

Tới trước thềm SEA Games 2003, tôi đã định giã từ sự nghiệp thi đấu khi bị chấn thương rách khớp gối. Sang Trung Quốc điều trị, bó bột trong 2 tháng, chân tôi bị teo nhỏ lại, sức bật kém đi nhiều, thậm chí không dám xoạc nữa. Nhưng cứ nghĩ tới việc những người thân, bạn bè mình đã bao giờ có điều kiện ra nước ngoài xem mình thi đấu? Đây là cơ hội để mình thi đấu trong sự cổ vũ của đông đảo khán giả nhà, vậy là tôi lại cố gắng thêm một lần nữa.

Giải đấu đó, dù không có thể trạng tốt nhất nhưng với ý chí, quyết tâm vì màu cờ sắc áo, tôi vẫn giành được HCV đao thuật. Sau SEA Games 2003, cuối năm ấy, tôi thi đấu giải vô địch thế giới cuối cùng trong sự nghiệp và lại giành được HCV. 

Những tháng ngày xa nhà biền biệt đi tập huấn Trung Quốc có khiến một cô gái mới 14 tuổi có suy nghĩ bỏ cuộc?

- Cảm giác nhớ nhà là thử thách đầu tiên với mọi VĐV Việt Nam, đặc biệt ở những môn phải xa nhà từ nhỏ như wushu, thể dục dụng cụ. Sau đó là đến lịch tập luyện từ 5 giờ sáng hàng ngày, lặp đi lặp lại bất kể nắng mưa, rét mướt. Đi tập huấn nước ngoài thì không có chuyện nghỉ, ngay cả đau chân thì sẽ tập tay và ngược lại. Nếu ai đó không yêu, không thật đam mê và kiên trì thì sẽ rất khó theo.

Trong tâm trí của mình, tôi chỉ nghĩ tới các giải đấu vào cuối năm. Mỗi năm chỉ có 1-2 giải đấu, nhưng đó là lúc tôi được "bùng nổ", được thể hiện hết những gì đã rèn giũa trong suốt 1 năm trời đằng đẵng với bao mồ hôi, nước mắt và cả máu.

Mỗi khi ra nước ngoài thi đấu, tôi luôn mang theo tinh thần Việt Nam. Tôi muốn thế giới biết đến wushu Việt Nam. Wushu đã cho tôi quá nhiều, đó không chỉ là đam mê, mà còn là nghề nghiệp, là cái duyên, là số phận đã sắp đặt mà tôi không thể có lựa chọn khác.

Thuở nhỏ, tôi vừa được đi học, vừa có lương, bố mẹ không phải nuôi. Trường năng khiếu TDTT Hà Nội chỉ dạy cấp 3 nhưng Bác Giang (cố Giám đốc Sở TDTT Hà Nội Hoàng Vĩnh Giang – PV) đã đặc cách mở riêng lớp 8 cho tôi học. Năm 1999 khi mới 20 tuổi, tôi được đặc cách vào biên chế Sở TDTT Hà Nội, rồi sau đó được đặc cách cấp nhà.

Sau Thuý Hiền là lứa "đàn em" kế cận cũng nhiều lần đứng trên đỉnh cao thế giới như chị em Ngọc Oanh – Mỹ Đức, Đàm Thanh Xuân… Hướng tới SEA Games 31, chị đặt kỳ vọng vào VĐV nào?

- Từ khi tôi còn đang tập luyện, thi đấu, Dương Thuý Vi mới chỉ tập phong trào nhưng tôi đã thấy ở em những phẩm chất đặc biệt, Vi nhanh nhẹn hơn hẳn so với các bạn cùng lứa. Thời gian qua đi, với sự đam mê cháy bỏng, Thuý Vi đã chứng minh được mình là VĐV đẳng cấp thế giới, một tài năng hiếm có của wushu Việt Nam.

Tôi cảm nhận giữa mình và Thuý Vi có nhiều điểm chung nhưng chúng tôi lại ở 2 thế hệ khác nhau nên không có nhiều thời gian trò chuyện, trao đổi thêm về chuyên môn. Tôi tất bật với cuộc sống cá nhân của mình, còn Thuý Vi cũng luôn bận rộn với những chuyến tập huấn, thi đấu xa nhà.

Chị có thể chia sẻ bí quyết giúp các VĐV Việt Nam vững tin mỗi khi bước lên sàn đấu?

- Nói điều này rất khó bởi thể chất mỗi VĐV khác nhau, có điều đúng với mình nhưng lại không đúng với người khác.

Kinh nghiệm của tôi là khi bước vào thi đấu thì đừng quan sát những thứ xung quanh ví dụ xem bài biểu diễn của đối thủ. Cũng đừng để ý đến những tiểu tiết nhỏ bởi không bao giờ có chuyện "hài lòng tuyệt đối" giữa điều kiện tập luyện của mình và khi thi đấu đâu. Sang nước ngoài, ta phải đối diện với sự thay đổi về thời tiết, múi giờ, ánh sáng, chất lượng sàn đấu… 

Vậy nên hãy tập trung hoàn toàn vào bài biểu diễn của mình, làm sao hãy thể hiện tốt nhất khả năng trong bài thi.

Mối tình của "cô gái vàng" wushu Nguyễn Thuý Hiền và ca sĩ Anh Tú (Tú Dưa) một thời đã khiến báo chí tốn rất nhiều giấy mực…

- Thời điểm năm 2001 khi tôi vừa đi tập huấn Trung Quốc về, một người bạn mời tôi đến sinh nhật ở Fantasy Tôn Đức Thắng. Chị ấy nói "có Dưa Hấu đấy"! Nghe nói vậy tôi thấy cứ sao sao, bởi sinh nhật thì có dưa hấu hay dưa gang hay dưa gì gì đi nữa cũng là bình thường thôi, có gì mà phải nhắn trước. Hỏi tường tận mới biết đó là ban nhạc Quả Dưa Hấu rất "hot" trong giới trẻ lúc ấy. Vậy là tôi cũng gật chứ có biết anh Bằng Kiều, Anh Tú hay Tuấn Hưng là ai đâu. 

Sau buổi sinh nhật hôm ấy, các anh trong ban nhạc đều tỏ ý hâm mộ mình, còn xin ảnh có chữ ký của tôi nữa (năm 2001 là năm thành công nhất trong sự nghiệp của Thuý Hiền khi chị giành 3 HCV SEA Games và 3 HCV thế giới – PV). Anh Tú thì nhanh tay hơn xin được số điện thoại của tôi. Mọi thứ chỉ bắt đầu như vậy, và chúng tôi yêu nhau, rồi cưới cuối năm 2001, tất cả giống như một "mối tình sét đánh".

Cuộc hôn nhân cũng chỉ kéo dài khoảng 5 năm, chúng tôi có 2 bé gái sinh năm 2004 và 2006. Sau khi chia tay anh Tú, tôi đã rơi vào khủng hoảng một thời gian, tránh tiếp xúc với báo chí dù có rất nhiều lời đề nghị phỏng vấn. Tôi sợ nếu gặp, khi họ hỏi chuyện cá nhân thì mình không biết trả lời thế nào.

Làm mẹ đơn thân nuôi con gái khôn lớn, khoảng thời gian 15 năm qua thực sự quá vất vả đối với một người mà trước đó chỉ biết dồn toàn tâm trí cho thể thao như chị?

- Tôi là mẫu người tương đối khép kín, ít giao lưu với bên ngoài. Thời điểm ly hôn còn trẻ, ít va chạm và cảm thấy việc vợ chồng bỏ nhau là điều gì đó khủng khiếp, nặng nề lắm. Sau này trải qua rồi tôi mới thấy bình thường. Vui thì ở, không hợp thì chia tay. Các con vẫn là con chung, bố mẹ cùng quan tâm chia sẻ.

Với các con của tôi thì từ khi 1-2 tuổi đã quen cuộc sống chỉ có mẹ rồi nên cũng không phải giải thích gì hay giấu giếm gì. Mẹ con như những người bạn, chia sẻ cùng nhau mọi vấn đề trong cuộc sống.

Có thời gian, bố vẫn tới nhà đưa các con đi chơi, tổ chức sinh nhật cho con. Những lần đó, mẹ sẽ tổ chức sinh nhật sớm hoặc muộn hơn. Quan trọng nhất là các con thích như thế nào và thoải mái với điều đó.

Phải mất 13 năm sau khi chia tay Anh Tú chị mới đi bước nữa khi kết hôn hồi đầu năm 2019…

- Anh ấy là bạn thân của tôi từ thuở nhỏ nhưng rồi mọi thứ cũng diễn ra trong một thời gian ngắn. Cuộc sống hôn nhân khác quá nhiều với tình cảm bạn bè. Khi là bạn thì trân quý nhau, tôn trọng nhau nhưng khi về sống chung một nhà thì mới xảy ra nhiều vấn đề mâu thuẫn. Chuyện cũng không có gì to tát, chỉ đơn giản là tôi yêu thể thao, đến giờ thì mình phải đi chơi môn thể thao nào đó, ví dụ như bóng bàn chẳng hạn và về muộn một chút. Nhưng người ta cảm thấy phụ nữ như vậy người ta không thích, không cảm thấy vui. Khi cả 2 bên cùng không vui thì mình thống nhất lại là bạn, vui vẻ quay lại vị trí cũ (cười).

Sau tất cả những gì đã trải qua, chị có thấy mình là người quá long đong trong cuộc sống gia đình?

- Có thể như vậy nhưng tôi luôn suy nghĩ tích cực mình còn may mắn hơn nhiều người khác và tôi không bao giờ để những suy nghĩ tiêu cực xuất hiện. Những lúc rảnh rỗi, tôi tự tạo niềm vui riêng từ việc đi shopping mua đồ cho con gái, đi chơi bóng bàn, gặp gỡ bạn bè cafe, chăm sóc thú cưng.

Niềm đam mê của tôi giờ đây là chuyển từ võ thuật sang… đam mê con. Tình yêu của tôi giờ dành hết cho 2 con gái và dạy khoảng 20 cháu nhỏ lứa tuổi từ 6 đến 8 tại Trịnh Hoài Đức, giúp các cháu rèn luyện sức khỏe để học tập tốt hơn. Những bài tập không nặng về chuyên môn mà chỉ đủ để giúp các cháu có cảm hứng, sự tự tin, yêu thích thể thao.

Suy ngẫm lại, tôi thấy hạnh phúc không phải là điều gì xa xôi mà mình phải đi tìm kiếm. Hạnh phúc hiện hữu trong từng giây phút khi mình được làm điều mình yêu thích, được gặp gỡ, chăm sóc, quan tâm những người thân yêu. Với tôi, hạnh phúc là sống trọn vẹn từng ngày.

Điện ảnh là một trong những lĩnh vực chị thích, giúp cuộc sống của mình thi vị hơn sau khi giã từ sự nghiệp?

- Ngay khi còn thi đấu, vừa lập gia đình xong tôi và anh Tú đã cùng nhau đóng bộ phim "Đêm mưa". Đó là bộ phim duy nhất mà khi được mời, tôi được thể hiện nét nữ tính chứ không phải vào vai giang hồ, kiểu chị đại cầm đầu băng đảng. Bộ phim "Đêm mưa" quay trong thời gian ngắn là xong nhưng có những ngày tôi phải làm việc từ 6 giờ sáng đến 12 giờ đêm. Có cảnh phải quay đi quay lại mới đạt, rất tốn thời gian mà ảnh hưởng tới cả ê-kíp làm việc. Xem một bộ phim lên sóng truyền hình, khán giả không thể thấy hết những nhọc nhằn của nghệ sĩ phía hậu trường, cũng rất vất vả, không thua gì tập võ. Nếu không có đam mê với nghề thì người nghệ sĩ không thể đi đến cùng và thành công với nó được.

Năm 2016, chị em Thuý Vinh – Thuý Hiền đã cùng nhau xuất hiện trong phim "Nữ đại gia" với những cảnh hành động thu hút người xem. Là con nhà võ, không khó khăn để Thuý Hiền nhập vai?

- Đó là bộ phim đáng nhớ bởi tôi không ngờ sau khi hoàn thành cảnh quay hành động với chị Thuý Vinh, hai tay tôi tím bầm. Tôi được biết ở nước ngoài có khoảng 20 cái máy ở các góc quay, nhưng Việt Nam chỉ có 1 máy chính và 1 máy phụ. Cảnh quay dù rất ngắn nhưng mình phải đánh cả buổi chiều mới xong để máy có hình ở các góc. Vừa quay vừa phải có túi đá chườm đá, đến đêm nhức không ngủ nổi.

Thời gian tới, nếu nhận được những lời mời đóng phim, chị sẽ tiếp tục thử thách bản thân?

- Khi còn thi đấu, cũng có những lời mời đóng phim hành động nhưng thú thực thời điểm đó tôi thấy võ thuật trên phim Việt Nam không giống lắm nên từ chối. 

Sau này điện ảnh Việt Nam đã phát triển hơn, kỹ xảo võ thuật tốt hơn, đạo diễn cũng có chuyên môn nên cũng "ra gì" đấy, chỉ tiếc lời mời lại đến không đúng thời điểm. Như năm 2006-2007, tôi được Johnny Trí Nguyễn mời đóng phim "Dòng máu anh hùng" nhưng không thể tham gia vì mới sinh con.

Cách đây chưa lâu, tôi tiếp tục được mời đóng phim "Hiệp sĩ mù". Nhà sản xuất đã liên hệ với tôi và tỏ rõ thành ý muốn tôi trở thành tâm điểm thu hút khán giả trong bộ phim đó với cát-xê do tôi tự đề xuất. Nhưng suy đi tính lại tôi đã từ chối vì vai diễn buộc tôi phải… cạo trọc đầu, đó thực sự là một thách thức mà tôi chưa sẵn sàng vượt qua.

Về tương lai, nếu nhận được những lời mời phù hợp từ các đạo diễn phim, tôi sẽ tiếp tục những thử thách mới.

Xin cảm ơn Nguyễn Thuý Hiền về cuộc trò chuyện chân tình cùng Dân Việt. Chúc chị luôn hạnh phúc, phát hiện tài năng mới cho wushu Việt Nam và thành công trong những lĩnh vực mới!