Giá cà phê cao nhất 10 năm qua, vì sao ngành chức năng một huyện ở Lâm Đồng khuyến cáo nóng?

Ngày 13/11, UBND huyện Lâm Hà cho biết đã đưa ra nhiều khuyến cáo cũng như hướng dẫn người dân, doanh nghiệp, các cơ sở thu mua, chế biến cà phê về việc thu hoạch, thu mua cà phê đạt chuẩn, đảm bảo độ chín nhằm nâng cao chất lượng cà phê trên địa bàn.

Theo UBND huyện Lâm Hà, đến nay, địa phương có hơn 39.000ha cà phê. Trong niên vụ cà phê năm 2023-2024, sản lượng cà phê trên địa bàn huyện ước đạt hơn 136.000 tấn cà phê nhân. Ghi nhận tại địa phương trong thời gian qua có thời điểm giá cà phê lên đến trên 70.000 đồng/kg cà phê nhân, cao nhất trong vòng 10 năm trở lại đây.

Năm 2023, đã có thời điểm giá cà phê nhân lên đến 70.000 đồng/kg, vì vậy đã xuất hiện tình trạng người dân hái cà phê xanh, khiến chất lượng bị giảm sút.

Tuy nhiên, qua phản ánh của một số doanh nghiệp thu mua, chế biến cà phê trên địa bàn huyện cho thấy việc nông dân thu hoạch quả cà phê xanh bán cho các cơ sở chế biến còn diễn ra nhiều. Đặc biệt, có tỷ lệ quả cà phê xanh chiếm đến 40-50%, việc này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cà phê nhân trên địa bàn huyện.

Vì vậy, huyện Lâm Hà khuyến cáo người dân địa phương chỉ thu hoạch cà phê khi đủ chín, không thu hái trái non. Bên cạnh đó, việc thu hoạch cà phê nên thực hiện nhiều lần trong một vụ để thu hết quả chín, phải ngưng thu hái trước và sau khi hoa nở 3-5 ngày.

Trao đổi với phóng viên, anh Nguyễn Văn Thùy (xã Phúc Thọ, huyện Lâm Hà) cho biết: "Gia đình tôi có 2ha cà phê, dự tính năm nay thu được khoảng 9 tấn cà phê nhân. 

Hiện tại, tôi thấy cà phê đã chín khoảng 20%, vì vậy tôi đang gọi công để hái tỉa những cây cà phê chín trước. 

Việc thu hoạch cà phê chín thì mới đảm bảo chất lượng, hơn nữa, khi hái cà phê chín thì nhân mới đạt, không bị hao quá nhiều. Nếu thu hoạch cà phê xanh thì nhân sẽ chưa già, khi phơi khô, sản lượng sẽ hao hụt.

Hiện nay, giá cà phê đang có mức giá khoảng 57 ngàn đồng/kg nhân, nếu người dân đã có cà phê thì các đại lý thu mua sẽ cho chốt trước để lấy tiền. Tuy nhiên, giá chỉ được khoảng 53-54 ngàn đồng/kg. Ngoài ra, các đại lý, điểm thu mua cà phê còn nhận đổi cà phê tươi lấy cà phê nhân. 

Trung bình, 1kg cà phê nhân sẽ được đại lý đổi lấy 4,8kg cà phê tươi, làm theo cách này, người dân sẽ không phải phơi, cất giữ bảo quản. Khi người dân hái cà phê tươi về thì đại lý sẽ có xe, nhân công đến cân cà phê rồi quy đổi ra cà phê nhân rồi tính tiền".

Theo UBND huyện Lâm Hà, đối với quả cà phê áp dụng phương pháp chế biến ướt, các chỉ tiêu và tỷ lệ: Quả chín ≥ 90%; quả khô, quả chùm, quả xanh ≤ 9%; quả lép <3%; tạp chất và quả xanh non <1%; quả thối, mốc <1%. 

Đợt thu hoạch cuối vụ cũng phải đạt tỷ lệ quả chín trên 85%, tỷ lệ tạp chất và quả xanh non không quá 1% và không chiếm quá 10% tổng sản lượng toàn vụ.

Đối với quả cà phê áp dụng phương pháp chế biến khô, các chỉ tiêu và tỷ lệ: Quả chín ≥ 80%; quả khô, quả chùm, quả xanh < 15%; quả lép <5%; tạp chất và quả xanh non <2%; quả thổi, mốc <1%. Đợt thu hoạch cuối vụ cũng phải đạt tỷ lệ quả chín trên 75%, tỷ lệ tạp chất và quả xanh non không quá 2% và không chiếm quá 10% tổng sản lượng toàn vụ.

Cũng là một hộ dân tại huyện Lâm Hà, anh Hoàng Văn Đạt cho biết, có khoảng 10ha cà phê nên gia đình anh đã lắp đặt hệ thống lò sấy cà phê gia đình. 

Chính vì chủ động được việc sấy, chế biến cà phê nên gia đình anh không vội vàng mà chỉ thu hoạch cà phê đủ độ chín. Anh Đạt thu hoạch cà phê khi tỷ lệ quả xanh chỉ khoảng 10-20% nên sản lượng sẽ được cao, không bị giảm sút. 

Trung bình, mỗi năm gia đình anh thu hoạch được khoảng 23-25 tấn cà phê nhân, anh Đạt hy vọng giá cà phê như hiện tại sẽ giữ ổn định, giúp người dân có thu nhập cao hơn nhờ nghề trồng cà phê.

"Hàng chục năm nay, giá cà phê mới cao như vậy, chúng tôi muốn giá cà phê được giữ ổn định đến cuối mùa để cuộc sống ổn định hơn. 

Mặc dù giá cà phê đang cao nhưng chúng tôi cũng không hái cà phê quá xanh. Nếu quả xanh quá, người dân chúng tôi cũng bị thiệt thòi, sản lượng giảm mà chất lượng cà phê cũng bị giảm sút. Khi chất lượng cà phê giảm sút thì giá cũng không thể cao và ổn định được", anh Hoàng Văn Đạt chia sẻ.

Nhằm hỗ trợ người dân, huyện Lâm Hà cũng đề nghị các cơ sở thu mua, chế biến cà phê trên địa bàn huyện có cơ chế thu mua phù hợp với phẩm cấp cà phê, không ép giá, ép cấp, đặc biệt là đối với cà phê có chất lượng cao. 

Bên cạnh đó, liên kết thu mua, bao tiêu sản phẩm cà phê cho người dân thông qua hợp đồng kinh tế. Nghiêm cấm không được thu mua cà phê quả xanh và cà phê nhân được chế biến từ cà phê quả xanh.