Bảo vệ chủ quyền tổ quốc - nhiệm vụ chiến lược, thiêng liêng

Tỉnh Quảng Ninh là địa phương có địa hình đa dạng, thiên nhiên phong phú cùng với đó là vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng. Đường biên giới của tỉnh kéo dài hơn 300km từ trên đất liền tới các khu vực biển đảo.

Với đặc thù địa lý trên, việc bảo vệ chủ quyền, mốc giới quốc gia luôn được tỉnh chú trọng. Những chủ trương, đường lối, chiến lược an ninh quốc phòng được quán triệt trong các nghị quyết từ Đảng bộ tỉnh xuống đến các cấp.

Cùng với đó, chủ quyền biên giới, biển đảo quốc gia được giữ vững, không để xảy ra các tình huống bị động, bất ngờ. Xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định, hợp tác và phát triển, hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế được mở rộng và đi vào chiều sâu.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, tỉnh Quảng Ninh cũng thẳng thắn nhìn nhận vẫn còn một số hạn chế, cần nỗ lực khắc phục có hiệu quả. Công tác bảo đảm quốc phòng - an ninh vẫn còn nhiều thách thức do trên một số địa bàn.

Trước những yêu cầu của tình hình mới, một trong năm mục tiêu Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh đặt ra cho nhiệm kỳ mới là bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh, giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội, chủ quyền biên giới quốc gia.

Qua đó, mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế. Xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển. Xây dựng xã hội trật tự, kỷ cương, an ninh, an toàn, văn minh.

Những chủ trương của nghị quyết là “ngọn đuốc” cho các cấp ủy, chính quyền, lực lượng vũ trang,…thực hiện. Nắm bắt tinh thần trên, các đơn vị từ Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Ninh cho tới từng đồn biên phòng ngày đêm tìm tòi những cách làm linh hoạt, đổi mới.

Trong đó, trọng tâm là giữ vững “thế trận lòng dân”, mỗi người chiến sĩ phải “tới từng ngõ, gõ từng nhà” xây dựng quan hệ, tình cảm gắn kết quân - dân. Từ đó, đưa nghị quyết, đường lối chỉ đạo, lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh vào cuộc sống một cách tự nhiên như hơi thở hàng ngày.

Giữ gìn từng mốc giới chủ quyền thiêng liêng trên đất liền

Đồn Biên phòng Cửa khẩu Hoành Mô tọa lạc tại xã Hoành Mô (Quảng Ninh), địa bàn quản lý theo địa giới hành chính trước đây là huyện Bình Liêu (cũ). Toàn khu vực có đường biên giới hơn 40km, 21 thôn, bản giáp với nhiều địa phương của Trung Quốc.

So với nhiều năm trước đây, đời sống của người dân xã Hoành Mô đã có nhiều đổi thay, cái đói, nghèo không còn là nỗi lo thường trực. Tuy nhiên, vốn là một vùng rừng núi, địa hình phức tạp, nhiều đường mòn suối cạn có thể dễ dàng qua lại hai bên biên giới.

Đồng thời, người dân tộc thiểu số chiếm phần đông trong cư dân địa phương. Từ những năm cuối thập niên 1970, đầu 1980, từ chỗ chỉ có mười mấy hộ dân ra khai hoang, hiện khu vực này đã có nhiều cụm cư dân đông đúc.

Người dân tại Hoành Mô bây giờ đã có đời sống vật chất sung túc hơn, hoạt động kinh tế không chỉ dừng lại ở làm nông nghiệp mà vươn rộng ra các lĩnh vực kinh doanh, du lịch. Trước đó, những năm còn đói kém, nhiều người dân do thiếu hiểu biết, nhận thức pháp luật đã vô tình tiếp tay cho các hành vi tội phạm khiến tình hình an ninh biên giới trở nên phức tạp.

Nhớ lại những ngày tháng khó khăn, anh Nình A Ngàn, trưởng thôn Pắc Pộc (Hoành Mô, Quảng Ninh) chia sẻ, khi kinh tế chưa phát triển, người dân trong khu vực chủ yếu sống bằng công việc nương rẫy.

Cùng với đó là chăn nuôi nhỏ lẻ vốn khó duy trì cuộc sống thường nhật cơ cực. Mỗi khi có việc gì được thuê làm thêm, người dân Hoành Mô không nề hà khó nhọc mà ngay lập tức xắn tay áo.

Đồn biên phòng cửa khẩu Hoành Mô tổ chức nghi thức chào cờ đầu tuần. 

Mỗi người đi làm mục đích cũng chỉ để cải thiện bữa ăn hằng ngày cho gia đình không phải ăn cơm độn ngô, sắn. Tuy vậy, những công việc được thuê tưởng chừng lương thiện như gùi, gánh hàng, thậm chí chỉ xách vài cái lồng gà qua lại biên giới tiềm ẩn nhiều hành vi, thủ đoạn của các đối tượng vi phạm pháp luật.

Đến khi bị lực lượng chức năng phát hiện, xử lý, những người dân tộc thiểu số lương thiện vô tình vi phạm pháp luật. Qua những vụ việc trên, lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân, các đối tượng kích động cho người dân có cái nhìn sai lệch, mâu thuẫn với chính quyền.

Tuy vậy, bằng những biện pháp nghiệp vụ “vừa rắn, vừa mềm”, cùng truyền thống tình cảm quân dân như “cá với nước”, lực lượng biên phòng Hoành Mô đã nhẹ nhàng giải quyết “bài toán” về thay đổi tư duy, tâm lý của người dân.

Anh Ngàn kể, trong những thời điểm “nóng” về an ninh trật tự nhất, các chiến sĩ đồn Hoành Mô thường xuyên “đến từng ngõ, gõ từng nhà” tuyên truyền vận động.

Không chỉ “hô hào” khẩu hiệu suông, gặp khi gia đình dân cư có công việc ma chay, cưới hỏi hay thậm chí thiếu thợ cày, thợ cấy, các chiến sĩ bộ đội biên phòng xắn quần áo lội xuống ruộng hỗ trợ bà con.

“Các đồng chí bộ đội biên phòng thường xuyên quan tâm, giúp đỡ chúng tôi trong cuộc sống. Từ hướng dẫn kỹ thuật canh tác nông nghiệp cho đến các buổi vận động người dân nhằm trao đổi, tuyên truyền pháp luật về chủ quyền an ninh biên giới.

Qua đó, chúng tôi nhận thức được việc không hỗ trợ, tiếp tay cho những kẻ buôn lậu hàng hóa, các loại hóa chất, chất cấm qua đường biên. Nhiều năm được bộ đội biên phòng tuyên truyền nên tình trạng vận chuyển hàng lậu qua biên giới đã giảm hẳn”, anh Ngàn chia sẻ.

Hiện tại, bên cạnh hoạt động nông nghiệp, người dân tại Hoành Mô đã biết làm du lịch, cho thuê homestay hoặc vào các công ty làm công nhân. Từ sự đi lên về kinh tế và nhận thức, bà con đã không còn tham gia các công việc trái pháp luật.

Bên cạnh những nỗ lực gắn kết, sẻ chia của lực lượng biên phòng, sự thay đổi trong đời sống dân cư còn đến từ những hoạt động chi bộ.

“Với vai trò là trưởng thôn, bí thư chi bộ, tôi đã tổ chức nhiều cuộc tuyên truyền vận động cho các đảng viên trong thôn. Giao trách nhiệm cho các đảng viên về tuyên truyền vận động viên gia đình bà con làng xóm. Nếu bà con có khó khăn gì thì chi bộ sẽ sớm nắm bắt thông tin và tìm phương án, phối hợp với chính quyền tháo gỡ”, anh Ngàn cho hay.

Nói về công tác xây dựng niềm tin, sự gắn kết quân – dân, Trung tá Tô Văn Thành, Phó đồn trưởng đồn biên phòng cửa khẩu Hoành Mô cho biết, từ lãnh đạo cho đến các chiến sĩ biên phòng đều đã được quán triệt về việc phải đi sâu vào đời sống nhân dân, tránh tư tưởng giáo điều áp đặt.

“Đặc thù đường biên giới rừng núi phía đông của tỉnh Quảng Ninh dài hơn 43km, có nhiều đường mòn suối cạn. Đa phần đồng bào là người dân tộc thiểu số, về nhận thức, hiểu biết pháp luật còn hạn chế, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn.

Do đó, việc xây dựng được niềm tin nơi nhân dân cần bằng những hành động thực tế trong cuộc sống, không thể chỉ đứng từ ngoài nhìn vào rồi bảo bà con phải làm thế nọ, phải thế kia. Đơn vị đã cử các đồng chí là người dân tộc thiểu số trên địa bàn xuống địa bàn cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng địa phương để hỗ trợ nâng cao đời sống kết hợp tuyên truyền vận động”, Trung tá Thành nói về “bí kíp” dân vận của chiến sĩ đồn Hoành Mô.

Những ngày lễ hội thắm tình quân - dân tại xã Hoành Mô.

Thông qua đó, khoảng cách cán bộ - người dân xóa nhòa, bà con tích cực phối hợp với lực lượng bộ đội biên phòng bảo vệ vững chắc chủ quyển đường biên, cột mốc. Điều quan trọng nhất, theo đánh giá của lãnh đạo đồn biên phòng Hoành Mô, hiện tại, người dân đã có sự nâng cao nhận thức.

Từ đó, các hành vi tiếp tay, bao che cho các đối tượng buôn lậu vận chuyển hàng trái phép qua biên giới đã giảm mạnh so với thời gian trước. Bên cạnh các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức cho đồng bào dân tộc biên giới, đơn vị cũng tăng cường tuần tra, kiểm soát khu vực đảm bảo an ninh quốc phòng, nâng cao niềm tin với người dân.

Giữ vững chủ quyền trên biển bằng những “mốc giới sống”

Công tác giữ gìn an ninh trên bộ đã khó, việc bảo vệ chủ quyền, đấu tranh phòng chống tội phạm khu vực biên giới trên biển của tỉnh Quảng Ninh cũng có những đặc thù riêng.

Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Vạn Gia nằm trên địa phận đảo Vĩnh Thực, xã Vĩnh Thực (sáp nhập từ xã Vĩnh Thực và Vĩnh Trung, TP. Móng Cái). Nhiệm vụ của các chiến sĩ bộ đội biên phòng trên đảo là bảo vệ 14,5 km đường biên giới trên biển với độ sâu chính diện khoảng 35km

Đời sống của người dân trên đảo và các khu vực lân cận chủ yếu xoay quanh hoạt động ngư nghiệp. Với đặc thù đảo tiền tiêu, chủ quyền thiêng liêng trên biển của tổ quốc đi theo những cánh buồm ngày ngày ra khơi.

Lực lượng bộ đội biên phòng đồn Vạn Gia tổ chức tuần tra trên biển.

Những ngư dân mang theo cả gia đình trên lênh đênh được ví như các “mốc giới sống” trên biển. Không chỉ khẳng định chủ quyền tổ quốc, mỗi chiếc tàu đánh cá cũng như các “ăng ten sống” phối hợp thông tin với bộ đội biên phòng trong bảo vệ an ninh quốc phòng.

Ngư dân Đặng Văn Tất (phường Móng Cái 1, Quảng Ninh) đã nhiều năm bám biển, làm nghề đánh bắt quanh khu vực đảo Vĩnh Thực. Khi đoàn công tác của đồn Vạn Gia ghé qua, neo lại vào tàu, không chỉ người đàn ông này mà cả gia đình vồn vã ra đón tiếp như những người thân ruột thịt.

Mặc dù ở nơi giữa mênh mông sóng nước, gia đình ngư dân lại như chịu cảnh thu mình với xã hội. Cuộc sống của gia đình hàng chài chỉ quanh quẩn trên chiếc tàu nhỏ hẹp với bốn thành viên. Không mấy khi con tàu này có người đến thăm và có lẽ những vị khách thường xuyên nhất là các chiến sĩ bộ đội biên phòng.

Hai đứa trẻ con của anh Tất khi thấy có người đến tàu của nhà chơi tỏ ra vừa thích thú nhưng cũng lạ lẫm, ngại ngùng. Chúng tươi cười chạy nhảy xung quanh con tàu nhưng chỉ dám bẽn lẽn đứng núp sau lưng khi bố mẹ tiếp khách.

Không chỉ trường hợp nhà anh Tất, trong số gần 500 phương tiện thuộc diện quản lý của đồn biên phòng Vạn Gia, nhiều con tàu có cả gia đình cùng sống lênh đênh trên biển.

Anh Tất chia sẻ, hiện tại, mỗi người dân đánh bắt thủy, hải sản trên biển sau khi được phổ biến, tuyên truyền đều đã nằm được quy trình xin giấy phép đánh bắt, xuất bến, xác định đúng khu vực, cách thức khai thác.

Đến khu vực đồn biên phòng Vạn Gia, anh Tất và gia đình được hướng dẫn về các quy định, hành vi bị cấm và được tặng món quà là những lá cờ tổ quốc mới để sẵn sàng những chiếc đã cũ, bạc màu. Thông qua đó, các thành viên trong gia đình có thêm ý thức về việc khẳng định chủ quyền quốc gia trên biển.

“Chúng tôi luôn có ý thức bám biển, vừa là công việc mưu sinh nhưng cũng là khẳng định về chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc. Hoạt động ở khu vực biên giới rất nhạy cảm, tôi đã được hướng dẫn hết sức tránh va chạm với các phương tiện của nước ngoài. Tuy nhiên, chúng tôi cũng không để họ tự nhiên xâm phạm vào vùng biển Tổ quốc, nếu phát hiện tàu nước ngoài vi phạm sẽ báo ngay về cho lực lượng biên phòng”, anh Tất chia sẻ.

Trung tá Vũ Văn Năm, Phó đồn trưởng Đồn biên phòng Cửa khẩu cảng Vạn Gia cho biết, trong nhiều năm qua, sự góp sức của người dân đã góp phần quan trọng với công tác đấu tranh các hành vi tội phạm, nguy cơ xâm phạm biên giới trên biển.

Cụ thể, các chiến sĩ thuộc đồn Vạn Gia có hai nhiệm vụ là quản lý cửa khẩu và bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới. Với đặc thù địa bàn mặt nước rộng nhiều luồng lạch, tội phạm nhiều thủ đoạn tinh vi, nếu không có sự hỗ trợ từ phía người dân, lực lượng biên phòng rất khó hoàn thành nhiệm vụ.

“Chúng tôi thường xuyên tuyên truyền nâng cao nhận thức nhưng cũng đồng thời động viên bà con cung cấp thông tin về các hành vi trái pháp luật trên biển như buôn lậu, xuất nhập cảnh trái phép, khai thác vi phạm IUU,…

Qua đó, lực lượng bộ đội biên phòng đấu tranh phòng chống tội phạm từ xa từ sớm. Những năm qua, vùng biển khu vực quản lý của đồn Vạn Gia có được sự đảm bảo an ninh, giữ vững chủ quyền biển đảo để bà con yên tâm làm ăn trên biển”, Trung tá thông tin.

Các "mốc giới sống" trên biển của tổ quốc gửi lời chào về đất liền.

Ngoài ra, với đặc thù vùng biển tiềm ẩn nguy cơ giông bão, để đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản cho người dân, đồn biên phòng Vạn Gia được giao nhiệm vụ trưởng tiểu ban phòng chống thiên tai, tìm kiểm cứu nạn khu vực đảo Vĩnh Thực.

Theo đó, mỗi khi có áp thấp nhiệt đới hay thông tin về bão, đơn vị căn cứ vào đó xây dựng kế hoạch triển khai họp tiểu ban phân công nhiệm vụ cụ thể cho các địa phương.

“Mỗi chiến sĩ bộ đội thuộc đồn biên phòng cửa khẩu Vạn Gia ý thức được việc bảo vệ biên giới vùng biển là nhiệm vụ thiêng liêng được Đảng và Nhà nước và nhân dân giao phó.

Chúng tôi luôn sẵn sàng để đảm bảo giữ gìn an ninh quốc phòng cũng như bảo vệ người dân. Bên cạnh đó, hoàn thành tốt nhiệm vụ việc phối hợp tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về an ninh biên giới, hải đảo”, Trung tá Vũ Văn Năm nhấn mạnh.