Mùa hè năm ngoái, một nhóm tình nguyện viên Ukraine, hợp tác chặt chẽ với cơ quan tình báo của đất nước họ, dường như đã gần thuyết phục được ba phi công Nga đang ném bom Ukraine đào tẩu cùng máy bay chiến đấu của họ để đổi lấy 1 triệu đô la một chiếc.
Đó là một chiến dịch táo bạo, kéo dài nhiều tháng, "như một bộ phim", theo cách nói của một trong những biệt kích Nga, bộ ba phi công được đào tạo bài bản đặc biệt, những người dường như sẵn sàng phản bội tổ quốc của họ để đổi lấy một số tiền mà nếu không họ sẽ không bao giờ có được.
Một kế hoạch ly kỳ như phim đã được chuẩn bị sẵn sàng, nhưng cuối cùng không có phi công nào đào thoát. Có bằng chứng chắc chắn rằng hầu hết nếu không muốn nói là tất cả đối tượng tham gia đều bị Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB), một trong những cơ quan kế thừa KGB của Liên Xô, phát hiện. Phía Nga nói rằng toàn bộ câu chuyện trên thực tế đã được FSB dàn dựng ngay từ đầu. Phía Ukraine khẳng định FSB chỉ tham gia giai đoạn cuối trong các cuộc đàm phán, sau khi từng phi công đã cam kết. Kiev cũng cho rằng việc không mua được máy bay chiến đấu của Nga dù sao cũng là một thành công nhỏ bởi Kiev đã thu thập được thông tin kỹ thuật có giá trị về lực lượng không quân Nga và làm hại ba sĩ quan quân đội, ít nhất một trong số họ đã không thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu kể từ đó. Do đó, một hoạt động tình báo phức tạp đã biến thành một trò chơi từ xa của các câu chuyện phản gián tay đôi với cả hai bên đều tuyên bố chiến thắng.
Yahoo News đã gặp tình nguyện viên chính người Ukraine có mật danh "Bohdan", người đã nghĩ ra và khởi xướng kế hoạch phức tạp này nhằm cướp máy bay chiến đấu của Nga. Anh ta đã cung cấp hàng trăm tin nhắn trò chuyện được mã hóa giữa nhóm của mình và ba phi công người Nga: Igor Tveritin, 48 tuổi, Roman Nosenko, 36 tuổi và Andrei Maslov, 33 tuổi. Danh tính của họ đã được Yahoo News xác nhận độc lập, nhưng không rõ họ hiện đang ở đâu và không thể đưa ra bình luận.
Bohdan nói với Yahoo News: "Chúng tôi đã cho các phi công Nga cơ hội để đưa ra lựa chọn đúng đắn và ngừng ném bom dân thường. "Ngay cả khi họ bị FSB chặn lại ở một số giai đoạn, chúng tôi vẫn xoay sở để loại bỏ cả ba mà không cần đứng dậy khỏi bàn".
Trong mỗi trường hợp, kế hoạch đều rủi ro nhưng đơn giản: Phi công sẽ lái chiếc máy bay trị giá hàng triệu đô la của mình vào không phận Ukraine, nơi nó sẽ gặp các máy bay đánh chặn của Ukraine và được hộ tống an toàn đến bãi đáp được chỉ định. Một người đề nghị đánh thuốc mê một số thành viên tổ lái. Một đề xuất khác báo cáo các trục trặc kỹ thuật không tồn tại để đánh lừa các thành viên trong tổ lái của anh ta và Bộ chỉ huy trung tâm. Ukraine sẽ không chỉ ân xá toàn bộ cho tất cả những người đào tẩu mà còn cấp cho họ hộ chiếu mới, cũng như hộ chiếu cho các thành viên được chọn trong gia đình họ, những người mà họ sẽ được tái định cư thoải mái ở một nơi nào đó ở châu Âu.
Cốt truyện gợi nhớ đến trường hợp Chiến tranh Lạnh của Viktor Belenko, một phi công Liên Xô, người đã đào thoát vào năm 1976 — cùng với chiếc MiG-25 của mình — từ vùng viễn đông của Nga đến Nhật Bản. Giám đốc CIA khi đó là George H.W. Bush ca ngợi vụ mua máy bay này là một "vụ may mắn lớn về tình báo".
Các tình nguyện viên Ukraine nói rằng chiến dịch vẫn được coi là một thành tích khiêm tốn đối với Kiev. Bohdan tuyên bố, hiện đã có căn cứ, dựa trên dữ liệu cuộc gọi từ quý cuối cùng của năm 2022. Cả ba phi công cũng cung cấp các bí mật quân sự có giá trị của Nga trong quá trình tạo thiện chí của họ, bao gồm chia sẻ hình ảnh và bản ghi buồng lái và bảng điều khiển trong máy bay tiên tiến của họ gồm Su-34, Su-24 và Tu-22M3 — cũng như thông tin chi tiết về các căn cứ không quân của họ. Và tất cả những gì người Ukraine phải trả là vài nghìn đô la và rất nhiều sự kiên nhẫn.
Là một người có kinh nghiệm trong ngành công nghệ thông tin, Bohdan gần đây đã gặp Yahoo News tại một phòng khách sạn ở trung tâm Manhattan. Anh ta giải thích rằng anh ta và các đồng nghiệp của mình có động cơ tiếp cận các phi công Nga theo một đạo luật do Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ký vào tháng 4/2022, theo đó chính phủ của anh ta sẽ bồi thường hào phóng cho bất kỳ người Nga nào tự nguyện từ bỏ khí tài quân sự của Điện Kremlin.
Máy bay chiến đấu, máy bay ném bom và máy bay tấn công cánh cố định trị giá 1 triệu USD; máy bay trực thăng trị giá 500.000 đô la. Bohdan cho biết anh và nhóm của mình đã tự bỏ tiền túi cho hoạt động này và chưa bao giờ yêu cầu chính phủ Ukraine bồi hoàn cho họ mặc dù ở giai đoạn cuối, cơ quan an ninh nội địa Ukraine (SBU) đã tham gia; Lực lượng Tác chiến Đặc biệt (SSO) của Kyiv cũng vậy, lực lượng này đã hướng dẫn hậu cần cách đưa người Nga đến lãnh thổ Ukraine.
Một bên thứ ba tham gia vào hoạt động đã chia sẻ với Yahoo News các cuộc trò chuyện WhatsApp và Signal được mã hóa rộng rãi mà anh ta có với Tveritin, Nosenko và Maslov, từ cuối tháng 3 đến tháng 7 năm ngoái, cũng như bằng chứng tài liệu mà họ cung cấp về bản thân và máy bay của họ.
Cả ba phi công mà Bohdan tìm thấy đều sử dụng các phương pháp mã nguồn mở. "Ban đầu, tôi đã có được cơ sở dữ liệu về các phi công đã chiến đấu ở Syria", anh nói. "Trong cơ sở dữ liệu này, tôi thấy các chi tiết, bao gồm ai là người chỉ huy chuyến bay, ai là sĩ quan dẫn đường. Tôi đã có thể cấu trúc nó theo cách để xác định người cần liên hệ. Không có thông tin liên lạc trong cơ sở dữ liệu này, vì vậy tôi phải thực hiện nghiên cứu bổ sung thông qua các dịch vụ trả phí để hiểu rõ, loại bỏ ẩn danh và xác định từng người".
Phi công 1: 'Tôi không muốn có câu chuyện tương tự như Skripal'
Igor Tveritin, phi công lớn tuổi nhất, đã kết hôn và có ba con, sinh ra ở Melitopol, Ukraine, khi đó là một phần của Liên Xô. Bộ kỹ năng của Tveritin cho đến nay là tinh vi nhất, vì Tveritin ban đầu được huấn luyện để lái máy bay ném bom chiến lược Tupolev Tu-160, một loại máy bay siêu âm có khả năng phóng tên lửa hạt nhân, giống với loại Rockwell B-1 Lancer do Mỹ sản xuất.
Khi Bohdan lần đầu tiên liên lạc với Tveritin, vào cuối tháng 3/2022, Tveritin đóng tại Căn cứ Không quân Engels - một căn cứ không quân dành cho máy bay ném bom đã bị máy bay không người lái Ukraine tấn công hai lần vào tháng 12 mặc dù ở xa tiền tuyến. Trên thực tế, người ta có thể thấy ông đứng trước máy bay ném bom lúc bấy giờ là Valery Chkalov (được đặt theo tên của một phi công thử nghiệm nổi tiếng của Liên Xô), trong một đoạn video do hãng tin Vesti của Nga ghi lại vào năm 2013.
Tveritin nói với các phóng viên rằng "bắn một tên lửa là ước mơ chính của một phi công quân sự, tất cả chúng ta đều khao khát điều này". Valery Chkalov được biết đến với việc bắn các mục tiêu nổi dậy ở Syria vào năm 2015, năm Nga can thiệp trực tiếp vào cuộc nội chiến ở quốc gia đó để hỗ trợ Tổng thống Bashar Assad. Tại một số thời điểm, Tveritin được chỉ định thực hiện các nhiệm vụ bay trên máy bay ném bom tấn công Tu-22M3 ở Ukraine.
"Tôi không muốn chết", Tveritin nhắn tin cho Bohdan bằng tiếng Nga vào ngày 29/4. "Tôi là người thực tế, không ai biết mọi thứ sẽ diễn ra như thế nào. Tôi đồng ý với các điều kiện của bạn, nhưng hãy để có hai lần chuyển 7.000 đô la. Điều đó khiến tôi bình tĩnh hơn".
Vào ngày 1/5, Bohdan yêu cầu Tveritin xác nhận danh tính và vị trí của mình bằng cách tạo "một đoạn video dài 5 giây về chiếc máy bay với một mảnh giấy có số 377 ở phía sau hoặc được viết trên tay của Tveritin".
Bohdan đã sử dụng một sàn giao dịch tiền điện tử để chuyển tiền ẩn danh vào tài khoản Sberbank của Nga. Một khi Tveritin thu được số tiền đó, ông ta sẽ mắc nợ người Ukraine. Tveritin chỉ càng lo lắng hơn khi họ đều đặn làm việc với công tác hậu cần về cách thức, địa điểm và thời điểm viên phi công sẽ đào tẩu — và bằng cách nào đó ông ấy sẽ đưa vợ con rời khỏi Nga một cách an toàn.
Tveritin đặc biệt lo lắng cho gia đình mình và đã yêu cầu tạm ứng 50.000 đô la - 5% trong số 1 triệu đô la như thỏa thuận. Tveritin cũng cho rằng nếu đuổi ba con nhỏ đi học cùng lúc sẽ làm dấy lên nghi ngờ, nhất là khi cả gia đình đang sống trong một căn cứ quân sự nơi "chúng ta cùng luộc chung một chảo, tất cả đều minh bạch".
Bohdan nói với Tveritin rằng Ukraine sẵn sàng thu xếp để đưa gia đình Tveritin ra ngoài, điều này sẽ xảy ra trước khi chính ông ta đào tẩu. Một vấn đề đối với họ, cũng như đối với cả ba phi công và người thân của họ, là thiếu hộ chiếu cho phép đi lại quốc tế, dẫn đến các đề xuất bỏ trốn vòng vo. Đầu tiên, họ phải đến Armenia hoặc Belarus, cả hai đều chấp nhận hộ chiếu nội bộ của Nga. Khi đến đó, họ sẽ nhận được các giấy tờ mới do người Ukraine cấp cho họ, để có thể đi đến một trong các quốc gia vùng Baltic.
"Tôi không biết phương pháp của anh an toàn đến mức nào?", Tveritin nói với Bohdan vào ngày 20/5. "Xin hãy hiểu cho mối quan tâm của tôi. Nếu họ rời Belarus với giấy tờ của mình, họ sẽ nhận thấy ở Nga rằng họ đã vượt biên. Tôi không muốn có câu chuyện tương tự như Skripal", Tveritin nói thêm, ám chỉ vụ điệp viên hai mang người Nga bị đầu độc ở Anh. "Tôi cần các tài liệu có tên và họ khác nhau và hồ sơ nhập cảnh vào Belarus. Đây là vấn đề nguyên tắc đối với tôi".
Bohgan phản bác rằng việc thay đổi tên của mọi người sẽ rủi ro hơn là cấp cho họ hộ chiếu hợp lệ dưới tên thật của họ. Tveritin cho biết anh thích tái định cư ở Đức hơn.
Bohdan cũng hứa sẽ mở một tài khoản ngân hàng đứng tên vợ của Tveritin và gửi 150.000 USD trước khi cả gia đình đến Belarus.
Một vấn đề nổi bật khác là Tveritin sẽ bay đến Ukraine như thế nào, ở đâu và khi nào. Có thể hiểu được rằng ông ta sợ không chỉ bị các đồng đội Nga của mình ngăn cản mà còn bị các hệ thống phòng không của Ukraine bắn hạ, hệ thống này sẽ nhầm máy bay của ông ta với một kẻ thù đang lao tới. Tveritin đã lên kế hoạch bay ở độ cao rất thấp để tránh bị hệ thống phòng không của hai bên bắn hạ.
Một vấn đề lớn là Tveritin sẽ được thông báo về nhiệm vụ bay của ông ta chỉ một ngày trước khi được ấn định diễn ra và thời gian cất cánh của ông chỉ trước từ ba đến năm giờ.
Tveritin nổi giận khi nhóm của Bohdan tiếp cận đổ bộ ở Kharkov, khu vực ở đông bắc Ukraine, nơi đang diễn ra một số cuộc giao tranh ác liệt nhất vào thời điểm đó.
"Khi bạn tiếp cận Kharkov, bạn sẽ bị chặn và hộ tống bởi hai máy bay chiến đấu của chúng tôi và bạn sẽ tiếp tục liên lạc với họ qua một tần số nhất định", Bohdan viết.
"Anh có nghiêm túc về Kharkov không?" Tveritin đáp lại. "Kharkov gần như bị bao vây. Ngoài sự tập trung của tất cả các loại phòng không ở đó. Bầu trời ở khu vực đó được bảo vệ dày đặc và đẩy một chiếc máy bay bay đến đó sẽ là hành động tự sát!" Vì vậy, Bohdan đề xuất một lộ trình thay thế.
Đến cuối tháng 5 lại xảy ra một trở ngại khác - một trở ngại mà Bohdan tin là có tính chất quyết định khiến chiến dịch bị đánh chìm. Những người bảo vệ Ukraine ở thành phố cảng Mariupol cuối cùng đã đầu hàng vị trí cuối cùng của họ, có nghĩa là thành phố này hiện hoàn toàn nằm dưới sự kiểm soát của Nga. Tveritin nói rõ rằng ông ta là một trong những máy bay ném bom của Nga thường xuyên nghiền nát Mariupol trong những tuần và tháng trước đó. "Tình hình đã trở nên khó khăn đối với tôi", Tveritin viết cho Bohdan vào ngày 23/5. "Người của bạn đã đầu hàng Azovstal và chúng tôi ngừng bay ở đó. Bây giờ chúng tôi bay ít hơn, hướng tới Odesa và Mikolaiv" về phía tây Mariupol.
Một chuyến bay mới và kế hoạch cuối cùng đã được đưa ra, trong đó Tveritin sẽ tiếp cận từ Crimea do Nga chiếm đóng, hướng về phía tây nam Ukraine.
Vẫn còn một vấn đề khác cần giải quyết là phải làm gì với phi hành đoàn của Tveritin. Chiếc Tu-22M3 dài 130 feet của Tveritin có một phi công chính, một phi công phụ và hai kỹ thuật viên. Tveritin dự định báo cáo lỗi trong thiết bị của mình, khiến cả ba người bối rối, sau đó hạ độ cao xuống thấp, hét vào mặt phi hành đoàn của mình, nếu họ phản đối, rằng tất cả các hệ thống vẫn hoạt động bình thường. Trong khi phi công phụ của anh ta vẫn còn lúng túng, Tveritin sẽ thay đổi hướng đi và đổ lỗi cho thiết bị điều hướng chuyến bay bị lỗi. Sau đó, máy bay Ukraine sẽ chặn máy bay ném bom của họ, hộ tống nó xuống.
Chẳng mấy chốc, Tveritin không còn hứng thú với kế hoạch nữa. "Chiếc máy bay chiến đấu này sẽ không giúp ích gì nhiều cho bạn", Tveritin nhắn tin cho Bohdan. "Bạn không có những phi công kiểu đó. Đó là lý do tại sao tôi là hy vọng duy nhất của bạn. Chỉ có tôi mới có thể nhấc con chim sắt này lên không trung".
Tveritin dường như đang gợi ý rằng anh ta nên được biệt phái vào lực lượng không quân của Ukraine và thực hiện các nhiệm vụ chống lại những người đồng hương cũ của mình. Gợi ý đó, đặc biệt là từ một người rất quan tâm đến sự an toàn của anh ấy và của gia đình anh ấy, gợi ý cho người Ukraine rằng viên phi công có thể đã bị FSB phát hiện và hiện đang liên lạc dưới sự kiểm soát của họ.
Bohdan nói với Yahoo News: "Đây là lúc chúng tôi bắt đầu nghi ngờ rằng họ đang dùng Tveritin để chơi ngược lại với chúng tôi trong một trò chơi hai mang.
Kể từ đó, cuộc trò chuyện của Tveritin vụt tắt. Và sau đó anh ấy đã biến mất.
Phi công 2: 'Tôi đang định đi với người phụ nữ khác'
Bohdan lần đầu tiên liên lạc với Andrei Maslov, có trụ sở tại Lipetsk, miền tây nước Nga, vào ngày 4/5/2022. Một phi công của máy bay ném bom chiến thuật Su-24, Maslov và hoa tiêu của anh ta, Igor Kupchinsky, đã giành được huy chương đồng trong một cuộc thi hàng không quân sự ở Crimea.
Khi lần đầu tiên tiếp cận, Maslov tỏ ra nghi ngờ rằng Bohdan chính là một sĩ quan chìm của FSB đang tìm cách gài bẫy anh ta. Anh ta từ chối chấp nhận chuyển khoản qua sàn giao dịch tiền điện tử và nói rằng anh ta chỉ nhận tiền mặt - chỉ đô la hoặc euro - được giao tận tay cho anh ta. Maslov nói với Bohdan: "Tôi chắc chắn rằng việc giao tiền mặt không phải là vấn đề đối với anh".
Bohdan đã sắp xếp một người chuyển phát nhanh để chuyển 4.000 đô la tiền mặt cho Maslov tại một nhà ga xe lửa. "Sẽ có hai cô gái. Mật khẩu là: 'Từ Maxim'", Bohdan viết. "Một cô gái sẽ đội mũ lưỡi trai và mặc áo phông sáng màu. Cái thứ hai ngắn hơn ... trong quần jean xanh và áo khoác kaki. Các cô gái sẽ hỏi các chữ số cuối của một số điện thoại: 2200".
Maslov đồng ý gặp mặt và nói rằng anh ấy sẽ mặc một chiếc áo khoác quân đội màu xanh lam và "quần mùa hè màu xanh lam".
Maslov sẽ đào tẩu cùng chiếc Su-24 của mình và một phụ nữ, nhưng không phải vợ anh ta. (Yahoo News đang từ chối xác định danh tính bạn bè hoặc thành viên gia đình của các phi công vì lý do thận trọng.)
"Vợ tôi thì khỏi nói," Maslov nói. "Đó là một mối quan hệ phức tạp. Tôi đang định rời đi với một người phụ nữ khác nhưng vẫn chưa thảo luận về việc chuyển đi với cô ấy".
Yahoo News đã có thể xác nhận danh tính của người phụ nữ khác này là một huấn luyện viên thể dục nhi khoa 28 tuổi, chuyên về yoga cho trẻ em. Để có được hộ chiếu quốc tế cho cô ấy, Bohdan đã yêu cầu hộ chiếu nội bộ của cô ấy. "Cô ấy quá hấp dẫn đối với anh chàng này", Bohdan nói với Yahoo News. Cô ấy trông giống như cô ấy thuộc về một đầu sỏ chính trị. Mặt khác, Bohdan và nhóm của anh ấy đã tìm thấy cô ấy trên Instagram: Cô ấy đã ở Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2021, chứng tỏ rằng cô ấy thực sự có hộ chiếu quốc tế cho đến gần đây. Quá trình điều tra sâu hơn đã phát hiện ra hộ chiếu vẫn còn hiệu lực của cô ấy đã được thông báo là "đã bị hủy" vào khoảng thời gian Bodgan bắt đầu liên lạc với Maslov.
Vào giữa tháng 6, Bohdan nhắn tin cho Maslov: "Chúng tôi đã bắt đầu quá trình gửi tài liệu để xin hộ chiếu du lịch cho bạn gái của anh và cơ quan thông báo với chúng tôi rằng cô ấy đã có hộ chiếu du lịch hợp lệ. Thế là thế nào Andrei?".
"Tôi đã kiểm tra", anh ta trả lời ngay sau đó. "Có hộ chiếu, nhưng bạn trai cũ của cô ấy đã phá hủy nó".
Bohdan viết lại: "Anh có chắc là anh hoàn toàn tin tưởng cô ấy và không có nguy cơ rò rỉ thông tin không? Nếu không, thực tế này có thể gây nguy hiểm cho việc thực hiện của chúng tôi."
"Tôi hoàn toàn tin tưởng cô ấy", Maslov trả lời. "Tôi chưa cung cấp thông tin chi tiết cho cô ấy. Cô ấy chỉ biết rằng chúng tôi sẽ đi du lịch nước ngoài cùng nhau. Cô ấy là một đứa trẻ mồ côi. Cô ấy không hỏi quá nhiều câu hỏi. Cô ấy tin tưởng tôi".
Bohgan cho biết phía ông đã lấy được dữ liệu cuộc gọi của cô và phát hiện ra rằng cô đã nhiều lần liên lạc với một sĩ quan từ bộ phận phản gián của FSB. "Chúng tôi cũng phát hiện ra tất cả bạn gái của cô ấy đều là gái điếm được FSB gọi cho 'dự án đặc biệt' của họ". Hơn nữa, cô ấy "đã ở Barcelona trong thời gian diễn ra cuộc trưng cầu dân ý ở Catalan vào năm 2017. Người ta tự hỏi cô ấy đang làm gì hoặc làm ai ở đó".
Maslov tiếp tục nói đi nói lại với người Ukraine kể từ thời điểm đó, nhưng rồi anh ta cũng biến mất.
Phi công 3: 'Chết tiệt, đây giống như một bộ phim vậy'
"Một trong những cuộc trò chuyện căng thẳng nhất mà chúng tôi có là với Roman Nosenko", Bohdan nói. "Anh ấy là người khó khăn nhất".
"Tôi sẽ chuyển gia đình mình," Nosenko viết vào ngày 30/4, "nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu đây không phải là một trò đùa. ... Số tiền rất lớn, có vẻ như lừa đảo. Có gì đảm bảo rằng tôi sẽ không bị lừa đảo?Chết tiệt, đây giống như một bộ phim".
Nosenko xác nhận với Bohdan rằng anh đã lái máy bay ném bom Su-34 Fullback và Su-24 Fencer, cả hai đều có phi hành đoàn hai người. Khi được yêu cầu cung cấp bằng chứng để đổi lấy 2.000 đô la, Nosenko đã chia sẻ hình ảnh về Fencer của mình. Theo yêu cầu, anh giơ trước máy ảnh, phía trước máy bay, một mảnh giấy có viết số "339".
Nosenko nói rằng anh ta có rất ít thông tin về các mục tiêu của mình - tuyên bố: "Chúng tôi mang trọng tải đến một điểm. Sau đó nó làm việc riêng của nó. Họ không cung cấp cho chúng tôi thông tin chi tiết." Điều này cho thấy họ đang sử dụng một loại vũ khí dự phòng nào đó, có thể là tên lửa hành trình Kh-59 hoặc tên lửa chống bức xạ Kh-31P. Cũng giống như với Tveritin, Nosenko không thể dự đoán trước nhiệm vụ của mình, anh ta không được thông báo về lịch bay, hướng bay mà chỉ biết đến những giây phút cuối cùng trước khi thực hiện nó.
Nosenko cũng thừa nhận không cảm thấy đặc biệt yêu nước trước cuộc chiến của Nga ở Ukraine. "Tôi cũng không cần cuộc chiến này!", anh nhắn tin.
"Trước khi chúng tôi tiếp tục giai đoạn tiếp theo của chiến dịch," Bohdan nói với Yahoo News, "chúng tôi bắt đầu hỏi Nosenko rất nhiều câu hỏi kỹ thuật quan trọng đối với tình báo Ukraine như có bao nhiêu loại máy bay trong đơn vị của anh ta, tần suất chúng hoạt động, thực hiện các nhiệm vụ bay và họ bay đến những vùng nào ở Ukraine. Anh ấy cung cấp cho chúng tôi tên của các chỉ huy của các đơn vị khác nhau - chúng tôi đã kiểm tra lại tất cả thông tin và tất cả đều đã được kiểm tra".
Kế hoạch đào tẩu của anh ta tương tự như của Tveritin: Anh ta sẽ hạ độ cao cực thấp khi tiếp cận, chuyển sang kênh liên lạc an toàn với những người đối thoại Ukraine và hạ cánh an toàn xuống một sân bay được chỉ định.
Nosenko đồng ý rời khỏi không phận do Nga kiểm soát, "bay qua quân của tôi ở độ cao lớn và sau đó bắt đầu hạ cánh xuống tiền tuyến". Nỗi sợ hãi lớn nhất của Nosenko là lực lượng phòng không Ukraine. "Tôi nghe nói họ được trả hậu hĩnh cho việc bắn rơi máy bay", anh viết. "Tôi sẽ tự tin hơn nếu ít nhất tôi biết các khu vực triển khai của họ để tự tin đi xung quanh họ và bắt đầu điều động đúng giờ".
Vì Nosenko chỉ có một người khác trong buồng lái đó là hoa tiêu nên anh ta quyết định sẽ dễ dàng nhất để trấn an mình bằng cách đánh thuốc mê vào cà phê của anh ta trước khi họ cất cánh. Anh nghiền ngẫm loại thuốc an thần mà anh muốn sử dụng. "Tôi không thể mua nó nếu không có toa", Nosenko than thở. "Với liều lượng sai, người ta có thể bị đột quỵ".
Trong khi Tveritin có quá nhiều thành viên gia đình để trục xuất khỏi Nga, thì Nosenko chỉ có một người duy nhất: vợ anh ta. Việc trốn thoát của cô ấy sẽ không dễ dàng trong bất kỳ hoàn cảnh nào vì cô ấy là một nhà tâm lý học quân sự và do đó cũng là một thành viên của lực lượng vũ trang Nga. Yahoo News có thể xác định rằng vợ của Nosenko, kể từ năm 2020, đã gắn bó với một đơn vị quân đội ở Morozovsk, vùng Rostov, nơi đóng quân của Trung đoàn Hàng không Ném bom 559 của Nga, đơn vị vận hành cùng loại máy bay với chồng cô: Su-24 và Su-34. Trên thực tế, Nosenko khai rằng anh ta và vợ ở cùng một đơn vị. Chúng tôi thậm chí còn phát hiện ra những bức ảnh cô ấy đang thực hiện các bài tập xây dựng đội ngũ với các binh sĩ tại căn cứ quân sự ở Morozovsk.
Lộ trình tương tự đã được đề xuất cho chuyến đi của cô ấy đối với vợ và các con của Tveritin: Cô ấy sẽ rời Nga và đến Armenia hoặc Belarus, lấy hộ chiếu mới ở đó, rồi tiếp tục đến một trong các quốc gia vùng Baltic.
Bohdan viết: "Sau khoảng thời gian 24-48 giờ ở Belarus, cô ấy sẽ nhận được giấy phép cư trú của châu Âu tại một trong các quốc gia vùng Baltic. "Khi đến nơi, cô ấy cũng sẽ có một căn hộ thuê và tất cả các tiện nghi theo ý của cô ấy. Cô ấy sẽ xác nhận với bạn về sự sẵn có của tiền trong tài khoản ngân hàng của cô ấy và chỉ sau đó bạn mới cất cánh.
Nosenko đã chuyển các tài liệu cá nhân của họ cho Bohdan, bao gồm cả hộ chiếu nội bộ của họ, chỉ cho phép đi lại trong lãnh thổ Liên bang Nga và các quốc gia không yêu cầu thị thực. Tuy nhiên, anh vẫn lo lắng. "Tôi đã nói rằng tôi sẽ chỉ cho phép cô ấy đi khi các tài liệu đã sẵn sàng và tôi chắc chắn về mọi thứ", Nosenko viết Bohdan. "Đó không phải là một con mèo con mà tôi đang gửi cho bạn," anh viết, ám chỉ vợ mình.
Tuy nhiên, bằng cách nào đó, Nosenko đã thuyết phục được cô bay đến thủ đô Minsk của Belarus để đổi lấy một khoản khác trị giá 4.000 đô la để trang trải chi phí đi lại. Bohdan hứa với Nosenko rằng khi cô đến, một tài khoản ngân hàng đứng tên cô sẽ được mở với 150.000 đô la tiền gửi.
Đến ngày 24/6, người vợ thực sự đã ở Minsk và đã ở đó khoảng ba ngày. "Nếu không có gì thay đổi, ngày mai cô ấy sẽ bay đến Moscow. Vẫn chưa có tiền trong thẻ," Nosenko viết Bohdan.
Cùng ngày, Bohdan nhắn lại cho Nosenko. "Chúng tôi tin tưởng bạn, nhưng chúng tôi có một câu hỏi liên quan đến vợ bạn. Số bạn đưa cho chúng tôi cho cô ấy không phải là số chính của cô ấy. Vì vậy, bây giờ, chúng ta có thể thấy rằng cô ấy đã gọi điện cho một người đàn ông của FSB, Yevgeny Kashlach", Bohdan viết.
Nhóm của Bohdan, hiện bao gồm các sĩ quan tình báo Ukraine, đã có được hồ sơ điện thoại của cô ấy và xác định rằng gần đây cô ấy đã gọi điện cho một sĩ quan an ninh Nga.
"Vào thời điểm đó, chúng tôi đã nói chuyện với Roman và nói thẳng với anh ấy rằng vợ anh ấy đã nói chuyện với cơ quan phản gián," Bohdan nói với Yahoo News. "Chúng tôi nói rằng chúng tôi không thể tiếp tục bây giờ vì chúng tôi có nghi ngờ và sau đó anh ấy đồng ý nói chuyện với vợ mình".
Một nhà tâm lý học quân sự có thể nói chuyện một cách dễ hiểu với các sĩ quan FSB gắn bó với hoạt động phản gián quân sự như một phần yêu cầu công việc hàng ngày của họ. Nhưng điều đáng lo ngại là cô ấy có thể bỏ một xu vào kế hoạch đào tẩu của chồng mình với một trong những máy bay ném bom được đánh giá cao của Nga. Bohdan giải thích: "Đó là 50-50, cô ấy đang làm công việc của mình hoặc tán tỉnh anh ta".
Hiện vẫn chưa rõ liệu vợ của Nosenko đã thông báo về chồng mình, thuyết phục anh ta ra đầu thú hay liệu một hoặc cả hai vợ chồng đã làm việc cho FSB ngay từ đầu hay chưa. Bohdan tin rằng vào thời điểm cô ấy đến Minsk, cô ấy đã bị theo dõi, nếu không muốn nói là bị cơ quan an ninh Nga kiểm soát. Bohdan nói với Yahoo News: "Rõ ràng họ muốn biết ai sẽ đến Belarus và mang theo loại giấy tờ gì. "Khi không có ai xuất hiện vì chúng tôi nghi ngờ cô ấy, FSB đã hiểu được những gì đang xảy ra và chấm dứt hoạt động".
"Sau đó, FSB tuyên bố họ đã thành công trước".
Trò chơi kết thúc đáng ngờ
"Thành công" đối với FSB là việc Nga bắn tên lửa vào các sân bay của Ukraine, mà sau này cơ quan này tuyên bố rằng vị trí của chúng chỉ được tiết lộ bởi Bohdan và nhóm của ông. Trên thực tế, những sân bay đó đã bị ném bom kể từ khi Moscow bắt đầu cuộc chiến.
Truyền thông nhà nước Nga công khai tham gia vào cuộc cạnh tranh. Kênh tin tức RT đã chạy một phân đoạn dài 10 phút về những gì nó mô tả là một hoạt động tinh vi ngay từ đầu — và một thất bại không thể chối cãi đối với Ukraine. RT tuyên bố đã phỏng vấn hai trong số các phi công, không ai trong số họ có thể được xác định từ đoạn phim (một người đội mũ bảo hiểm che khuất khuôn mặt trên máy quay, người kia chỉ quay được phần sau đầu). Họ đã tạo ra một số tin nhắn mà nhóm của Bohdan có với các phi công, cùng với bản ghi âm các cuộc gọi điện thoại.
Hấp dẫn hơn, RT đã trưng bày đoạn phim giám sát về hai người phụ nữ được cử đến để giao tận tay Maslov 4.000 đô la. Họ cũng tuyên bố đã bắt giữ một người đàn ông giấu tên đã thuê họ. "Điều này có thể có nghĩa là bản thân Maslov đã làm việc cho FSB ngay từ đầu hoặc anh ta đang bị theo dõi", Bohdan nói với Yahoo News.
Chúng ta có thể không bao giờ biết chuyện gì đã xảy ra với Tveritin, Maslov và Nosenko. Bohdan khẳng định Tveritin hiện không thực hiện các phi vụ ở Ukraine - một tuyên bố mà Yahoo News không thể xác minh độc lập - nhưng không thể chắc chắn về Maslov và Nosenko. Nếu họ làm việc với FSB ngay từ đầu, thì họ có thể được phong tặng danh hiệu anh hùng. Nếu họ bị vạch mặt giữa chừng trong kế hoạch đào tẩu thực sự, thì gần như không có khả năng bất kỳ ai trong số họ sẽ đặt chân vào buồng lái của một máy bay chiến đấu Nga một lần nữa. Họ sẽ bị bỏ tù hoặc bị giết vì tội phản quốc.