Vụ đất vàng Lê Duẩn: Chỉ tòa án mới có thẩm quyền xử lý 'vật chứng'?

Theo đề nghị của Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT), Bộ Công an, UBND TP.HCM vừa ban hành quyết định thu hồi Quyết định số 5671 ban hành ngày 10.12.2018 về thu hồi khu "đất vàng" số 8-12 đường Lê Duẩn (phường Bến Nghé, quận 1, TP.HCM). Đây là khu đất liên quan đến vụ án hình sự “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” mà người bị khởi tố là cựu Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP.HCM Nguyễn Thành Tài.

Lý do là Cơ quan CSĐT, Bộ Công an đang điều tra các sai phạm liên quan đến khu đất 8-12 Lê Duẩn. Vì vậy, khu đất được xem là "vật chứng" nên phải giữ nguyên để phục vụ công tác điều tra. 

Nói về quyết định hủy Quyết định số 5671 của UBND TP.HCM, luật sư Lê Văn Hùng thuộc Đoàn luật sư Bình Dương nêu quan điểm: Thực tế, hiện Cơ quan CSĐT đang xử lý vụ án hình sự thì theo quy định trong Luật Tố tụng, mảnh đất được xem là “vật chứng”.

Quyết định xử lý khu đất như thế nào sẽ được tòa án tuyên trong bản án.

Về nguyên tắc, mảnh đất số 8-12 Lê Duẩn trong vụ án hình sự là vật chứng, nếu trong vụ án dân sự thì đang có tranh chấp, vì vậy theo luật định, tại thời điểm đang giải quyết vụ án, UBND TP.HCM không được đem ra bán đấu giá hay có quyết định khác về mảnh đất này.

Trong vụ án hình sự “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” mà người bị khởi tố là cựu Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP.HCM Nguyễn Thành Tài và 3 bị can, khi cấu thành tội phạm, đối tượng của hành vi bị xâm phạm là tài sản công, chính là mảnh đất số 8-12 Lê Duẩn.

“Theo quy định Điều 76 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003 về Xử lý vật chứng: Việc xử lý vật chứng do cơ quan điều tra quyết định, nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn điều tra; do viện kiểm sát quyết định nếu được đình chỉ ở giai đoạn truy tố; do tòa án hoặc hội đồng xét xử quyết định ở giai đoạn xét xử. Như vậy, nếu trong quá trình xét xử vụ án hình sự, chỉ có tòa án mới được phép xử lý vật chứng. Quyết định xử lý như thế nào sẽ được tòa án tuyên trong bản án”, luật sư Hùng nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Thành Tài bị khởi tố tội danh Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Cùng quan điểm về vấn đề này, luật sư Nguyễn Văn Quynh (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) cho rằng: "Vụ án liên quan đến các cựu lãnh đạo UBND TP.HCM ký bán lô đất số 8-12 Lê Duẩn cho doanh nghiệp, vừa bị khởi tố bắt tạm giam, việc tham mưu cho lãnh đạo UBND TP.HCM ký thu hồi "vật chứng" của vụ án là trái với Bộ luật Tố tụng hình sự. Cách tham mưu ban hành quyết định thu hồi khu đất này là dấu hiệu tiêu hủy vật chứng vụ án hình sự (đánh bùn sang ao) để quá trình điều tra sẽ khó khăn khi không còn vật chứng vụ án".

Trước đó, theo Quyết định số 5671/QĐ-UBND ngày 10.12.2018, UBND thành phố thu hồi khu đất có diện tích 4.888,3m² do Công ty cổ phần đầu tư Lavenue được thuê đất, giao đất theo Quyết định số 2186/QĐ-UBND ngày 5.5.2016 của UBND thành phố.

Lý do thu hồi đất thực hiện theo quy định tại điểm c, khoản 1, Điều 64 Luật Đất đai. Đó là đất được giao, cho thuê không đúng đối tượng theo Kết luận thanh tra số 645/KL-TTCP ngày 4.5.2018 của Thanh tra Chính phủ, được Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình có ý kiến kết luận tại Thông báo số 249 ngày 18.7.2018 của Văn phòng Chính phủ.

Thanh tra Chính phủ xác định cựu Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP.HCM Nguyễn Thành Tài (thời điểm năm 2011) là người chịu trách nhiệm chính, đã ký các quyết định cho thuê khu đất 8-12 Lê Duẩn không qua đấu thầu, gây thất thoát ngân sách Nhà nước hàng trăm tỷ đồng.

Ngày 8.12, Cơ quan CSĐT, Bộ Công an đã tiến hành các biện pháp tố tụng: Ra quyết định khởi tố vụ án hình sự “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, quy định tại Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015, liên quan đến khu đất 8-12 Lê Duẩn.

Khởi tố bị can, khám xét, bắt bị can để tạm giam, lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với các bị can về hành vi “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, quy định tại Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015, đối với Nguyễn Thành Tài (SN 1952, cựu Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP.HCM).

Ba đối tượng khác cũng bị khởi tố là Nguyễn Hoài Nam (SN 1965), Bí thư Quận ủy quận 2, nguyên Trưởng phòng Quản lý sử dụng đất, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM; Đào Anh Kiệt (SN 1957), nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM; Trương Văn Út (SN 1970), Phó trưởng phòng Quản lý đất, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM.